Ooievaars niet meer trekvogels?

 Nee, een deel van de Nederlandse populatie Ooievaars ( kopfoto) trekt inderdaad nog naar Afrika, een deel blijft hier de hele winter, tenminste als het niet al te hard vriest. Dat thuisblijven komt vooral ook door de ooievaarboerderijen die rond de 60er jaren van de vorige eeuw overal in het land gevestigd werden als herintroductieprojecten. In Zegveld was de boerderij die we allemaal wisten te vinden. Het was hoog tijd dat deze centra opgericht werden, In de 70-er jaren was het aantal broedparen tot plm. 5 gedaald.  Nu is het aantal flink toegenomen, in 2016 telden we plm. 1000 broedparen.

Zodra ergens wordt gemaaid komen daar allerlei vogels op af, zo ook Ooievaars. Boer Mur heeft m'n hele achtertuin plat gemaaid en heeft nog een behoorlijke laatste snee weten binnen te halen. Ik vroeg me af waar die Ooievaars slapen, ze scharrelen hier al enkele dagen rond.

Langs Molenland zaten dik 400 Kollen, 80 Grauwen en 120 Wulpen. Geen halsringen.

De Groene Jonker

 Nog steeds zijn de ganzen afwezig, dus maar eens een gebiedje opgezocht waar ik te weinig kom en misschien wat meer te beleven valt: De Groene Jonker tussen het Noordse Dorp en Zevenhoven. Het voordeel van dit natuurontwikkelingsgebied is dat je over de rietkragen kunt kijken, de weg ligt veel hoger. Dat vind ik de laatste jaren steeds erger worden in bijv. de Waverhoek.Overal riet zodat je nauwelijks op de plas kan kijken. 

In een klein aantal hoekjes zaten veel watervogels, zoals hier tegenover de dierenbegraafplaats. Kuifeenden, een Tafeleend, Wilde Eenden, veel Slobeenden, een enkele Krakeend, Grauwe Ganzen, een paar Smienten( met oranje kopstreep), Wintertalingen en een rijtje Watersnippen. De foto is maar een klein deel van de totale groep. Met twee vingers kun je vergroten

Vruchtpluis

 Het Koninginnekruid draagt vrucht; de zaden hebben pluizige haren en haren heb je als plant om met de wind meegevoerd te worden. Een hele rand van Koninginnekruid staat langs de oevers van de afgegraven weilanden in de oksel van de Hoofdweg en Proostdijerdwarsweg, het nieuwe natuurgebied. In de verte zie je de Selijnsweg van Waverveen. Dit Koninginnekruid wordt ook wel Leverkruid genoemd ( door anti-monarchisten !?)

Verder geen gans te zien in de Ronde Venen, hier en daar kleine plukjes. Ik wilde de massa ganzen in de Ronde Hoep eens nader bekijken, maar 0,0 ; helemaal leeg. Alleen wat koeien en ik hoorde een Buizerd. Ook in mijn achtertuin zat niks, waarschijnlijk verstoord door een maaiende boer. Waar zitten ze??

Buizerds op doortrek

 De meest algemene roofvogel in ons land is de Buizerd. In elk landschap kom je ze tegen, soms hoor je ze eerder dan dat je ze ziet: een miauwend geluid. Vaak laten ze zich samen verder drijven op de thermiek, geen vleugelslag komt er aan te pas. 

Volgens de Vogelatlas van Nederland is de Buizerd in bijna alle atlasblokken van Nederland broedvogel , zelfs op de Rottumerplaat waren in 2014 twee broedgevallen. In 1932 schreef  de ornitoloog A.B. Wigman dat hij bekend was met 5 broedgevallen in ons land!  En nu in 2013-2015 , de teljaren voor  deze Atlas, komen we uit op 10.000-17.000 broedparen.

Momenteel zie je meer Buizerds, dat zijn vooral de doortrekkers uit bijv. Skandinavie, vooral langs de snelwegen zijn veel paaltjes bezet met een Buizerd. Ik heb wel eens gelezen dat in de bermen van wegen meer muizen zitten dan elders, vandaar de vele Buizerds langs onze wegen. ( Als deze redenatie klopt)

De Buizerd op de foto probeert wat zonnewarmte op te vangen, zo zie je wel vaker vogels de vleugels spreiden. Ondertussen houdt hij de scherp de bodem in de gaten, ook daar zitten muizen. Als je de foto met je vingers kunt vergroten zie je het felle oog.

Plooirokje

 Ons Plooirokje is er ook weer, tussen een paar tegels en gewoon in het gras. Of ze allemaal van hetzelfde mycelium zijn durf ik niet te beweren, wel weet ik , uit de literatuur, dat mycelia van alle paddenstoelen, behoorlijk groot en oud kunnen worden. Ik geloof dat een mycelium, ander woord zwamvlok, tot de oudste organismen gerekend kunnen worden. 

Heel teer gebouwd, in het begin bruinig en dan in de loop van de dag grijs wordend, met radiale plooitjes, vandaar de naam Plooirokje, Er zijn meerdere ondersoorten. In totaal 7 maar alleen deskundigen kunnen met de microscoop ze op de ondersoort determineren.

Het is familie van de inktzwam, maar vormt geen inkt.

Rode Lijst met o.a. Watersnip.

Onlangs heeft Birdlife International een nieuwe Rode Lijst van Europa gepubliceerd met niet al te fraaie conclusies. In 50 landen en gebieden in Europa staan er zo ongeveer 550 vogelsoorten op de nominatie uit te sterven. Dat is niet best!! Uiteraard staat onze Grutto erop, onze Zomertortel , maar ook onze Watersnip is van gevoelig  naar kwetsbaar gegaan. Had ik ruim een  maand geleden niet in de gaten, toen ik regelmatig in polder Demmerik elke keer wel 10 -20 Watersnippen uit dezelfde walkant opjoeg. Bovenstaande foto heb ik enkele jaren geleden in de Waverhoek genomen. Op een veenbankje foerageerden tientallen Watersnippen.

Ik kan me niet herinneren dat er in het gebied van de agrarische natuurvereniging De Utrechtse Venen een Watersnip als broedvogel is gemeld. De Watersnippen die ik gefotografeerd en geteld heb zullen doortrekkers geweest zijn. Onze Watersnippen broeden vooral in de kop van Overijssel, Drenthe (op de heide) , Oost-Friesland en verder enkele gevallen in de veenweiden van het Groene Hart.

De landelijke populatie nam af van 5500-10.000 paren in de 70 er jaren van de vorige eeuw tot 1200-1500 omstreeks 2000.

Foto: de witte vlekjes op het water van de Waverhoek zijn veertjes van de ruiende Grauwe Ganzen. ( Geen sneeuw dus)

Kunstwerk.

 

Ik moest elke dag , afgelopen dagen behalve vanochtend, een spinnenweb verwijderen tussen de spiegel en het raam van de auto. Met ekskuus aan de spin, die zoveel werk in zijn web had gestopt. En dat de laatste 4,5 dagen steeds weer opnieuw. Zielig, maar ze weten niet beter. Het spinnetje zelf vond ik niet, ik vermoed dat íe achter de spiegel zat. Het middenstuk van het web ontbreekt, hij had geen zin meer, de nacht was te kort, of gewoon horend bij de soort. De mistdruppeltjes maken het web zichtbaar. Een kunstwerkje.

Overblijfsel varkentjes.

 De "varkentjes" van de Gele Lis hebben bijna hun doel bereikt, het verspreiden van de zaden erin. Als geldrolletjes liggen de zaden binnen de vruchtwand te wachten totdat de groene laag is verrot en ze uit de restanten vallen. Meestal in het water waar ze maandenlang meedrijven met de stroom. Verspreiding van de soort verzekerd.

Wintergasten op kopfoto

 Onze wintergasten komen langzamerhand weer binnen, met de ganzen loopt het  nog niet storm, ze zijn er al wel,  maar de grote bulk moet nog komen. Op de kopfoto wat Kollen die vergezeld gaan worden door een andere wintergast, de Grote Zilverreiger. Die zijn er al weer in ruime mate . Overal in de polders vele witte vlekken, dat kunnen Knobbelzwanen zijn,  maar net zo vaak Grote Zilverreigers. Die zijn wat kleiner, die vormen een kleinere witte vlek. 

De zilvers vallen eerder op dan de blauwe. Heel Oost-Europa levert de Grote Zilverreigers aan ons land. Broeden doen ze nog niet veel, de grootste broedkolonie ( tussen de 150 en 180  broedparen) zit in de Oostvaardersplassen. Verder een aantal op de Noordwaard bij Makkum, in de Krammer en de Wieden. Maar dat gaat maar om enkele broedgevallen.

Je ziet op de kopfoto een reiger naar de ganzen  vliegen om tussen de ganzen te foerageren. Ik vermoed dat door het getrappel van de ganzen de muizen worden opgejaagd en zo een prooi kunnen vormen voor de reigers. Ook de Blauwe Reigers passen deze techniek toe.

Let op de pootringen bij de Grote Zilverreigers, met een goede kijker of telescoop zijn ze af te lezen.

Bonje met de buren.

 Meerkoeten zijn echte ruziezoekers, niet alleen in het voorjaar, het gehele jaar door willen ze bonje met de buren. Zodra een Meerkoet het waagt in een andermans ( anderkoets) territorium te komen, komt de eigenaar op hoge poten naar de indringer gevlogen, al watertrappend ( of is het andersom?) om de indringer een lesje te leren. De eigenaar wint het altijd. Dat gebeurt bij de meeste diersoorten, de indringer wordt weggejaagd. Een verstandige afspraak. 

Zwanen nemen ook zo'n aanloop om uit het water tekomen, mooi gezicht.

Helaas.

 Een slagveld tussen de schuur en een Liguster.  Vraag me niet welke soorten insecten hier hangen, het zijn er in het hele web  vele. Met weinig tot geen voedsel voor de maker van het web. Dat heb je als het zonnetje schijnt je er even opuit wil. Genieten van de laatste zonnestralen.

Late vlinder en late bloei.

 De laatste Dagpauwoog ? De laatste bloem van de Vlinderstruik?

Waarschijnlijk wel. Als het tussen de buien door wat zonniger is komen de laatste vlinders te voorschijn, net nog een Kleine Vos en een Atalanta, en dan deze Dagpauwoog.

Dagpauwogen gaan in winterslaap , ze blijven hier, en dan is nu elk opgenomen minigrammetje nectar welkom. Atalanta's blijven wakker en overwinteren door zich heel rustig te houden. In de tegenwoordige zachte winters lukt dat meestal. 

De Vlinderstruik heeft zon nodig om nog wat te bloeien, zij het met kleinere bloementrossen. Het is straks wachten op de voorjaarssnoei, na de laatste nachtvorst, heb ik geleerd van collegae die ervaring met de Vlinderstruik hebben.

.

Groene schildwants.

 Zondag opgelopen in een Amsterdamse stadstuin, die ik onder handen moest nemen vanwege ontspoorde groei van Klimop. Met de elektrische heggenschaar ging dat rap. Je gelooft niet dat er midden in de stad zulke tuintjes zijn,  groener dan groen. Deze Groene Schildwants weet niet dat 'ie in een stadstuintje leeft. Het is in ons land, dorp of stad, de meest voorkomende wants.

Hij wordt ook wel Stinkwants genoemd, doordat hij bij gevaar een stinkende substantie uit kliertjes aan de zijkant van z'n borststuk kan produceren. Met een zuigsnuit worden plantensappen opgezogen, waardoor de plant schade oploopt. Vooral de Hazelaar is een belangrijke voedselplant.

Vlak voordat  de wants in winterslaap gaat verkleurt hij naar bruin, in het voorjaar wordt hij weer groen.

Voer

 Dat komt ervan als je vogelvoer strooit in het gras, de lekkerste zaden eten de Huismussen het eerst op. Er zit blijkbaar een soort  zaad in dat ze niet lusten. Of is het zo klein dat ze de moeite niet nemen om het te eten? Door de vele regen zijn deze zaadjes ontkiemd. De beide blaadjes die je het eerst ziet zijn de twee zaadlobben die het voedsel voor de ontkieming bevatten. Denk aan een Bruine Boon of een Pinda, ook Tweezaadlobbigen. Het is geen graszaad, dat is een Eenzaadlobbige. Graankorrels ook. Ik zal wat strooivoer laten ontkiemen in een schaaltje met wat natte watten ( heb ik die wel?) of anders op nat wc-papier. Eens kijken wie de Tweezaadlobbige is . Ik zie trouwens ook wat zonnepitten, ook een Tweezaadlobbige. Nu maar weer eens wat voer op de tegels.

Heggenrank

 Al enkele maanden werd mijn aandacht getrokken door een klimplant  met hele onopvallende, een beetje groenachtig-witte,  bloemen. Ik zag ze bijna dagelijks bij mijn wandelrondje Argon. Niet even  de moeite nemen om een foto te maken, stom, want het blijkt een interessante klimplant te zijn. Nu toch de camera gepakt en een foto van de bessen genomen. Het is de Heggenrank, geen familie van het Pispotje ( Haagwinde), het is familie van de Komkommer,  maar klimt tegen alles op, zoals hier het hekwerk rond een kunstgrasveld. O.a. kenmerkend zijn de spiraalvormige wikkelingen in een uitlopende klimstengel (rank). Te zien linksonder. Dit dient als een veer om te sterke bewegingen op te vangen. Felrode bessen, waar vogels graag van eten, overigens is hij voor de mens giftig. Hoe erg, weet ik niet,  ik zal het maar niet proberen.

Vanmiddag even polder Groot Mijdrecht in geweest, nergens ganzen, behalve, zoals elk jaar zo langzamerhand in polder De Ronde Hoep. Ruim 1000 ganzen, plm. 800 Kollen en wat Brandjes. Deze plek midden in deze polder trekt de ganzen uit omliggende polders. Helaas is de afstand te groot voor foto's en aflezingen van halsbanden.

Samenleven in de wei.

 Het zijn maar koeien, denken de ganzen. Het zijn maar ganzen , denken de koeien. Ze horen bij elkaar in de wei en verstoren elkaars biotoop totaal niet. Nou zou je van de Grauwe kunnen beweren dat ze , als ze tot de inheemse populatie behoren, koeien gewend zijn. De drie Kolganzen op de voorste rij zijn vorige maand wel uit Siberie komen vliegen en daar lopen niet zoveel koeien. 

Hetzelfde maak ik mee als ik in het voorjaar aan weidevogelbeheer doe: zodra ik ook maar in de buurt kom van een broedende Scholekster sluipt het vrouwtje van het nest, je hebt het niet in de gaten. Maar kom ik op een trekker dan blijven ze rustig zitten broeden. Een trekker hoort bij hun biotoop, ik niet.

Het aantal Kollen houdt nog niet over, maar zo'n 150 in polder De Derde Bedijking (Molenland). De grote bulk  komt nog.

Dwergcicade Empoasca spec.

 Regelmatig loop ik even met m'n camera de tuin in, je weet maar nooit. De vlinders zijn duidelijk op hun retour, zo straks nog een Kleine Vos en een Dagpauwoog, het houdt niet meer over. De Vlinderstruik bloeit nog minimaal. Op de Winterviooltjes zie ik bijna nooit een vlinder. Bij  de Klimop alleen nog Vleesvliegen, zie logje gister. Herfst !! Ik hoor de net eerste Roodborst, en gister nog een Heggemusje die nog niet weg is.

Op de Glansmispel sprong een groen komaatje van het ene op het andere blad. Nog geen 3 mm. groot. Ik kon noch net een foto schieten, die redelijk scherp is. Sterk vergroot en lichter gemaakt en toen naar waarneming.nl. Ik had geen idee wat dit zou kunnen zijn. Het is een dwergcicade: een Empoasca spec. een hele grote familie. Ze hebben een zuigsnuit waarmee ze plantensappen opzuigen en een toxine naar binnen spuiten. Kwekers zijn er niet zo gek op, "hopperburn" schijnt een soort ziekte te zijn die door dwergcicaden wordt veroorzaakt.

Een Vleesvlieg

 De laatste bloemen van onze Klimop pikken nog het zonnetje mee en prompt verschijnen er weer insekten die wat te eten halen. Hier een bromvlieg die behoort tot de Vleesvliegen. Het is een Pollenia spec. Om de verschillende Pollenia's te kunnen determineren heb je een microscoop nodig, vandaar dat men niet meer kan geven dan spec. ( species). Normaal op vlees, maar hier vindt hij toch nog wat nectar, stuifmeel is al opgehaald door andere insekten.

Voor volgend jaar.

 Nog dik in het blad, toch heeft deze Rode Hazelaar (alleen de jonge bladeren zijn rood) al maatregelen voor volgend jaar getroffen: een paar stuifmeelkatjes en een okselknop. Vorstbestendig, waterdicht, als de katjes volgend jaar gaan bloeien, d.w.z. stuifmeel produceren,  komen ook de vrouwelijke bloemen tevoorschijn. Het zijn windbestuivers, ze zijn dan nog kaal zodat het stuifmeel makkelijk bij de vrouwelijke bloempjes kan komen. Kleine knopjes met wat rode stijlen en stampertjes. 

De Hazelaar, Berkenfamilie, heeft meerdere rassen ( ondersoorten) zoals de Treurhazelaar en de Boomhazelaar. Deze laatste werpt momenteel bij ons in de gemeentetuin  de vruchten af, je breekt je nek over de keiharde noten, helaas niet te eten.

Smienten zonder kopstreep.

 Ook Smienten beginnen weer binnen te vliegen, vanmiddag had ik een groepje van ruim 40 in polder De Derde Bedijking. Wat opvalt is het ontbreken van de smalle oranje-gele kopstreep bij de mannetjes. Ik heb daar wel vaker over geschreven.  De komende weken komt de streep langzamerhand tevoorschijn. Het is een kwestie van slijtage van de kopveren, zodat het oranje-geel tevoorschijn komt.

De Smient is een duidelijke wintergast, de geschatte aantallen gaan van 860.000 tot 940.000  De Smient broedt vanaf IJsland , over Noord-Europa, Noord-Rusland en Siberie tot aan de Beringzee in de toendra-en taigazone. Er worden elk jaar in ons land wel enkele broedgevallen gemeld , zo tussen de 20-40 ( Broedatlas Sovon) . Zelf heb ik waarschijnlijk ook een broedgeval langs de Ter Aase Zuwe waargenomen, maar de waarneming voldeed niet aan bepaalde eisen en wordt dus niet geteld. Ik tel 'm voor m'n persoonlijke lijst dus wel.

Kemphaan.

 488 Kieviten en 1 Kemphaan langs de Gagelweg !  Toch was deze Kemphaan makkelijk uit de groep te halen:  druk, druk, aan het foerageren, terwijl de Kieviten in alle rust zaten uit te rusten van het afgelopen seizoen of zich aan het voorbereiden waren op het komende. Een Bruine Kiekendief wist de groep wat in beweging te krijgen, Het licht hielp niet mee om de vogel makkelijk te determineren, eerst dacht ik aan een jonge Tureluur, maar het snaveltje was te kort en het lichaam te groot voor een Tureluur. Een ruiter was het ook niet, bleef Kemphaan over. Waarneming.nl gaf me gelijk.  Eigenlijk was ik op zoek naar Goudplevieren die vaak in zo'n grote groep Kieviten zitten, in deze groep niet dus.

Ooievaar

 Ook Ooievaars komen af op een schoongemaakte sloot. Bij de slotenschoonmaker van gister stonden nu 10 Blauwe en 1 Grote Zilver in en naast de sloot, en dan dus een Ooievaar. Ik heb 'm niet in de sloot gezien, hij vloog net weg. Over het algemeen zie ik nooit Ooievaars in de sloot zoals de genoemde reigers, maar meer foeragerend op het land. Insecten, kikkers  en muizen zal daar het menu zijn.

Bij m'n rondje Ronde Venen, in veel polders ( Gagel, Demmerik, Groot Mijdrecht)  Grauwe Ganzen. In elke polder 300-450, in Demmerik ook nog zo'n 20 Kollen. Overal Grote Zilverreigers. Oost Europa is hier nu ruim vertegenwoordigd.

Snackbar open

 Het jaarlijkse ritueel van sloten  schoonmaken is weer volop gaande. Meeuwen en reigers komen erop af om in de blubber en de "schone" sloot rond te banjeren. Blijkbaar zit er behoorlijk wat voedsel in, want je ziet het regelmatig.

Dit plaatje schoot ik langs de Proostdijerdwarsewg: meeuwen , veel Storm- en Kokmeeuwen,  8 Blauwe Reigers ( een 9de liep op de wal,) en 3 Grote Zilverreigers.

In Friesland heet deze actie hekkelen. Dit woord staat ook in de Grote Van Dale en is dus een nederlands woord. Vroeger werd dit hekkelen met de hand gedaan: eerst werden de kanten met een  korte en rechte zeis gesneden en dan werd de begroeing er met een viertandige greep, die dwars op een lange stok stond, uit de sloot gehaald. Zwaar werk en dat kwam elk jaar terug.

Soms mag de begroeiing aan een kant van de sloot blijven staan, die moet dan het volgend  jaar gehekkeld worden. Dit alles na afspraken met het waterschap. Beter voor de biodiversiteit.

Mijn gezinnetje 5V.

 Vaste gasten van Sneuper die al wat jaren meekijken en meelezen zullen waarschijnlijk deze foto wel herkennen. Vanwege de duidelijkheid en de verhalen die er achter zitten, heb ik deze foto vaker gebruikt. Het is dezelfde familie als die van de kopfoto . 

De Kolgans , 5VJ, links is  een adult en is na het nemen  van de foto  (18-2-2012) niet meer waargenomen.

5VN, de andere adult op rechts, is op 5-2-2014 doodgemeld vanuit Wartena een plaatsje in Friesland. Doodgeschoten? Wordt niet vermeld.

De tweede rechts, 5VP, leeft nog? Hij is dit voorjaar nog op Texel op 21-3-2012 afgelezen bij het dorpje De Waal. Texel is voor deze gans de laatste jaren de vaste stek.

5VB, ook een mannetje, is de laatste keer in de buurt van Leer(Dld) waargenomen op 7-11-17.

5VP is de enige gans van dit gezinnetje die nog leeft, waarschijnlijk. Maar soms blijven ze jaren onder de radar en komen ze plotseling weer tevoorschijn. 

De foto, en ook de kopfoto, zijn genomen op de Poelweg, Waverveen.