Purpers 2.

 Vanmiddag nog even naar Demmerik, ik was wel nieuwsgierig of de Purpers zich weer zouden melden. Het was gelijk raak ongeveer ter hoogte van de plek waar ik ze gister omhoog zag komen. Er stond er één in de sloot te vissen. Met veel geschreeuw ging de reiger er vandoor, weer cirkels draaien zoals gister. Dat geschreeuw heb ik nog nooit bij een Purper gehoord.Hij/zij vloog naar de andere kant van het reservaat en daar zag ik ook de tweede. Duidelijk Purpers. Ze verdwenen in een rietveld in de verte. 

Pastinaak

 Als je over de Bovendijk, Wilnis, fietst wordt het zicht op de weg je ontnomen door een prachtige geelgekleurde berm. In de auto zie je deze berm ook wel , maar moet toch de eerste aandacht op de weg zijn. (Wat een preek!)  De gele kleur wordt veroorzaakt door een schermbloemige, één van de weinige gele schermbloemigen, Venkel en Dille bloeien ook geel. Alle anderen zijn wit. Het is de Pastinaak. De laatste tijd weer wat meer verkrijgbaar als groente. De bekende witte wortels worden bij de groenteboer aangeboden. Of de Pastinaken hier in de berm ook zulke wortels hebben waag ik te betwijfelen. Het is een tweejarige plant die goed tegen maaien kan. Of deze berm ook gemaaid gaat worden hoop ik niet, want het is een kleurrijke berm met rode Klaprozen, witte Peen en blauwe Korenbloemen. Ik vermoed dat deze berm is ingezaaid, dit gebeurt de laatste tijd steeds meer.

Purperreigers

 Vanmiddag in mijn weidevogelweilanden geen weidevogels meer. Het paartje Kievieten met jongen en het paartje Grutto’s  met jongen laten zich niet meer horen. Misschien zijn ze naar andere weilanden vertrokken waar minder gemaaid is. Alle weilanden bij mij zijn gemaaid en is het hooi opgehaald. 

Toch een bijzondere waarneming: terwijl ik door mijn weilanden liep reed aan de andere kant van de scheidingssloot in het reservaat de mollenvanger, pinkenteller, ganzenjager, etc.op zijn quad voorbij. Ik had het niet in de gaten maar op een gegeven ogenblik kwamen uit het reservaat twee Purperreigers omhoog en ze vluchtten niet zoals gebruikelijk maar bleven hoog rondvliegen boven de percelen waar ze omhoog waren gekomen. En dat duurde wel een kwartier voordat ze afzakten naar elders in het reservaat. Ik heb de mollenvanger erop geattendeerd zodat hij de reigers in de gaten houdt. Ik vind het verdacht gedrag maar durf het geen nestindicerend gedrag te noemen. We zullen zien.

Slapende knoppen.

 Alsof het voorjaar is, nieuwe knoppen aan de Hazelaarheg. Ze komen tevoorschijn doordat de struik behoorlijk gesnoeid, zeg maar geknipt, is na mijn vakantie. Het buitenste bladerdek heb ik volledig weggehaald zodat er een staketsel van schijnbaar dode takken en takjes overbleef.  Na verloop van enkele weken begon ik te denken dat de struik wel eens dood zou kunnen gaan. Maar gelukkig gister ontdekte ik weer rode knopjes die met de dag groter worden. De slapende knoppen zijn wakker geworden en vormen rode puntjes , zie foto. Ze moeten nu aan het werk en worden gevoed met de voedingsstoffen die anders naar het oorspronkelijke  bladerdek zou zijn gegaan. Slapende knoppen vallen niet op, ze komen pas in zicht als ze nodig zijn. 

Op zoek naar lekkere hapjes

 Ik ontdekte gister slijmsporen van slakken bovenop de uitgebloeide bloemen van Fluitenkruid. Is dat toeval dat ze die zo hoog boven de grond vinden of hebben ze ergens in hun “hersenen” één of meerdere genen waardoor ze weten dat er aan het eind van de steel een heerlijke hap wacht. Van hersenen bij slakken kun je niet spreken , iets waarmee het te vergelijken is zijn een aantal zenuwknopen, ganglions, de voorin in de kop liggen en met simpele zenuwdraden in verbinding staan met de rest van het lichaam.  Zo staat het in contact met de reukorganen(paar kleine tentakels), tastorganen( tentakels, lippen en voet,) evenwichtsorgaan. Met hun ogen kunnen ze alleen donker en licht onderscheiden. En toch heeft een slak dus een zenuwstelsel. In alle cellen zit het slakkenDNA opgeslagen, maar of daar informatie in zit over de eetbaarheid van Fluitenkruid?? Je kunt op de foto zien dat het hen vooral te doen is om de bevruchte zaaddozen van de bloemen. Daar waar geen slijm ligt zijn de zaaddozen nog intact. 

Honingbij

 Het is verdraaid moeilijk een Wesp, Hommel, Zweefvlieg , Libelle, Bij tijdens de vlucht te platen. Voordat je hebt scherpgesteld zijn ze al weer verder gevlogen. Maar geluk is soms aanwezig en kon ik vanmiddag een foto met een vliegende Honingbij scoren. Gewoon geluk hebben. Het viel een beetje tegen dat het “maar” een Honingbij was maar het is een mooi plaatje, vind ik. De Honingbij was opzoek naar een bloem met nectar, maar weinig bloemen hadden nog wat. Veel bloemen werden gewoon overgeslagen.  Zouden ze het ruiken?

Klein Geaderd Witje

Het houdt niet over met de vlinders, per dag 2 tot 3 exemplaren. Maar alle Geleedpotigen laten het afweten: Libellen weinig, Zweefvliegen ook wat minder en de Dagvlinders zoals gemeld, 2 a 3. Zonet een Kleine Vos en  vanochtend dan een Klein Geaderd Witje. Ik heb nog geen Groot Koolwitje gezien. Oorzaak??

Waar zijn de Giertjes?

 Al enkele weken mis ik de Gierzwaluwen die in voorgaande jaren altijd boven de wijk cirkelden en nu en dan even bleven hangen bij het dak van de buren twee huizen verderop. Alsof ze daar gingen nestelen . Zie kopfoto. Ik heb dat nog steeds niet kunnen vaststellen, maar dit jaar ontbreekt de grote groep , minstens 10 vogels, die voortdurend met het bekende geluid langs de huizen raast. Terwijl ik dit schrijf hoor ik ze, het zijn maar enkelen. Zijn er minder Gierzwaluwen?

Op de website van Ad van Uchelen, www.gierzwaluwenonline.nl, lees ik dat zijn zelf gebouwde nestkasten op zijn zolder weer bezet raken. Zeer de moeite waard om te zien! 

Fertiel en steriel.

 Wie de websites van kwekers van Hortensia bezoekt ziet dat er een bepaald soort ras Hortensia is die veel lijkt op de Gelderse Roos: de Fluweelhortensia. Heeft ook langs de rand van de bloemen een krans met grote steriele lokbloemen en in het grote middenveld allemaal kleine fertiele bloemen die voor de voortplanting moeten zorgen. De kleuren van de Fluweelhortensia op de websites zijn nogal anders als die bij mij in de tuin staat, de fertiele bloemen zijn paars en de steriele bloemen zijn wit tot roze. Bij mij afgebeeld op de foto. is volop rood. Ik kan de mijne nergens afgebeeld vinden zodat ik vermoed dat ik een bastaard in de tuin heb. Mijn Hortensia gekruist met een Gelderse Roos.?? Ook de bladeren hebben niks fluweelachtigs, die van de kwekers hebben dat wel. Ra, ra?

Rietzanger

 Ik stond te wachten op een Libelle die maar niet kwam. Een paar dagen eerder vloog deze zelfde  soort naar ik mag aannemen, voortdurend hetzelfde cirkeltje . Maar om een vliegende libel te fotograferen moet je van goede huize komen. Mijn autofocus kon het lang niet bijbenen en handmatig, manueel, scherpstellen is bijna niet te doen. Ik nam wel wat foto’s maar die waren van slechte kwaliteit die ik de lezers wil besparen. Toch kon ik uit de foto’s opmaken dat deze soort groene ogen had met een geel frons (voorkant). Uiteindelijk kwam ik aan de hand van mijn libellenboeken uit op een Aeshna isoceles oftewel de Vroege Glazenmaker.Er zijn maar weinig Libellen met groene ogen.

Nu stond ik er weer, maar geen Libelle. Wel aan de overkant om de paar minuten een klein bruin vogeltje, het zullen er twee geweest zijn, die een rietkraag binnen vlogen en even later weer wegvlogen. Hoogstwaarschijnlijk aan het voeren. Het lukte me om de Rietzanger te platen toen hij/zij even boven 

In de rietkraag uitrustte. Een Rietzanger heeft een lichte wenkbrauwstreep en heeft in tegenstelling tot de Kleine Karekiet een duidelijke tekening op de vleugeldekveren. En gezongen dat er werd.

Verzamelen !

 Zo word je verwelkomd door een paartje Grutto’s die hun jongen verdedigen, zo zie je een kwartier later tientallen Grutto’s verzameld op een weiland langs de Gagelweg. Uitgebroed of niet, Grutto’s verzamelen zich voor de trek, die in juli begint. Er zaten dik 160 op een weiland, druk foeragerend en/of slapend. Door tegenlicht kon ik geen onderscheid maken tussen oude en jonge Grutto’s. Maar op een gegeven ogenblik joeg een Spreeuw een Grutto weg en dat was een jonkie. Die moet het nog leren. Op de foto staat ongeveer 1/4 deel van de groep. Op onderstaande foto een  uitvergroting.

De Witte of de Noordelijke Waterlelie ?

 Hoewel veel vaker gefotografeerd kan ik het niet laten weer eens een waterlelie op de plaat te zetten. De sloten in mijn weidevogelgebied met vooral de aangrenzende weteringen van het reservaat langs de Ter Aase Zuwe staan er vol mee. Hier geen vraat van de Amerikanen, ik bedoel uiteraard de Amerikaanse rivierkreeften, ten minste dat veronderstel ik. Wel lijkt het erop dat er minder Gele Waterplomp groeit. 

Oorzaak? 

Ik haalde voor de zekerheid de Witte Waterlelie door de determinatie-computer van waarneming.nl en die gaf twee keer Noordelijke Waterlelie aan!!?? Ik vond een tabel met de verschillen, maar die moet je bij je hebben als je in het veld de waarneming doet. De Noordelijke heeft meer een bekervorm en zo zijn er nog wat verschillen. Ik noem het toch een Witte temeer  daar de Floron verspreidingsatlas van Vaatplanten de Noordelijke Waterlelie alleen maar in Zuidwest Fryslân , Weerribben, Rond Giethoorn  en een paar plaatsen in Drenthe laat groeien. In het Groene Hart (nog) niet waargenomen. 

Maar wat niet is kan komen.

Ra ra hoe kan dat?

  Vanmiddag in de Veldwetering nabij de boerderijcamping Demmerik een paartje Futen met jongen. Maar als je goed keek zag je iets bijzonders: een groot jong en twee kleine ukkies , nog niet zo lang uit het ei. Op de foto zit een kleintje op de rug van een oude Fuut, het andere kleintje is net ondergedoken ( let op het gerimpelde water voor de achterste grote Fuut) en de grote jonge Fuut zwemt mee. Het grote jong is afkomstig van het eerste broedsel en de twee kleintjes van een tweede broedsel. Het grote jong blijft onder de hoede van zijn ouders en helpt soms mee om de kleintjes te voeren. (Handbuch  Vögel  Mitteleuropas, Glutz und Bauer). Soms hebben Futen drie keer een broedsel.

Pispotje

 Een wat langere vakantie is prettig, maar thuisgekomen is dat prettige gevoel snel verdwenen bij de aanblik van je tuin: overal planten die je niet gewenst hebt ( noem het onkruid) . Berucht is het Zevenblad, bij mij nu overgroeid door Vrouwenmantel,  maar vooral de Haagwinde tref je aan in alle omhoog gaande planten. Een klimplant. Nog een paar dagen en ze gaan bloeien. Allemaal witte bloemkelkjes, we noemden ze vroeger , en nu nog, Pispotjes. Op zich een fraaie bloem maar ze zitten overal als je niet te fanatiek bestrijdt, of van vakantie terug komt. Hele bossen trek je uit de begroeiing, en reken erop dat je ze niet kwijt raakt. De wortels trek je niet mee, die blijven zitten en lopen vrolijk weer uit. Gewoon blijven plukken. 

Streeknamen zijn, ik noem maar een paar, is bijv. Heggewinde, Maaiwinde, Klokjeswinde, Hemmetjes, zHeggerank.  Akkerwinde is een andere soort.

“ We houden je in de gaten”

 In een uiterste poging om te weten te komen waar de Scholekster, die al een paar dagen rondvliegt, nestelt heb ik ruim een uur op een dam bij het plasdras gezeten. Omgeven door manshoge planten, onkruid is zo’n lelijk woord, met uitzicht op het oude plasdras en het naastliggend perceel met een beheersplan,  kon ik beide percelen in de gaten houden. Maar ik werd ook in de gaten gehouden dooreen paartje Kievieten en een paartje Grutto’s , beide met jongen. Vogels luisteren naar elkaar en mijn plekje werd dus verraden door de alarmerende vogels. Nou doet een Scholekster er altijd tijden over om weer op het nest te gaan zitten. Kievieten en Grutto’s zitten al weer op het nest als jij in het volgende perceel loopt. Wat er ook kwam, geen Scholekster. Dus geen nest kunnen ontdekken. Maar we zijn dit gewend bij een Scholekster, neem de tijd en heb geduld. Soms doet de Tureluur ook nog mee en staan ze op een hek. Kievieten zul je nooit op zo’n een hek zien staan.

Bruine Kiekendief

 Vanmiddag even rust op een paal in de buurt van haar nest. Dit vrouwtje Bruine Kiek wordt afgelost door het mannetje. Ze ging haar veren ordenen en poetsen. Ik heb ze nog niet met prooien in de poten gezien, de jongen moeten nog uit het ei komen.

Brandkruid (Phlomis russeliana) bloeit

 Ooit  “geoogst”  tijdens de eerste Floriade in het Amstelpark , zaden uitgestrooid en daardoor heb ik nu nog steeds de  nakomelingen van het toen geplukte Brandkruid. Toen een vrij onbekende plant, nu veel meer gebruikt in de tuin. De gele bloemen in verschillende kransen langs de stengel en druk bezocht door vooral hommels. Op de foto gaat er net één naar binnen. Doordat het een Lipbloemige is wordt er een heel mechaniek in werking gezet als een Hommel naar de nectar wil. De meeldraden komen komen door hefboomwerking op de rug van de Hommel en strijken wat stuifmeel af op de harige rug. Dat is de bedoeling, want bij een volgende bloem is de kans groot dat er wat stuifmeel achter blijft voor de stampers van de volgende bloem. Elk najaar is er een enorme hoeveelheid zaden. Russeliana is waarschijnlijk afkomstig van de naam van een legerarts Thomas Russel , een florist.

In de aanval!

 Meestal laten ze het "'vuile werk", zoals mogelijke predatoren wegjagen, over aan de andere weidevogels, vandaar dat de Tureluren over het algemeen wat nestplaats betreft de nabijheid opzoeken van Kievieten en Grutto's. Nu zag ik dat een Tureluur zelf ten aanval ging. En nog wel achter een Kokmeeuw aan. De jongen moeten wel erg dichtbij hebben gezeten wil je een Kokmeeuw proberen weg te jagen. Luid krijsend, dat hoor je niet vaak, en met de staart verschrikkelijk trillend ging deze Tureluur achter de indringer aan. Die koos voor de wijste weg, niks van aantrekken.

Na de regen.

 Twee soorten planten als buren in de tuin. Op het linkerblad (Vrouwenmantel) allemaal druppels water , dit is de regen die vastgehouden wordt. Op het rechterblad ( Lelietje van Dalen) geen druppel water te bekennen. Ze zijn er afgegleden. Hoe komt dat?

Als je de bladeren bevoelt merk je direkt het verschil. Vrouwenmantel heeft een soort zachte beharing, de bladeren van het Lelietje voelen daarentegen glad en stevig aan. Ik heb beide onder de binoculair gelegd. De Vrouwennmantel bleek verspreid over het gehele blad, maar vooral langs de randen, flinterdunne haartjes te hebben. Deze houden waterdruppels tegen. Het Lelietje is kaal . Functie haartjes? Misschien werkt het als een soort isolatie . Foto benedenn.

Alarm!

 Was ik het gevaar bij de Grutto op de kopfoto, hier een foto met de Bruine Kiekendief ( vr. ) als rondvliegende gevaarlijke predator. Hij heet niet voor niets kiekendief. Vooral jonge vogels staan op het menu. Ze vloog in de buurt van haar nest , maar er waren toch nog een aantal Grutto's en Kievieten die alarmeerden en de Kiekendief probeerden te verjagen. Maar ja, als er jongen zijn moeten die wel gevoerd worden, dus is er regelmatig alarm. 

Ik heb vanochtend geprobeerd de Scholekster te vinden maar die zit toch ergens anders, tenminste als ik het nest niet voorbij gelopen ben. Twee percelen die niet gemaaid worden omdat ze in een bepaald beheersplan zitten. Nou staat er ook niet veel gras om te eten voor de koeien. Op het oude plasdras staat alleen maar Zuring. Daar moest ik doorheen banjeren, terwijl de Kieviet van perceel 3 me weer om de oren vloog. De eieren waren nog niet uitgekomen. Dus wordt vervolgd. De alarmerende Grutto's hebben wel jongen maar die zijn onvindbaar. Plotseling stoof een vr. Fazant omhoog met in haar slipstream zo'n 10 jongen, die allemaal hoe klein ook, op de vleugeltjes gingen. Even later hoorde ik haar zachtjes roepen om de schare weer bijeen te krijgen. 

Witte tijger

 Mijn fotostudio, tuin, is weer geopend. Het begon met een paar Grauwe Schildwantsen, daarna een Groene die zich allemaal in het avondzonnetje zaten op te warmen. Daarbij ook nog een rij Vleesvliegen, zodat  ik besloot de zoomlens op de camera te zetten. Voor dit werk beter hanteerbaar. Pakte goed uit want toen ik vanochtend naar het weiland wilde vertrekken zat er een prachtige vlinder op de schuur. Snel wat foto's genomen waarvan ik er één naar de computer van waarnneming.nl stuurde. Werkt het snelst. Het bleek de Witte Tijger te zijn. Wat een naam voor een ongevaarlijke vlinder. Vroeger heette hij de Tienuursvlinder omdat deze soort altijd na 10 uur 's avonds gaat vliegen.

Het is een lid van de Beervlinders, een grote familie die over de gehele wereld 14.000 soorten telt. In Nederland komen er 34 voor. Met als bekendste de Grote Beer. een prachtige vlinder met opvallende kleuren. 

Het aantal zwarte stippen is wisselend en er zit geen patroon in de tekening. Op zn´kop heeft íe een dikke bontmuts. Het achterlijf, op de foto niet te zien, is geel met zwart. Komt algemeen voor.

Blauwjantje

                                                                             Zwarte Stern

"Zien is kennen" was mijn eerste vogelboek ( oudere vogelaars kennen dat boek wel:  met dat bruine bandje)  er was nog niet zoveel op de markt. Als ik me goed herinner had je ook nog "Welke vogel is dat? "van Van Dobben. Onze "Kist" kwam een paar jaar later. Ik heb 'm nu nog in de auto liggen, maar schiet qua zeldzamere soorten tekort. Die waren nog niet ontdekt. Maar terug naar Zien is Kennen: bij elke vogel wordt een aantal volksnamen afgedrukt. Vaak leuk om te lezen. Zo heet de Zwarte Stern in verschillende streken : Moeraszwaluw, Blauwe Mieuw, Venkraai, Zwarte Ikstern, Blauwstar, Rietzwaluw, Blauwjan ( in deze omgeving bekend) Blaustirns ( Fr.) Merrepikker, Zwarte Moeraszwaluw ( Zld. )  Het woord blauw komt vaak voor. Blauwjantje  is in het Groene Hart een bekende naam. 

Kopfoto met Grutto.

 Vandaag voor het eerst weer even in mijn weidevogelland geweest,  wat een verademing dat ik kon fotograferen  dat het een lieve lust was. Ik heb meer in dit uur geplaat dan in drie weken op vakantie. Terwijl toch het weidevogelseizoen bijna voorbij is. Ik kreeg te maken met een twee Grutto's die hevig alarmeerden. Zie kopfoto. Hoogstwaarschijnlijk hadden die jongen. Gijs, mijn weidevogelboer veronderstelde dat ze afkomstig waren van een paar percelen verderop waar het gras veel langer is als op perceel 3. Verder was er een paartje Kievieten dat behoorlijk tekeer ging doch niet zo erg als de Grutto's. Wat bleek, die waren nog aan het broeden. Een controleur van de Agrarische Boerencooperatie Rijn, Vecht en Venen had het nest gevonden en gemerkt met een neststok.  

Verder rekende ik op een Scholekster, die ik zaterdag ga zoeken.  Een van de twee zat op grote afstand maar erg oplettend in een ander perceel. Tenslotte ging een mannetje Bergeend rondjes om me heen vliegen. Typisch gedrag voor sommige eendensoorten als ze een nest hebben. Ook Slobeenden vertonen dit gedrag. 

Verder veel Zwarte Sterns, zoveel dat ik een moment dacht dat de kolonie weer terug was. Een aantal jaren geleden hadden we naast perceel 5 een Zwarte Stern-kolonie. Echter toen bleek dat de Kleine Mantelmeeuwen uit het reservaat zich te goed deden aan de jonge Zwarte Sterns zijn we met de kolonie gestopt. Toch weer eens proberen?

Franse Veldwesp

 Dit beestje wil maar niet goed op de foto, dwalend door de Gele Kornoelje zag ik hem hier en daar op zoek naar iets. Wat? Dit is de Franse Veldwesp , waarvan ik vorig jaar, 7 juli,  het nestje verwijderde in de schuur. Tot mijn spijt. Ik dacht toen  dat het een gevaarlijker nest zou worden van de Limonade Wesp. Dit is een veel onschuldigere wesp.  Hij kan steken maar doet dit alleen als er gevaar dreigt. Hij jaagt voornamelijk op insekten en is helemaal niet geinteresseerd in zoete stoffen. 

Door de stijgende temperaturen wordt ons land langzamerhand veroverd door de Franse Veldwesp. 

Terug

 Ben weer terug van weg geweest. Ik verblijf nu weer in een Bedijking. Een maand in een bosachtige omgeving met water van de Randmeren geweest. Als je een oerwoud wil bezoeken dan moet je naar die bossen gaan: alles wordt op z'n beloop gelaten, hoogstens wordt een boom die over een pad is gewaaid in stukken gezaagd en langs het pad gelegd, hij mag daar verrotten. Niks wordt er opgeruimd , de natuur gaat haar gang. Daardoor veel bacterien en schimmels, daardoor veel insekten, daardoor veel vogels. Allerlei soorten zangertjes. Ik heb daar in het verleden wel eens een excursie voor onze  IVN-Vogelwerkgroep georganiseerd. Ook toen al veel vogels. Een dichte begroeiing waar je niet doorheen komt. En toch was mijn verblijf daar biologisch geen succes. ik heb bijna geen vogel gezien, wel gehoord, één groot concert. Maar vogeltjes in de kijker, ho maar. De ene keer dat ik mijn telelens gebruikte was bij een Koekoek die in de top van een dode boom ging zitten. Hij werd getergd door een Vink. Ik ging eigenlijk voor de Wielewaal, bekende broedomgeving. Elke dag wel een keer gehoord, maar zien? Geen denken aan. Ik sprak daar een collega-vogelaar die er al 50 jaar komt en maar 6 of 7 keer een Wielewaal heeft gezien. "Dudeljo klingt zijn lied, dudeljo!!"

E nu weer aan de slag in polder Demmerik, de Gagel en de Derde Bedijking. Op de foto de kathedraal van Vinkeveen met de Putakker.

Dasyneura acercrispans ( een galmug)

 Een opvallende knop met vervormde bladeren had deze Spaanse Aak. Hij stond temidden van de gezonde takjes omhoog. Ik moest direkt denken aan een gal. Het befaamde Gallenboek van Prof. Docters van Leeuwen gepakt, gaat altijd mee op vakantie, en de Spaanse Aak opgezocht. Bij het eerste lemma was het gelijk raak: Bladschijf onregelmatig gevouwen en gekroesd, vaak naar onderen toe gebogen, de nerven zijn naar de basis toe verdikt, tussen de plooien leven witte tot roze galmug larven. De galmug is Dasyneura acercrispans. Wat de eerste naam betekent weet ik niet, het is de familienaam  van deze galmug , de tweede naam acer is de Spaanse Aak en crispans beteken samengevouwen of verkreukeld.