donderdag 30 juli 2015

Bloeiende Brandnetel


Ook Brandnetels bloeien zonder dat je het eigenlijk in de gaten hebt. In deze tijd hangen aan alle planten de bloemslierten. Honderden onooglijke bloempjes hangen aan de okselstandige aren. Dit is de Grote Brandnetel. Als ze rechtop staan is het de Kleine.
De Brandnetel is tweehuizig en heeft dus eenslachtige bloemen. Er zijn mannelijke planten en er zijn vrouwelijke planten.De bestuiving vindt plaats door de wind, er komt geen insect aan te pas.
Ze houden van stikstof vandaar dat het een algemeen voorkomend "onkruid" is. Maar daarmee vertel ik geen nieuws.

woensdag 29 juli 2015

Lariks of Lork


We waren even terug in de polder om allerlei zaken te regelen en om het regenachtige weer te ontvluchten. Maar in de Ronde Venen regende het ook. En hoe? Nu het weer wat zonniger dreigt te worden zijn we weer terug in en bij onze sleurhut Alles stond er nog. Na zo'n storm zaterdag ga je je wat sneller zorgen maken. Die storm hebben we overleefd , zij het dat ik nu en dan in een windvlaag, ondanks de dubbele stormbanden, aan het frame van de luifel ben gaan hangen. Een zijkant had ik eruit geritst zodat de wind eruit kon. Geen schade, verderop miste een neerstortende Berk op een haar na een caravan.
De meeste bomen zijn blijven staan (!). Ook de Lorken oftewel de Lariksen ( mag ook met een x). Lorkenhout is geliefd in de bouw. Het is duurzaam, watervast en sterk.Het is de meest duurzame Europese naaldhoutsoort. Op de foto jonge eerstejaars loten. Hier staan de naalden solitair, bij oudere loten, bijvoorbeeld dat takje links,  staan de naalden in groepjes: legio. Spar heeft solo (één naald), Den heeft duo, twee naalden bij elkaar.

vrijdag 24 juli 2015

Reintje

Vanochtend moesten we tijdens onze wandeling een stukje over een fietspad naast een drukke provinciale weg lopen. We hebben daar al vaker gefietst, maar dan let je blijkbaar toch minder op de berm als bij het gaan te voet. Zo ontdekten we een dode Vos, zonder uitwendig zichtbare verwondingen maar de logische verklaring van een dodelijke aanraking met een auto ligt voor de hand. Waarschijnlijk heeft iemand 'm in de berm gelegd om weer opgenomen worden in de kringloop van stoffen. Wel, de vleesvliegen hebben het lijk al ontdekt en proberen de eieren te leggen . Over een paar weken is het een grote hoop door elkaar krioelende maden.

Een dode Vos kom je in het Groene Hart niet zo snel tegen, eerder een levende. Al moet ik de eerste levende nog zien in onze omgeving. Ze zijn er wel, ik heb ooit in Demmerik een geplunderd eendennest gevonden met een vossenkeutel als achtergelaten visitekaartje en een ander spoor waren de afgebeten vogelveren waarbij de schachtpunten ontbraken: vossenwerk. Verder hoor je regelmatig jagersverhalen met de Vos als onderwerp.

donderdag 23 juli 2015

Uitzicht.

Als ik omhoog kijk zie ik deze Denneboom. De eerste  15 meter kaal met alleen maar dode takken en dan een kruin die alle kanten op wil. Dit wordt geen timmerhout, hoogstens hout voor de open haard. Geboomte op een camping is geen productiebos, tenminste niet op deze camping.
Wat vorm betreft zie ik liever een Knotwilg. Veel meer natuur, gevormd door cultuur.Maar een mens wil wel eens wat anders om tegen aan te kijken.

woensdag 22 juli 2015

Rode Bosmier


Op de plek waar we bij tijd en wijle naast de sleurhut  in de zon onze thee kunnen drinken werd het vandaag langzamerhand drukker. Steeds meer bosmieren, ik denk de rode, kwamen langs. Twee stromen, die naar het zuid-oosten hadden niks bij zich, die naar het noord-westen hadden meestal een klein wit langwerpig bolletje tussen de kaken.Soms twee bolletjes. Zijn het eieren of zijn het poppen? Zijn ze aan het verhuizen of wordt er een ander volk beroofd van het broed? Ik weet het niet.Ik heb gepoogd te ontdekken waar ze vandaan kwamen en waar ze naar toe gingen. Ze verdwenen in de dikke lagen humus. Alleen op onze plek moesten ze over vooral over kale zandbodem lopen zodat ze zichtbaar werden. Ik ben benieuwd hoe zich dit ontwikkelt. Op de onscherpe foto een mier met ei/pop

maandag 20 juli 2015

Geluiden bij sprinkhanen en krekels.

Door de laatste Nieuwsbrief ( 17/7) van de site Waarneming.nl werd ik geattendeerd op het beginnen van het seizoen van sprinkhanen en krekels. Helaas leverde een genoemde link voor mij niks op zodat ik  zelf maar op zoek ben gegaan. Met veel geluk had ik een paar jaar terug in onze eigen tuin een grote sprinkhaan gefotografeerd, de foto's die ik gister en eergister heb gebruikt. Helaas de sprinkhaan nooit op naam gebracht. Ik heb geen handboek voor genoemde dieren. Dus dan maar op Internet grasduinen. Ik denk dat het een Groene Sabelsprinkhaan is, een Grote of een Kleine durf ik niet te zeggen.
Ik kwam het voor mij volslagen onbekende woord striduleren tegen. Nooit van gehoord. Het is het maken van geluid door lichaamsdelen tegen elkaar te bewegen.Bij Sprinkhanen en Krekels wordt dat bereikt door vleugel tegen vleugel te bewegen, vleugel tegen abdomen (lichaam) of poot tegen vleugel.Het mannetje van de Sabelsprinkhaan doet het door linkervoorvleugel en rechtervoorvleugel met een enorme snelheid tegen elkaar te laten trillen. Doordat een ader is verdikt met tandjes geeft dat een geluid. Andere soorten hebben door bouw, tempo en manier weer andere geluiden. Aan de geluiden kan men de soort  herkennen.

Ik heb me wild gezocht naar een afbeelding van het stridulatie-apparaat, maar dat viel tegen.

We hebben onze sleurhut weer even gepakt en ingepakt ( help!) en de polder achter ons gelaten.  Vanaf het hogere gedeelte van de provincie Utrecht hoop ik nu en dan een logje te plegen.

zaterdag 18 juli 2015

Groene sabelsprinkhaan.


Hetzelfde beest als gister, maar dan van achteren. Met mijn beperkte vlinderkennis en wat speurwerk op internet kom ik uit op een Grote of Kleine Groene Sabelsprinkhaan. Krekels worden ook wel de Langsprietigen genoemd, de sprinkhanen de Kortsprietigen, behalve de sabelsprinkhanen, zij behoren ook tot de Langsprietigen. Het zijn de grotere sprinkhanen, 5 cm. zijn ze zomaar. Dit is , denk ik, een nimf van een mannetje. Een nimf omdat de vleugels nog niet ontwikkeld zijn, dus nog niet volwassen, een mannetje omdat de sabel, de legboor ontbreekt en dit dier cerci heeft. Dat is het grijpertje aan het achterlijf en alleen aanwezig bij mannetjes.
Op de foto van gister zijn bij het kniegewricht van de voorpoten de gehoororganen zichtbaar.Een sprinkhaan en krekel kunnen dus horen. Vandaar dat ze kunnen striduleren ( maar hierover maandag) Overigens hebben de Kortsprietigen, de sprinkhanen, uitgezonderd de Sabelsprinkhanen, het gehoororgaan op het achterlijf.

P.S. Vanmiddag bijna 30 vlinders op de Vlinderstruik. Wat een weelde!

vrijdag 17 juli 2015

Striduleren??


Hoog tijd om een andere Geleedpotige eens onder de loupe te nemen. Wat is striduleren? Volgende week antwoord.

donderdag 16 juli 2015

De kroeg was open.

Vandaag was het razend druk bij de Vlinderstruik: niet alleen hommels, bijen, wespen  en zweefvliegen, maar ook veel vlinders.

minstens twee Dagpauwogen
een Kleine Vos
 5 Atalanta's
een Gehakkelde Aurelia
een Distelvlinder                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          
Veel Grote Koolwitjes ( foto Wikipedia, nb van de meest voorkomende vlinder had ik geen foto)

woensdag 15 juli 2015

Soldaatje


Je moet veel fantasie hebben om in dit Soldaatje  een soldaat te herkennen, het zou te maken hebben met de lange schilden die lijken op een lange soldatenjas. Momenteel zie je ze veel op de schermbloemen bezig. Daar worden nectar en andere insecten gegeten  en gepaard.( zie foto) De uiterste punten van de de dekschilden en de sprieten zijn zwart, de rest is van deze soort oranjebruin.We noemen deze ook wel Rode Weekschildkever. Er zit nl. weinig chitine in de dekschilden.  Er is ook een geheel zwarte soort.
De levenscyclus neemt ongeveer een jaar in beslag: na het eistadium in mei en juni komen er 6 larvestadia, waarvan de laatste in de winter doorgemaakt wordt. In april en mei vindt de verpopping plaats.
Vandaar dat je nu vaak het volwassen stadium ( imago) ziet.

dinsdag 14 juli 2015

Grote Kaardebol


De Grote Kaardebol is een plant die geheid terug komt als je 'm niet te fanatiek verwijderd. Je moet ze wel kort houden, anders staat je tuin over een paar jaar vol. Zo heb ik elk jaar nog een paar. Gelukkig, maar m'n vrouw denkt er anders over. Een schitterende bloem die in het midden van het hoofdje begint te bloeien, naar boven maar ook naar beneden. Kijk maar op de foto .
De Grote Kaardebol ( Dipsacus fullonum) is genoemd naar de kaarde, een soort borstel waarmee vroeger de wol gekaard werd. Dan was de wol beter te spinnen. De bloemhoofdjes werden hier niet voor gebruikt, maar voor het opruwen van een al geweefde wollen stof. Hier werd uiteindelijk vilt van gemaakt.Dit werd gedaan door fullers ( een engelse naam, hier is fullonum van afgeleid) of de volders. Dit beroep bestaat uiteraard niet meer. De naam leeft nog voort in bijvoorbeeld straatnamen: de Voldersgracht in Delft, de Voldersdreef in Maasticht en de Vollersbrug in Utrecht.

maandag 13 juli 2015

Wingtag Bruine Kiekendief


Onderzoekers gaan steeds verder met het merken van o.a. vogels, om ze te kunnen herkennen in het veld zonder dat ze gevangen hoeven te worden. Naast poot-en halsringen bij bijvoorbeeld ganzen worden nu sinds twee jaar kiekendieven, Grauwe en Bruine,  voorzien van een kenmerk op de vleugels: een zgn. wingtag.
In onze omgeving weet ik twee paar Bruine Kiekendieven te zitten, beide met jongen. Ik geef geen verdere plaatsaanduiding om stropers niet op het spoor te zetten . Het hek, waarop het mannetje zich aan het poetsen is, is inmiddels ingestort zodat de plek minder herkenbaar is. Mijn ekskuus voor de slechte foto, ik eksperimenteerde weer eens met digiscoping, met een camera door de telescoop fotograferen, maar het resultaat was abominabel. Maar de wingtag is duidelijk herkenbaar. Een rood langwerpig plaatje met diagonale witte streep aan de linkervleugel.  Ik heb de waarneming doorgegeven aan een emailadres in Belgie maar tot op heden geen reactie gekregen.

vrijdag 10 juli 2015

Ligusterpijlstaart


Meestal weet ik 's morgens niet waar het weblogje van die dag over zal gaan. Gelukkig kom ik wat tegen die dag wat ik de moeite van het fotograferen en het schrijven erover waard vind. Zo ook vandaag:
We moesten, nee we mochten,  oppassen op onze kleindochter. Altijd een plezierige bezigheid, maar dat ligt 'm vooral aan het vrolijke kind en aan de zorgzame oma.
Regelmatig strek ik even de benen in de stadstuin achter het huis, die ligt er behoorlijk braak bij. Ik verwijder dan massa's Pispotjes en schoffel de Zevenbladen, die weer omhoog komen. Aldus ontdekte ik een joekel van een vlinder op een schutting. Een groot beest, nog nooit eerder gezien. Foto's genomen met een kleine camera en op een Ipad geprobeerd het dier te determineren. Een naam, pijlstaart, kwam bij me boven drijven en toen dat ingetikt was bij Google was de naam snel bekend: een Ligusterpijlstaart, een nachtvlinder. Wat een prachtig beestje. In werkelijkheid waren de kleuren in het echt mooier als op de foto. Vooral de roze strepen op het achterlijf vielen op. Die kreeg ik pas te zien nadat ik de vlinder met een grasstengel had gekieteld. In rust vouwen ze de vleugels op, langszij het lichaam.
Als reactie op mijn pesten ging de vlinder enorm trillen met de vleugels. Is dat bangmakerij of iets anders? Ik zoek het op, als het tenminste ergens beschreven staat.

Goed weekeinde en blijf kijken.


donderdag 9 juli 2015

De eerste bezoeker

Langzamerhand werd onze Vlinderstruik paarser. Wat heet, langzamerhand. Misschien is het proces door het prachtige weer juist versneld. Ik heb nog maar weinig bloeiende Vlinderstruiken gezien. Als ik langs de onze liep hoopte ik op de eerste bezoeker, op de eerste vlinder wel te verstaan. Vliesvleugeligen als bijen, hommels, wespen en zweefvliegen  genoeg, maar vlinders ? De befaamde juni-dip bij vlinders schijnt nog niet voorbij te zijn. Zonet was het dan toch  zover: een Atalanta. Maar wat een armoedig beestje. Helemaal afgevlogen en een kapotte linkerveugel., de trektocht vanuit Zuid-Europa is 'm niet in de kouwe kleren gaan zitten. Ik zag achter de laptop dat de vlinder wat onscherp was, dus net weer gekeken om een scherpere foto te schieten. Nu zat 'ie onder een oude hanging basket en hield de vleugels bij elkaar en  was ook nog het uitstekende deel van de gehavende vleugel weg. Ergens tegen aan gevlogen, slijtage, een vogel die toehapte? Het tongetje bleef binnen. Misschien slapen, misschien doodgaan?

woensdag 8 juli 2015

Rechtsdraaiend Pispotje


Welk jongetje heeft in zijn kinderjaren niet geprobeerd de bloem van de Haagwinde (Convovulus sepium , als een omwikkelende winde, die in een haag groeit) te gebruiken als urinoir? Bijna altijd stoerdoenerij i.p.v. zo nodig moeten. Er kwam dan ook niet veel van terecht. Het grappige van deze volksnaam is dat de naam Pispotje in de meeste streken van ons land bekend is. Uiteraard zijn er veel variaties: wedewinde, beerwinde, spokeblom, reidroas, slingerroos, heggetouw, etc. etc.

De bloemen bloeien maar één dag. Het is met Zevenblad één van de ergste onkruiden. Door andere stengels te omwinden als een klimplant niet weg te krijgen. Op zich een mooie plant, maar als je'm zijn gang laat gaan overwoekert  ' ie alles. D.m.v. lange stengels worden de bloemen en de bladeren naar het licht gebracht. We noemen de stengels rechtsdraaiend, d.w.z. tegen de wijzers van de klok in klimt de stengel omhoog ( Zie foto). Er zijn maar wenig rechtsdraaiende stengels: de Akkerwinde, Haagwinde en de Hop. ( De plant met de Hopbellen, nodig bij de bierbrouwerij) Ik weet maar één plek in onze omgeving waar de Hop in het wild groeit, n.l. Bosdijk. Langs het zuidelijke gedeelte van het fietspad.
De bloem van de Haagwinde heeft een vanilie-achtige geur, wordt beweerd. Ik zal och eens gaan ruiken.


dinsdag 7 juli 2015

Boomkruiper


Vanochtend , ik was bezig op m'n werkkamer, kwam door het open raam uit de tuin een onbekend geluidje: een kort herhaalde roep, vrij fors. Ik dacht eerst aan een Koolmees, die hebben nogal wat variatie aan roepjes. Maar toen ik ging kijken bleek het een Boomkruiper te zijn, die  steeds op dezelfde plek in de Lijsterbes bleef zitten. Dit geluid herkende ik niet van een Boomkruiper, die zich meestal wat zachter en ijler met een paar dezelfde roepjes aankondigd. In ieder geval, hij bleef maar zitten, zodat ik toch snel de camera met telelens kon halen. Die staat altijd paraat op m'n buro. Veel foto's kunnen schieten, meerdere duidelijk. De foto beneden toont het complete beest met redelijk lange staart, die gebruikt wordt als steunpunt tegen de stam. Net als een specht.  Op Waarneming.nl zag ik dat collega-vogelaar Bert Fakkeldij ook waarnemingen had van een Boomkruiper, die bij hem onder de dakpannen broedt.
Mooi te zien zijn de lange snavel ,om insecten uit de boomschors te pulken, en de lange teennagels voor het betere houvast, zelfs op de bakstenen van de bebouwing. Zo is een bosvogeltje langzamerhand een stadsbewoner geworden.

maandag 6 juli 2015

Kleine Mantelmeeuwen

Vanochtend weer even een klein rondje in polder Demmerik gedaan: weidevogels zijn (bijna) klaar met broeden en het groot brengen van de jongen , de Zwarte Sterns zijn daarmee bezig.  De laatste Scholekster zal wel uit zijn en het nakomertje bij de Zwarte Sterns zat op het vlotje. Nauwelijks een week oud. Toch alarmeerden twee paar Zwarte Sterns. Er zit dus ergens nog een jong in de buurt.
Aan het eind van de Putakker, een stuk water met kolonie ten noorden van de oude spoorweg,  staan wat wilgenbosjes en met de telescoop zag ik een blauwe flits: een IJsvogeltje streek neer op een wilgentak. Ik veroorzaakte overal alarm: Scholeksters die tekeer gaan, Bergeenden die rondjes vliegen, een Krakeend die roepend opvliegt, een vrouwtje Kuifeend met verlammingsverschijnselen ( zogenaamd) om me bij de jongen ergens in het riet weg te lokken, miauwende Buizerds. Maar gauw weer terug naar de auto.
Onderweg zag ik  een Kleine Mantelmeeuw plotseling boven een sloot een korte draai maken en iets oppakken uit de sloot. De kijker erop en het bleek een kikker te zijn. Een weiland verderop werd 'ie opgepeuzeld. Onvoorstelbaar dat zo'n meeuw een half ondergedoken kikker in het water ziet. Het zijn rovers, ook gelet op mijn ervaringen met de Zwarte Sterns. Een andere Mantelmeeuw kreeg ook wat eetbaars te pakken uit de sloot en landde naast de sloot om het op te eten. Twee Zwarte Kraaien kregen dat in de gaten en van verre kwamen ze aanvliegen en joegen de meeuw weg, zonder prooi. Een makkelijke hap voor de kraaien.
Op de archieffoto een paartje Mantelmeeuwen ( als ik op de poten let zijn het Grote, vanwege de kleur van de poten: grijs, roze. Kleine Mantels hebben gele poten). Ze belagen een Scholekster die een jong verdedigt.


vrijdag 3 juli 2015

Zwanenbloem (Butomus umbullatus)


De plant die een rund verwondt/snijdt( als t'ie 'm gaat eten), Butomus,  en met een scherm bloeiend, umbullatus. Dit is in het kort de CV van de Zwanenbloem. De stengels schijnen dermate scherp, driehoekig,  gevormd te zijn dat ze niet zo lekker in de mond liggen. Je ziet ze weer overal in de sloten, met een roze bloemenscherm is het een sierlijke slootkantbewoner. Hoewel talrijk, is de soort toch beschermd. Hij komt weer terug van bijna weggeweest. Houdt van voedselarm water en is net zoals de Egelskop verantwoordelijk voor verlanding.
Ik heb een macro van één bloem afgedrukt om de naam te verklaren. Auteurs van plantenwebsites slaan dit vaak over, ze zullen het niet weten, terwijl het toch zo eenvoudig is: kijk maar in de bloem. Er staan 6 stampertjes met een gebogen stijl in de vorm van een zwanenhals. Simpel maar mooi. Vandaar Zwanenbloem.

Goed weekeinde , blijf kijken en vergeet niet te drinken.

donderdag 2 juli 2015

Gewone Oeverlibel ♀


Op een uitgebloeide , eenjaar oude bloemenkrans van het Brandkruid (Phlomis) in onze tuin zit de laatste dagen regelmatig een vrouwtje Gewone Oeverlibel (Orethrum cancellatum). Ze komt steeds terug op deze uitkijkpost, ook al is het na een uur.. Zodra je te dicht bij komt om te fotograferen vliegt ze op. Ik heb nu de telelens op het statief staan op veilige afstand met een brandpuntsafstand van 409 mm., sluitersnelheid 1/125 en F5.6  en met draadontsluiter, zodat de onscherpte, veroorzaakt door het indrukken van de sluiterknop, wordt vermeden. Scherpstellen deed ik met de hand, gister stond die op automatisch en bleek dat 'ie had scherpgesteld op de bloem. Ik draai langzaam aan de scherpstelring terwijl ik plm. 5 foto's neem. Dan is er altijd wel één scherp.
Deze soort libel is algemeen voorkomend en de populaties zijn stabiel.
Ik druk nog een foto af waarop naar mijn idee de libel mooier uitkomt. Ze staat in ieder geval vrij van de bruine bloem.


woensdag 1 juli 2015

Wespennest


Eén van m'n zonen had in de tuin een oud kastje opgeslagen onder een dekkleed en vond dat het tijd werd om het via Marktplaats te verkopen. Dus dekkleed weg en het kastje werd wat schoongemaakt. Groot was de verbazing toen  er in een lade een tennisbal grote bol bleek te hangen. Pa werd erbij geroepen en die concludeerde dat het een wespennest was. Er waren achter de ingang ook zelfs enkele slome Wespen te ontwaren. Het was dus geen oud nest.  Hij heeft het verwijderd en vernietigd, ook al omdat er kinderen in de tuin spelen.
Deze nesten behoren tot de Papierwespen, daartoe behoren ook onze gewone geelzwart gekleurde Wespen. Zij maken van houtvezels, die ze eerst van een plank schrapen, een soort pulp door erop te kauwen. Dan worden er raten binnenin en aan de buitenkant de bolvormige laagjes  "gemetseld". De kleurverschillen ontstaan door verschillende soorten hout die gebruikt worden. Elk jaar zie ik Wespen op de schutting en de houten tuinstoelen bezig met het schrapen van houtvezels. Ze maken er een bolletje van. Zie foto. Die vervelende Wespen maken dus ware kunststukjes!