maandag 31 augustus 2015

Mycena


Al een paar weken lang komen er steeds nieuwe groepen Mycena's tussen de tegels  en de tuin bij mijn voordeur omhoog. Na een paar dagen lijken ze weg te "smelten" . Slechts een paar centimeter hoog , die vier rechtsvoor zijn jonkies. Welke soort Mycena dit is, is voor mij voorlopig nog een raadsel. Hoewel de kleur overeenkomt is dit geen Melksteelmycena. Bij het doorbreken van een steeltje komt er geen druppel wit vocht. Misschien een Bundelmycena?
De foto is genomen met een tegel als statief, verder de hoekzoeker gebruikt en uiteraard m'n Canon-Macro objectief  van 100mm.

vrijdag 28 augustus 2015

Halsbandparkiet.


Dan zit er plotseling een exoot in je Lijsterbes, op zich een mooie vogel alleen hij hoort hier niet. Kwestie van wennen. Aan de harde roep van de Halsbandparkiet  ben ik nog steeds niet gewend. Vreemd geluid. Maar de regelmaat waarmee ik dat hoor en zo nu nu  dan het beest luid roepend zie overvliegen, geeft aan dat ze ook hier in de Ronde Venen ingeburgerd zijn. Ik vraag me af of ze hier broeden. 't Zal best, alleen ik ken geen broedgeval. Ik houd me aanbevolen. Ze eten vruchten en zaden, dus lijsterbessen staan op hun menu.

Voorlopig zijn stads/dorpsparken en stads/dorpstuinen de biotopen waar ze vooral leven. Buiten de bebouwde kom vinden ze minder voedsel zodat ze daar nog geen bedreiging vormen voor bijvoorbeeld holenbroeders als Boomklever en Grote Bonte Specht. Mochten de populaties zich uitbreiden dan verwacht men toch geen dramatische gevolgen voor deze holenbroeders.

Goed weekeinde.


donderdag 27 augustus 2015

In de berm.


Langs de slootkant veel Watereppe's. Op elk zaad zijn de twee stijlen blijven zitten.

woensdag 26 augustus 2015

Witjes

Vanmiddag weer even gekeken bij de "vlinderberm" in Demmerik. Allemaal Witjes. Voornamelijk Kleine Koolwitjes en Kleine Geaderde Witjes. Het Groot Koolwitje en de Citroenvlinder ontbraken. Andere Witjes zoals de Oranjetip en de Luzernevlinder heb ik daar nog niet gezien.Verder daar een enkele Atalanta en een Distelvlinder. Ik zet de meest bekende Witjes nog eens op een rij:
Citroenvlinder
                                                                                                                           


                                           Klein Geaderd Witje
Klein Koolwitje











Groot Koolwitje

dinsdag 25 augustus 2015

Duizenden jaren oude stobben


We waren vanmiddag even in het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten in Nieuwkoop. Zeer de moeite waard. Alleen al de grote indrukwekkende  foto bij de ingang van een Purperreiger, die een visje uit z'n snavel laat glippen,  is een bezoek waard. Er hingen wat stukken hout zoals die bij  mijn weidevogelboer een paar jaar terug in de sloot waren te zien. Oeroude Eiken die ooit in de  oerbossen van onze veengebieden hebben gestaan . Ze stonden vooral op de kleiïge wallen langs de riviertjes. Ze zijn afgestorven en in het veen verdwenen, waar ze geconserveerd werden.  Ik was altijd in de veronderstelling dat ze uit de Middeleeuwen stamden, maar in het bijschrift in het bezoekerscentrum ging het over enkele duizenden jaren geleden. Waarvan akte.

Bij het baggeren komt zo nu en dan een hele boomstam te voorschijn. Ze zijn loeizwaar en bijna onhandelbaar. Door inklinking van de veenweilanden komt ook wel eens een stobbe boven het maaioppervlak uit en dat heeft dan tot gevolg dat een cyclomaaier zich de vernieling indraait. Boeren hebben er een hekel aan.

maandag 24 augustus 2015

Noordelijke Zwartbuikfluiteend


Eindelijk weer eens de Waverhoek ingetrokken. Lopend. Ik heb vanmorgen het nuttige ( lopen) met het aangename (kijken) gecombineerd. Is goed bevallen. De Waverhoek heeft nog altijd een apart plekje bij me, alleen dat uit zich de laatste jaren niet in regelmatig bezoek. Vroeger in de beginperiode van het natuurontwikkelingsgebied kwam ik er wel een paar keer per week. Kijken en fotograferen. Ik heb er toen wel lezingen over gegeven.

De maand augustus is niet bepaald een vogelmaand, altijd wat saai . De trek is nog niet goed op gang en de eenden zitten met het eclipskleed. Toch herkende ik een paar Zomertalingen en de Wintertalingen lieten hier en daar duidelijk de groene spiegel zien. Voor verdere waarnemingen zie Waarneming.nl ( De Ronde Venen-Waverhoek).
Ik "maai" altijd met m'n telescoop over groepen vogels, nu  ook, en daardoor kwam er een eend in beeld die ik helemaal niet kon thuisbrengen. Oranjerode snavel, zwarte buik, rest van het lichaam verschillende tinten bruin , een duidelijk zichtbare witte ring rond het oog en op z'n hoofd een soort toupetje zoals de dure voetballers het tegenwoordig hebben. Ik dacht eerst aan een kruising tussen een Krooneend ( oranjerode snavel) en een Nijlgans ( zie de rest van z'n lichaam ). 'k Heb de telelens op het statief gezet, zo weinig mogelijk bewegingsonscherpte, en wat foto's bij een brandpuntsafstand van 450 genomen.
De eend , een slag kleiner als de Wilde Eend, staat niet in het vogelboek, dus thuis de beschikbare literatuur erbij gepakt. Hij stond niet in "Ducks in the wild ", dacht ik , later wel maar veel donkerder, toen gevonden in "Wildfowl of the world" : de Northern Black-bellied Whistling -duck. Vertaald: de Noordelijke Zwartbuikfluiteend. Hij stond ook op de lijst van Waarneming.nl.
Het zal een ontsnapt exemplaar uit een voliere of  dierentuin zijn, want hij komt uit vooral Midden-Amerika. De Fluiteend was niet gekortwiekt of geleewiekt, hij vloog een stukje.

zaterdag 22 augustus 2015

vrijdag 21 augustus 2015

Grijze en witte jonge Knobbelzwanen.


In de Nieuwsbrief van Waarneming.nl een oproep om bij het doorgeven van Knobbelzwanen met jongen te letten op de kleur van de jongen. En dit ook te vermelden . Bekend is dat bij Knobbelzwanen twee kleuren bij de jongen kunnen voorkomen, n.l. wit en grijs. Zelfs in één gezin. De oorspronkelijk hier voorkomende wilde Knobbelzwanen hebben grijze jongen. In Polen was een ras gekweekt met witte jongen. Zij werden gebruikt voor de donshandel. Ze waren wit en bleven wit. Echter, de donshandel was niet meer lonend en de tamme beesten werden losgelaten met gevolg dat ze zich mengden met de wilde Europese populatie. Ook in ons land. Zo kun je in een gezinnetje grijze en witte jongen zien.
Men wil de verspreiding en de aantallen van beide kleuren jongen te weten zien te komen. Op de foto die ik deze week langs de Gagelweg nam drie jongen van 2 of 3 jaar oud waarbij de bruingrijze kleur aan het verdwijnen is.

woensdag 19 augustus 2015

Argusvlinder


Vanmorgen  bij het Demmerikse Bos de prachtige berm daar vlak achter bezocht . Momenteel een juweeltje met bloeiende Blauwe Knoop, Kattestaart, Watereppe. Veel Koolwitjes en Geaderde Witjes, Vliesvleugeligen en zowaar ook een Argusvlinder.(zie foto). Ik weet niet of ik die wel eens op m'n Vlinderstruik heb gehad, maar de kans op deze soort is temidden van de graslanden groter. Hoewel algemeen voorkomend is het toch geen dagelijkse kost. Vroeger werden ze door enkele leden van onze IVN afdeling geteld in het blauwgraslandreservaat langs de Meije , maar daar is de populatie verdwenen. Ik kom ook berichten tegen die positievere geluiden laten horen, de Argusvlinderpopulatie zou zich herstellen in het Groene Hart. Laten we het hopen.
Ik heb gewacht op een betere foto maar de vlinder vertikte het anders te gaan zitten. Zelf had ik in een slootje moeten staan om een ander standpunt te krijgen.

dinsdag 18 augustus 2015

2e bloei

Onze Magnolia bloeit voor de tweede keer. Al enkele weken. Maar dat doet 'ie elk jaar. Vreemd gezicht  zo de bloemen tussen de bladeren bij een Magnolia. De bloei is minder uitbundig als in het voorjaar. De bloemen zijn gemiddeld ook wat kleiner. De bladeren vragen nu ook om bouwstoffen, er blijft minder over voor de bloemen.
Uiteraard ben ik nieuwsgierig naar de oorzaak van deze 2e bloei. Er zijn veel meer plantensoorten die voor de tweede keer bloeien. Op allerlei fora worden vele oorzaken vermoed: warme zomer, koude zomer, regenperiode na veel zon, rijke grond, snoeien na de eerste bloei, etc.. Allemaal zullen ze wel een kern van waarheid hebben. Ik denk dat de fotoperiodiciteit er mee te maken heeft. Gewoon gezegd de daglengte. Planten kunnen de daglengte waarnemen en als er een bepaald aantal uren licht is geweest gaan ze bloeien. In het voorjaar zijn er dagen met hetzelfde aantal lichturen als in de nazomer. Dus een tweede bloei.
Er is verschrikkelijk veel onderzoek naar fotoperiodiciteit gedaan met allerlei bevindingen.Wat ik net schreef is dus een enorme versimpeling van het verschijnsel.

maandag 17 augustus 2015

Te korte angel


Ook Wespen worden ingepakt als ze terecht komen in een spinnenweb. Door trilling in de signaaldraden van het web merkt een spin, in dit geval een Kruisspin, dat " hij beet heeft". Dan volgt razendsnel het inpakken van de prooi met webmateriaal en wordt gif ingespoten. Daarvoor heeft de spin aan de voorkant twee bovenkaken die een klauwachtige structuur hebben, dus scherp, en waarmee het gif het prooidier binnen gebracht wordt.. Dit gif bestaat uit eiwitten, aminen en polypeptiden. Een aantal van deze stoffen verstoort de communicatie tussen de zenuwen en de spieren waardoor verlamming optreedt.
Andere stoffen breken de cellen af, hierdoor sterft het dier  en worden enzymen ingespoten waarmee de cellen worden verteerd. Deze vloeistof wordt daarna opgezogen en opgeslagen in de maag van de spin, zodat deze een groter achterlijf krijgt. De spin kan dagenlang teren op één prooidier.
De Wesp heeft nog geprobeerd zich te verdedigen door met z'n angel te steken, kijk maar, aan de achterkant steekt dwars door het "inpakpapier" een  klein angeltje omhoog. Het mocht niet baten, ik denk dat Kruisspinnen instinctmatig de gevaren weten te ontwijken. Het angeltje was te kort.

Nog even de eendensnavel: Bert V. vond de snavel eerder geel dan groen, zoals ik vermeldde en hij heeft gelijk. Ik bedoelde natuurlijk niet het harde groen zoals de kop van het mannetje, maar meer het olijfgroen. Is misschien nog te groen en ik zal me voortaan houden aan de omschrijving in de ANWB Vogelgids: " snavel is eenkleurig dof geel ( met groene zweem)."


vrijdag 14 augustus 2015

Grote Zilverreigers


Zo langzamerhand komen de Grote Zilverreigers weer in onze polders en het aantal zal de komende maanden alleen maar toenemen. 's Avonds zullen de slaapplaatsen weer worden opgezocht, in de Botshol is de Kloosterkolk een hele grote van gemiddeld 100 reigers (binnenkort een blogje over de slaapplaatsen in de omgeving). Broeden doen ze vooral in de Oostvaardersplassen ( zie kaartje SOVON onderaan). Deze volwassen vogels en hun jongen verspreiden zich solitair over Nederland. Daarbij komen nog de reigers uit Polen, de Baltische staten en de Oekraïne. Tot ieders verbazing komen ze ook uit zuidelijke landen: in de Betuwe bij Culemborg werd een gekleurringde reiger uit Frankrijk gemeld.Verder een vogel die geringd was in Hongarije.
De Grote Zilverreiger op de foto nam ik gister langs de Bovendijk vanuit m'n mobiele schuilhut. Meestal gaan ze op de wieken als de auto stopt , deze niet. Hij zag een lekker visje in de sloot.

Op onderstand kaartje de broedplaatsen in ons land: zoals gezegd is er een grote broedplaats in de Oostvaardersplassen. Zo rond de tweehonderd broedparen. Verder enkele broedgevallen in de kop van Overijssel ( Weerribben, Wieden, die kant op) en ik vermoed op de Noordwaard van de Makkumerwaard.



Goed weekeinde en blijf kijken.


donderdag 13 augustus 2015

Eclipskleed

Momenteel is er niet zoveel te beleven in de Avifauna, de jongen zijn groot en voor het merendeel al zelfstandig, alhoewel ik in onze tuin en het aanliggend gemeenteplantsoen regelmatig een Winterkoning hoor alarmeren die twee of drie jongen waarschuwt en verzorgd. Het broeden zit erop en veel vogels gaan in de rui. Tijd om het versleten prachtkleed ( broedkleed) te vervangen voor wat nieuws.                                                                                                    Eenden hebben een overgangskleed. We noemen dit het eclipskleed. Mannetjes lijken dan als twee druppels water op de vrouwtjes. Alleen de groene snavel geeft aan dat het om een mannetje gaat. Zie foto van gister.  Een vrouwtje heeft een oranjesnavel met op de bovenkant grijszwarte tinten. Doordat alle slagpennen in één keer geruid worden kunnen eenden, en trouwens ganzen ook, een poos niet vliegen. Ze trekken zich terug in rustige sloten en plasjes. Bij de rechter eend zie je al wat groen doorschijnen, dat wordt weer een mooie groene kop.

Vorige week vrijdag had ik een logje over een nachtvlinder. Ik veronderstelde dat het een Huismoeder was. Ik heb Patrick Heijne om raad gevraagd en hij kwam ook o.a. uit op een Huismoeder.Via Facebook , ik zit niet op Facebook, kreeg hij bevestiging van deze soort. Patrick bedankt.

Onze Magnolia heeft voor de tweede keer gebloeid. Dat doet 'ie elk jaar, zij het wat minder uitbundig als de eerste bloei. Ik ben erg benieuwd of er nog Aliens tevoorschijnkomen.  Zie blogje 5 december 2014.



Als zaadpluis van een distel in spinrag verzeild raakt ( zie kopfoto) is het geen wonder dat ook een Haft ( Eendagsvlieg) hetzelfde overkomt. Vederlicht dansen ze een paar uur tot enkele dagen lang om te paren  en dan kom je wel eens een oud spinneweb tegen. Ik denk dat de maker van dit web dit verlaten heeft, het ziet er niet uit, en de Haft is niet opgepeuzeld, maar kon zichzelf niet bevrijden.

dinsdag 11 augustus 2015

Toorts


Ook een slachtoffer van de storm een paar weken geleden. Deze Koningskaars, of is het toch de Keizerskaars ?, was al enkele meters hoog, werd omgewaaid. Zodanig dat de de vaten, voor aan-en afvoer voedingsstoffen,  nog intact waren. Na verloop van tijd zie je een merkwaardig verschijnsel: de stengels gaan weer omhoog groeien naar het licht toe. Dit gebeurt bij veel planten. Verklaring: in de top van een stengel worden groeihormonen ( auxinen)gevormd . Deze zorgen onder de top voor celstrekking. Een plantaardige cel strekt zich, hij wordt langer. Bij dierlijke cellen ontbreekt dit verschjnsel. Onder invloed van licht worden de auxinen afgebroken. Bij stengels die gelijkmatig belicht worden , vindt aan alle kanten afbraak van de groeihormonen plaats zodat de stengel recht omhoog groeit naar het licht toe, zeggen we dan.Als een stengel horizontaal komt te staan of te liggen is er aan de bovenkant meer licht. Hierdoor wordt er aan de bovenkant meer auxine afgebroken zodat de strekkingsgroei aan de onderkant intensiever is : de stengel draait en groeit weer omhoog, naar het licht toe.

Overigens zijn we weer 5 mtr. onder NAP, het voelt vertrouwd aan. De mooiste dag van de vakantie is de dag dat je naar huis gaat, heeft men wel eens beweerd. Zo denk ik er ook over en dan denk ik niet aan de troep die opgeruimd moet worden. Binnenkort weer blogjes uit de polder.

zaterdag 8 augustus 2015

Klokjesgentiaan


Vanmiddag gewandeld op de hei, dat hoort zo omstreeks deze tijd. Een kleine blauwe vlinder dartelde om ons heen, maar weigerde te gaan zitten. Hij was waarschijnlijk op zoek naar een gentiaan, die mijn vrouw even later ontdekte: een Klokjesgentiaan. In totaal vier bloemen op een wat lager gelegen stuk vergraste heide met veel pijpestrootje. Zure grond. Prachtig blauwe bloem.

vrijdag 7 augustus 2015

Een nachtvlinder, maar welke?


Dagvlinders genoeg maar nachtvlinders ? Ook genoeg, zelfs veel meer, alleen je ziet ze niet zo gauw. Met wat hulpmiddelen zoals een wit beschenen laken ( op 11 september weer de Nationale Nachtvlindernacht) of een zoet smeersel op een boom, loop je de kans veel meer soorten te zien en als het kan te determineren.
Na de prachtige Ligusterpijlstaart van een paar weken ( 11 juli) terug vond ik onlangs, hier op ons vakantieadres, aan de onderkant van een klapstoel deze nachtvlinder. Hij bleef zitten. Snel een paar foto's genomen. Maar nou een naam! De veldgids Nachtvlinders gister meegenomen en 'k heb een paar keer de groep van de uilen doorgenomen. Deze vormen een grote groep van plm. 250 soorten in ons land en Belgie. Ik kom uit bij de hier zeldzame Zwartgevlekte Herfstuil, het zal dus wel fout zijn. Is het de algemeen voorkomende Huismoeder?

woensdag 5 augustus 2015

De heide gaat bloeien.


Het is weer zover, de heide gaat bloeien. In de paar weken dat wij nu hier zijn hebben we de heide zien veranderen van een dorre bruine  in een paarser wordende vlakte. Nog enkele dagen en alles staat in bloei. Het is altijd een hot item in Nederland, de heide bloeit. Bijna elk zichzelf respecterend dorp met een heideveldje zet wandelingen uit. Wij, inboorlingen uit het Groene Hart, komen daarop af en genieten ervan. Daar is niks mis mee. Wandel ze.
Op de foto bloeiende Struikheide.

dinsdag 4 augustus 2015

Bont Zandoogje


Het Bont Zandoogje. Een vlinder die ik niet in onze tuin tegenkom. Wel in o.a. de bossen van de Utrechtse Heuvelrug, de Veluwe en Oost Nederland.. Hij ging op een donkere plek op een Den zitten en ik kreeg de tijd om wat foto's te nemen. Ik moest de foto, om de vlekken goed zichtbaar te maken, nogal bewerken. Vandaar dat de schors  er niet uit ziet.
In de Veldgids Dagvlinders, een KNNV uitgave , kwam ik uiteindelijk uit op een Bont Zandoogje. In deze gids worden ook de onderkanten van de vlinders getekend en zie je drie witgekernde zwarte oogvlekken. Verder een geeloranje vlekkenpatroon.Voor mij een nieuwe soort.

maandag 3 augustus 2015

Knikkergallen


In het middengedeelte van de Utrechtse Heuvelrug staan o.a. veel eiken. Elke Eik heeft mijn bijzondere aandacht: zitten er Eikenprocessierupsen op? Het zou kunnen, ze komen steeds noordelijker. Nog geen rups gezien, gelukkig. Van familie uit Brabant heb ik de ellende gehoord die deze rupsen kunnen veroorzaken.
Wat ik plotseling wel tegenkwam is deze verzameling van Knikkergalllen ( ook wel Galnoten genoemd). Het is de meest bekende gal met als waardplant de Zomer- en Wintereik. Waardoor er zoveel bij elkaar zitten is voor mij onduidelijk.

zondag 2 augustus 2015

Keutels 7: Coprofagie


Imponerend zijn altijd weer de latrines van de Konijnen. Ik schreef daarover al op 26 februari. Deze kwam ik tegen op onze huidige  camping.  Er zijn dus nogal wat Konijnen. 's Nachts zitten ze bijna onder je luifel.
Dit zijn harde keutels die 's nachts zijn uitgepoept. Vooral Konijnen hebben ook zachte keutels die overdag of 's avonds worden geproduceerd. We krijgen ze niet te zien in het veld, ze worden door de producent weer opgegeten, opgelikt eigenlijk, want ze zijn zacht. Het zijn uitwerpselen die bestaan uit blindedarminhoud. Hierin zitten micro-organismen die een rol spelen bij de aanmaak van vitamine B12. In de dikke darm, die na de blinde darm komt, vindt alleen opname van water plaats. De B12 zou zo verloren gaan en wordt opnieuw in het darmstelsel gebracht en kan dan in de dunne darm, zit voor de blinde darm,  door het lichaam worden opgenomen. Dit verschijnsel heet coprofagie.
Waarom we dit verschijnsel niet bij de mens tegenkomen? Ik ga op zoek.