De eerste Sneeuwklokjes

 

Ze komen steeds vroeger de Sneeuwklokjes. In het verleden meldde ik in Sneuper ze in de eerste week van januari, 2015, nu in de laatste week van december. Vroegbloeiers (of laatbloeiers ?)

Zeldzamer ?

 Zowaar weer eens een Tafeleend ♂ op de Grote Wije van Botshol. Mooie eend met een prachtige rode kop. Gaat hard in aantal achteruit.

BZ8zwart

Op bijna dezelfde plaats als de familie J7 gister langs de Gagelweg zat ontdekte ik BZ8zwart. Op 15-1-2015 geringd in Maren-Kessel als ♂ juv., een bekende vang- en ringplaats langs de Maas, een maand later bij Zevenhoven (Hoge Dijk) gezien door de gebr. Van der Meer. Deze Kol heeft  de winters doorgebracht vooral in Duitsland  ( Noord, Thuringen en Sachsen) . De vorige waarneming werd op 27-1-2020 gedaan door Helmut Kruckenberg ( het "opperhoofd" van dit project) bij Leer.

De laatste dagen zitten veel ganzen langs de Gagelweg. Wat me opvalt is dat polder Groot Mijdrecht niet meer in tel is momenteel. Lege velden.In de Ronde Hoep zitten veel ganzen op grote afstand. Zo verandert er nog wel eens een foerageerplek.

Kolganzen J7N♀ad, J7L♂juv., J7H♀juv.

Eindelijk weer eens wat halsringen afgelezen. Door ziekte en andere ongesteldheden is het er de laatste dagen niet van gekomen. Langs de Gagelweg zaten zo'n 2000 Kollen achter boer Van der Vaart , de 1e boer rechts vanaf de rotonde. Drie pas geringde Kollen ,bleek later, gingen op een draf naar een sloot om te drinken. Ik kon ze nog net aflezen, voordat ze uit het zicht in de sloot verdwenen. Pa had geen halsring, ma had J7N, zoon had J7L en dochter J7H. 

Ze zijn in oktober in Eemnes gevangen en geringd. Dus, dit was de eerste af lezing.

Ook de Els

                                                            2020 gaat, 2021 komt.

Simpel genieten ??!!??

Op het Eiland van Hein  gelegen aan het eind van de Bovendijk en de Heinoomsvaart, kun je Simpel Genieten in de regenplassen en de blubberranden. Wat een rotzooi! Overigens is het helemaal geen eiland. We zijn er met de projectontwikkelaars die dit bedacht en gekocht maar mooi klaar. Een aantal recreatie-terreintjes is door het Recreatieschap verkocht. Aan één of meerdere projectontwikkelaars. Zo is ook het Donkereindse Bos naar de mallemiezen. Het heet nu De Tuin van Teun. Dat zal daar zowel een paar jaar blijven liggen net als genoemd Eiland van Hein. Om de tuin al een beetje een tuin te laten lijken is er deze zomer een rand met Zonnebloemen gezaaid. Klein Frankrijk zou een betere naam zijn.

De op de foto afgebeelde bla,bla hangt aan een mededelingen bord.Gelukkig is Bosdijk deze ramp bespaard gebleven. 

AR2zwart

Vanmiddag weer afgelezen vanaf Molenland. Eindelijk kwam de zon wat door en was het aflezen een fluitje van een cent, in ieder geval sneller dan die van gister. 

Voor de tweede keer hier afgelezen: Kees Janmaat had dit vrouwtje op 14-12-2018 . Verder vooral in Friesland waar ze op 23-12-2014 ook bij Rottum gevangen en geringd is, en uiteraard weer losgelaten. Onderweg en tussendoor  in Duitsland en in Polen gezien.

Ik kreeg de gans nu redelijk (?) op de foto.400 mm. Resultaat viel me niet tegen.

Kolgans E5Ezwart

Eindelijk na een week weer eens een halsring afgelezen, dat werd tijd ook. Ik heb al heel wat uren in de polder doorgebracht zonder ook maar één ring te lezen. Er beginnen wat meer ganzen te komen, niet alleen Kollen, maar ook Grauwe. Gister voor het eerst een groep in polder Groot Mijdrecht achter de Botsholsedijk. Zeker een afsplitsing van de grote groepen in de Ronde Hoep. Die zitten zo ver weg dat je ze niet fatsoenlijk kunt tellen, maar het gaat al gauw om zeker 3.000 Kolganzen.

In Theater Molenland in de buurt van de Speelboerderij, het is geen Kinderboerderij, ook weer een wat grotere groep, ik telde plm.600 Kollen. Met veel moeite en geduld kreeg uiteindelijk E5Ezwart te pakken. Ik zag wel steeds de grote E maar niet de twee kleine tekens . Het waren allemaal dwarsstreepjes. En toen ging het beest nog slapen ook. Geduld, geduld. De slaapjes duren meestal niet zo lang, nu dik 5 minuten. Toen na veel gegis, eindelijk de andere tekens, een 5 en een E.

Deze Kolgans was  op 14-12-2018 als jong geringd, het is een ♂, weer in Rottum Friesland. Voornamelijk in Duitsland, Polen en ook een keer in Estland afgelezen, 1x in Drenthe en nu hier. Een buitenlander dus.

Kolgans E9Tzwart

 Vanochtend, tussen Molenland en Hoofdweg, in een groep van merendeel Kolganzen (800) met ertussen wat Grauwe, met heel veel moeite, telescoop maximaal ingezoomd, E9Tzwart afgelezen. Vooral de 9 leverde problemen op . Het was net een g met een kleine letter. Is hier al vaker geweest: op 5-1-2019 geringd in Rottum, Skarsterlân. Toen naar Noord-Rusland om te broeden en op 6-2-2020 door mij ook op Molenland weer afgelezen. Kees en Marianne hadden hem die dag ook. Verder in die tijd in Zevenhoven,Weer weg geweest om op 31-10-2020 weer terug te zijn in Lathum , Gelderland . 9 november nog in de Velperwaarden, en nu hier.

Logee

Ik heb weer een logeetje, bijna elk jaar terugkerend : een Koolmees in het nestkastje. Tegen de schemer , nu rond 17.00 uur, benaderd het meesje in de boom behoedzaam het nestkastje en plotseling schuift hij naar binnen. Dat gaat razendsnel. Als je even niet oplet ben je'm kwijt. Hij slaapt de hele nacht, morgenochtend bij het licht worden komt hij weer tevoorschijn. Ik heb wel eens nacht van 15 uur slaap geteld.  Ben altijd benieuwd of er nog meer tegelijkertijd in slapen maar dat heb ik nog nooit vastgesteld.

Welterusten.

Kolgans J4Vzwart

 Ik was al op weg naar huis, toen ik rijdend op Molenland, op het oude maisveld van boer Peek, een grote groep ganzen zag zitten. Hier zitten ze bijna nooit meer de laatste jaren, maar alles is veranderlijk. Ondanks de drukte toch maar even geparkeerd op de ingang naar het maisveld. Ik had al vrij snel een halsring te pakken, een grote letter J! Het zou toch niet J20zijn, die een aantal jaren geleden tot de vaste bezoekers behoorde? Hij bleef maar zitten, maar al spoedig ging de gans eten. Met wat geduld kreeg ik er J4V uit. Ik dacht eerst dat de 4  een A was. Klopt. De bovenkant van de letter is hetzelfde. Hieronder staat de levensloop van J4V. Geringd in Lith aan de Maas op 28 jan. 2019. Op weg naar de broedgebieden waargenomen Litouwen en Estland. Vorige week nog bij Bunschoten/Spakenburg gezien en nu hier.

Hij is in de zomer van 2019 wel even heen en weer geweest naar Noord-Rusland zonder afgelezen te zijn.

Grote Zilverreiger Wit K437

Via Jan Kramer in Friesland en Matthias Haupt in Duitsland heb ik de gegevens van K347 uit Belarus binnengekregen. De reiger is als juveniel geringd op 16 mei 2020  ten Noord-Westen van de plaats Rechitsa in Oost Belarus. Ik schat zo ongeveer in de buurt van het gehucht Glovsevichi.  Mijn aflezing van de vogel was de eerste aflezing. De afstand die de reiger heeft afgelegd om hier te komen is 1374 kilometer.

Eindelijk

 Veel vogelsoorten worden voorzien van een hals-of een pootring met daarop een code van letters en/of cijfers. Ik ben al jaren verslingerd aan de halsringen bij Kolganzen, en uiteraard ook de andere ganzen, maar bij een Grote Zilverreiger was het me nog nooit gelukt. Tot vanmiddag. Dankzij het prachtige zonnetje kreeg ik eindelijk een pootring te pakken.  Ik was zo verbouwereerd dat ik vergat de ring met de telescoop af te lezen. Snel een serie foto's geschoten. Later nog meer, de reiger zat nog in dezelfde hoek. Thuis kon ik de ring pas aflezen. Wit K347. Afgaande op de informatie die ik lees in de Nieuwsbrieven van Jan Kramer, hij houdt ook de reigers bij, is de reiger ooit geringd in de Belarus. Dat is toch Wit-Rusland? 

Zodra ik meer gegevens heb zal ik ze vermelden. 

Nieuwe soort in de Botshol ?

 Vanochtend een nieuwe gewaarwording op de Grote Wije van de Botshol. Zwemt hier een nieuwe soort? Een soort met een uitwendige zwemblaas? Een soort met gele zwemvliezen niet tussen de vingers, maar op en over de vingers? Waarschijnlijk een koudbloedige soort, maar dat zijn alle Amfibieën en Vissen. Als ik een wetenschappelijke naam mag voorstellen dan denk ik aan Homo natare. 

In de verte 10 Kuifeenden en 6 Smienten. Marianne heeft al weer Brilduikers gezien. 

Eindelijk de eerste halsring

Vanmiddag even een uurtje naar Theater Molenland waar de gasten(ganzen) zich behoorlijk aan de 1,5 meter hielden. Met ruim 1800 Kollen betekende dat,  dat de groep tussen de Westerlandweg en de Kinderboerderij behoorlijk verspreid zat. Met geweldig licht, het zonnetje in de rug, kon ik de polder tot aan de wetering makkelijk afzoeken. Maar er zat geen halsring tussen. Nou zaten er behoorlijk veel ganzen weggedoken in het nog lange gras hun middagslaapje te houden zodat je geen halsring kon zien. Ik had plannen om naar huis te gaan toen ik bij een slapende gans een letter kon ontwaren: een F. Wachten, ze slapen nooit lang, tot de gans weer ging eten. Eerst dacht aan FP2, maar toen ik   'm later weer zag was het een Z. 

Het is een oudje, in 2008 geringd langs de Maas ,Lith. 22 jaar oud dus, een hele leeftijd voor een vogel, hij is als jong geringd. Hij houdt nogal van zwerven, overal waargenomen en afgelezen. Ook in onze omgeving: Wilnis, Waverveen en op 27 jan. van dit jaar  door Sjon van Santen ook in Molenland. Ik had de gans nog niet eerder gezien. De foto is belabberd slecht , de afstand was eigenlijk te groot om uit de hand te fotograferen. Zodra ik 'm weer zie probeer ik een betere plaat te schieten.  Het is de bovenste van de drie, je ziet vaag de F.

 

Held op stokken

Een mollenvanger dacht ik, maar wel wat vreemd. Hij staat stokstijf. De kijker erop: het was een vogelverschrikker. Of die daar voor de twee zwanen is neergezet? Die trekken zich er niks van aan, zoals zwanen meestal doen. Het is een gehelmde, misschien heeft deze held op stokken daardoor een dreigender uiterlijk? Er is zelfs een boekje uitgegeven met de titel Held op stokken. Vogelverschrikkers in allerlei vormen zijn beschreven. Weer geen halsringen hedenochtend.
 

Alarm

 Alle ganzen staan met de kop omhoog en de hals gestrekt: alarm. Wat wil je ook zo'n grote graafmachine die de sloten schoonmaakt vlakbij. Hier blijkt maar weer eens dat dieren, en in dit geval ganzen,  kunnen leren. Want ze hebben de hals niet gestrekt door de loonwerker, maar doordat er op de weg een vreemde auto stilhield en het raampje naar beneden ging. Dat was Sneuper dus. De ganzen zijn de machines in het veld wel gewend en weten dat ze daar geen gevaar van hoeven te duchten. Als het een boer is, die ze komt verjagen, zien ze dat aan de manier van rijden, wegwezen. Als ik langs kom gaan de koppies bijna altijd omhoog als ik stop en dan doe ik een schietgebedje, blijf zitten.

Dezelfde ervaring heb ik ook met het weidevogelbeheer. Zodra je in de verte aankomt lopen glipt bijv. een broedende Scholekster van het nest en sluipt weg. Kom ik met Gijs op de trekker aanrijden dan blijft ze zitten.

Langzaam meer ganzen.

De laatste dagen geen logje, waarmee niet gezegd is dat ik thuis achter de geraniums zit. Elke dag even de polderlucht opsnuiven en de ganzen opzoeken. Voornamelijk de Kolganzen. Om te beginnen in m'n " achtertuin" polder Derde Bedijking. In  Friesland wordt de ene na de andere halsring afgelezen, ik zit weer in de startersdip. Het duurt altijd even voordat ik m'n eerste ring aflees. Ik heb eens opgezocht wanneer de eerste halsring vorig jaar door Sneuper werd afgelezen: 29 november!!. Dus ik heb nog even te gaan.

Zo langzamerhand komen er toch meer Kollen, gister in polder De Ronde Hoep zo'n 1100, helaas op grote afstand. Waar gister de grote groep Kollen langs de Gagelweg was, weet ik niet. In ieder geval waren ze er niet. Verder overal verspreid groepen, meestal klein. De grote aantallen Grauwe Ganzen vallen op, soms alleen maar Grauwen ( foto hieronder). Er is weer flink gebroed. 

Reuzenbovist.

Notabene in mijn weidevogelweilanden bij Gijs en Jolanda kom ik deze Reuzenbovisten tegen. Groot als voetballen. Daar heb ik, oh schande, ze vroeger wel eens voor gebruikt. Ik ben ze hier nog niet eerder tegengekomen, gewoon toeval dus. Een bovist is een stuifzwam zonder aparte hoed en steel. Net als bijvoorbeeld de Aardappelbovist. Een zwam heeft vaak wel een hoed en steel. Maar het zijn beide schimmels. Als ze jong zijn kun je ze net als een biefstuk bakken, schijnt lekker te zijn. 

Waar zijn toch al die ganzen die er een paar dagen geleden nog wel waren? Vanochtend in De Derde Bedijking maar een paar honderd. Veel meer Grauwe dan Kollen. De eerste halsring moet ook nog komen. Er zijn momenteel veel Wulpen in de polder.

 

Nep

 Waar normaal tientallen tot honderden Kolganzen en Grauwe Ganzen zitten, zaten er nu 0,0. En op de foto dan ? Nep, allemaal nep, zou Trump wel zeggen. In dit geval zou hij gelijk hebben gehad: allemaal afbeeldingen, op hout denk ik, die jagers daar neergezet hebben. Tussen hun jachthutjes in hebben ze lokkers geplaatst om te kunnen knallen. Het was de hele ochtend al bezig, ik ben maar eens gaan kijken. Het jachttafereel was prachtig te volgen vanaf Molenland. Een jager in  de rietbos langs de wetering rechts op de foto en een jager links in de tijdelijke takkenbos, vanochtend neergezet. Daartussen de lokkers. Soms maken ze zelfs gebruik van echte tamme ganzen. Nu niet, dit zijn geschilderde Grauwe Ganzen.

Een groepje Grauwe met twee Soepganzen vloog over, een schot, en een Soepgans stortte teraarde. Nu vind ik dit geen directe ramp, er zijn  veel te veel Soepganzen. Tarzan, de jachthond mocht de gans , die dood was, ophalen. Dat wordt met de kerst gans eten.

Deze plezierjacht noemen ze zelf beheerjacht of zelfs schadebestrijdingsjacht., dat legaliseert hun optreden  ( een beetje).

Weinig ganzen vanochtend in polder De Derde Bedijking, hoogstens een paar honderd Kollen en 100 Grauwe. Dat was aan het begin van deze week wel anders toen het laatste maisveld gemaaid was. Langs de Westerlandweg. Het was laat gemaaid, dus met veel maiskolven, ook nog op de grond. Daar kwamen een paar duizend Kollen op af. Je zag de hoeveelheid opvliegen toen een paar dames op zoek ging naar die kolven. Waar de Kollen vanmorgen zaten?

1800 Kolganzen

 Vanochtend in een tussenuurtje even naar het theater Molenland. Zon in de rug, hij begon net waterig door te komen. En dan sta je op Molenland bij de Kinderboerderij uitstekend door het voortreffelijke overzicht. Ik had de hele ochtend Kollen gehoord aan de overkant van de Oosterlandweg, maar boer Mur was aan het hooien ( ik noem het zo maar, hooi wordt er niet zoveel meer gemaakt, het is meestal inkuilen in grote zwarte plastic rollen. of het gaat bij de boerderij in de kuil.) en daardoor was er geen gans te zien. Ze zaten langs Molenland, achter de Westerlandweg,  ruim 1800 . Dus het begin is er. Geruime tijd daar doorgebracht, maar geen halsring te zien. Zal het jaarlijkse euvel van in het begin geen ring  kunnen scoren, zich herhalen?

Eigen huis is.....

Ik was zaterdag naar het rivierengebied getogen om daar  waterwild te bekijken. Over het algemeen zitten er veel watervogels in de uiterwaarden en afgravingen. Dat werd een teleurstelling: alleen direct aan het begin bij de brug van Vianen vele duizenden. Smienten, Wintertalingen, Krakeenden, Bergeenden, Wilde Eenden , meeuwen en ook ganzen, etc.. Brandganzen ( zie foto) en Grauwe Ganzen. Nog geen Kollen.  Ik had daar moeten blijven, verderop richting Schoonhoven nergens zoveel. Het viel erg tegen. Dat lag grotendeels aan mij. Rijden over de smalle kronkelige rivierdijkjes en op de eventuele vogels in de uiterwaarden letten was voor mij te moeilijk. Je moet, en dat geldt voor alle vogelgebieden, het terrein goed kennen. Zodat je hier en daar even kunt parkeren. Dat mocht bijna nergens. Kortom, het resultaat viel tegen, zodanig dat ik weer naar onze  recht toe recht aan-polders ben gereden. 

Vanochtend overal plukjes Kolganzen: in Groot Mijdrecht 60, Gagelweg 110 ( minstens), Bovenlanden 80 en Molenland bij de kinderboerderij 60. Ze beginnen te arriveren.
 

Een reus

 Meerdere vruchtlichamen van de Reuzenzwam langs het fietspad. Doorsnede zo rond de 30 cm. Een reus dus. De schimmel leeft saprofytisch ( op dood hout) maar ook parasitair ( op levende organismen). Eetbaar? Dat weet ik niet en dan moet je het niet proberen.

Vanmiddag de eerste Kolganzen in polder de Eerste Bedijking vanaf Molenland gespot. Eindelijk. Ruim 50 zaten in het lange gras. Ook een aantal gezinnetjes. Geen halsringen. Maar het begin is er.

Talpa europaea

"Een muis, dacht ik toen ik dit beestje zag liggen langs de rand van het fietspad, maar wel wat groot voor een muis". Beter kijken en dit leverde al gauw een Mol op ( Talpa europaea). Duidelijk zijn de grote handen aan de voorpoten zien. Vijf vingers en een duimpje, dit noemen we het sikkelbeentje. Met deze grote voorhanden kan de Mol zich razendsnel ingraven en door de gangen gaan. 

Maar hoe komt een dode Mol hier langs het fietspad? Ongehavend, misschien wel ziek, zwak en dood?

Ik heb een mooie verklaring bedacht, of het klopt zullen we nooit weten. Maar de Mol is gepakt door een Blauwe Reiger, een soort die wel vaker langs de sloot van het fietspad staat, de Mol nog niet naar binnen geslikt ( geworsteld, want een Mol is een hele hap voor een reiger), toen is de reiger gestoord bij de maaltijd door een passerende fietser en heeft hij de Mol maar laten vallen en is weggevlogen.

Nou zo!
 

Ze zijn er!!

Gister aangekondigd, vanochtend gehoord en gezien. Tijdens m'n ochtendwandeling hoorde ik een Kolgans, even later weer. Verscholen achter de bomen. Reden voor me om de polder in te gaan. Ik vond uiteindelijk een paar, notabene in m'n weidevogelweilanden bij Gijs, aan de Ter Aase Zuwe. Een paar koppies die boven het gras uitstaken en even later daalde een gezinnetje met twee juvenielen neer in het gras. Het seizoen is geopend. Archieffoto van Kolgans hieronder. Kol langs de snavel en op het voorhoofd.  Zwarte buikstrepen

Vanmiddag bij het opnieuw ingezaaide weiland langs de Gagelweg zo'n 1100 Kieviten en daartussen drie Goudplevieren. Op doortrek. Ik had meer Goudplevieren verwacht. 

In het gebiedje bij de Hoofdweg/Proostdijerdwarsweg twee Lepelaars.

Ze komen eraan !!

Vanochtend bij het rondje Ronde Venen nog geen Kolgans gehoord, laat staan gezien. Alleen Grauwe en Soepganzen, maar ze zijn onderweg. Via mijn contact in Friesland vernam ik dat gister door het trekstation in Falsterbo, Zuidwest-Zweden, ruim 40.000 Kollen geteld waren. Ook in Oost-Nederland kwamen er enkele duizenden langs. Ik denk dan vooral aan de Ooypolder bij Nijmegen. De rivieren zorgen voor aanvoer ons land in. Geen Batavieren maar ganzen. We gaan weer letten op de halsringen! ( Zie kopfoto)

Op een pas geploegde, gefreesde en opnieuw ingezaaide akker langs de Gagelweg zitten de laatste dagen talrijke vogels: Kieviten, Spreeuwen, meeuwen en vanochtend ook enkele honderden Smienten. Deze laatste soort had het maar druk met foerageren. Constant aan het oppikken. Graszaden? 

De foto is onscherp door de regen.
 

Paaltjes met een net ertussen.

 Al enkele dagen is een aannemer bezig in het nieuwe natuurontwikkelingsgebied in de oksel van de Hoofdweg en de Proostdijerdwarsweg in Waverveen. Er worden paaltjes de grond in gedreven en als je goed kijkt zie je dat er een net gespannen is tussen de paaltjes. Waar dat nou goed voor is???

Het antwoord (?) zag ik die avond bij Vroege Vogels. Het gebied waar ze waren was het Naardermeer. Op een gegeven ogenblik waren daar ook zulk paaltjes te zien, met ook een net ertussen gespannen. Het zou de Grauwe Ganzen verhinderen daar het jonge riet te eten zodat er een soort wal van riet zou ontstaan. Dat kan ook best de bedoeling in Waverveen zijn. De Grauwe Ganzen hebben in de Oostvaardersplassen altijd veel schade aan het riet veroorzaakt, waardoor er minder riet kwam te staan.

Ik ben benieuwd of ik het goed heb.

Visarend

 De hele Grote Wije van de Botshol was gister  leeg, op een vissende Grote Zilverreiger na die de paaltjes aan de overkant gebruikte om droge voeten te houden . Met het blote oog zag ik aan de overkant bij de Aalscholverkolonie een witte stip in de boom zitten. De telescoop erop, zag ik het goed , een Visarend ? Inzoomen en warempel daar kwam overduidelijk de Visarend tevoorschijn. De afstand was te groot om een scherpe foto te krijgen. Maar dit is overduidelijk een Visarend. Water, en dus vissen, genoeg. Hij bleef zitten. Ik hoopte dat de arend op jacht zou gaan. Ik heb hier wel eerder een jagende Visarend gehad, maar dat is lang geleden.

Vanmiddag geen Visarend meer te bekennen.

Muskuseend met jongen.

Is dit een  grap of normaal? Zonet in onze wijk tijdens m'n ochtendwandeling.

Normaal. Muskuseenden kunnen tot in oktober jongen krijgen. Daarom werden/worden ze ook gehouden. Het hele jaar kun je deze plaatjes zien. Moedereend met 8 jongen. Vanwege de grote ei-gifte werden deze eenden meegenomen door de Spanjaarden uit Zuid-Amerika, een paar eeuwen terug. Hun oorspronkelijke areaal ligt tussen Mexico en Peru.

Het gaat in ons land om zo'n 100 broedparen, het kunnen er meer zijn, veel broedsels worden niet geteld omdat in de nazomer en herfst de tellingen zijn stopgezet. Bovendien wordt er door veel vogelaars een beetje meewarig naar deze eenden gekeken. Ze zijn niet rijkelijk bedeeld door de schepper.

Anser anser forma domestica (Soepgans)

 Ik ken geen soort die zo verbasterd is als de Grauwe Gans. Deze bastaarden noemen we Soepganzen. Ook wel Boerengans of Parkgans genoemd. Zie kopfoto. Oorspronkelijk bij de boerderijen gehouden voor de eieren, vlees en dons. In de buitengebieden, zoals bij ons bijvoorbeeld de Bovenlanden, sluiten ze zich aan bij hun oorsprong, de Grauwe Gans. Allerlei gradaties van wit met grijsbruin treden op. Helemaal wit tot bijna geheel grauwbruin. Deze bastaard staat zowaar in de nieuwe Vogelatlas van Nederland. (Hij stond overigens ook al in de vorige, waar ik aan mee gewerkt heb. De jongste heeft helaas mijn kennis moeten ontberen, ik had andere zorgen). In het verleden werden ze ook gebruikt als bewakers, betere zijn er niet. Een herrie dat ze maken bij onraad. Jetses, de beroemde tekenaar van schoolplaten, tekende op de erven altijd een koppel ganzen. Hun taak is overgenomen door camera's en dergelijke. 

Ze broeden in bijna de helft van alle atlasblokken in Nederland, vooral in Noord- en Zuid-Hollend en het Groene Hart van onze provincie Utrecht.  Zie de Bovenlanden. Het lijkt of het elk jaar meer worden. Ook grote aantallen rond de stad Groningen. Het totaal aantal broedparen wordt geschat op 3400-5700 paren.

Maansikkeluil !

 Ik kom nog even terug op het logje over de Maansikkeluil. Ik was niet zeker van mijn zaak en ga dan vaak even te rade bij Marianne van devogelkijker.blogspot.com  Zij heeft ook even de determinatie-computer van waarneming.nl gebruikt en aangezien deze ook  bij haar bijna 100 % zekerheid geeft nemen we maar aan dat  het een Maansikkeluil is

Overigens als je prachtige nachtvlinders wil zien , kijk maar eens op de Vogelkijker, dan is de Maansikkeluil maar een saai beest. Kan íe ook niks aan doen. Aanbevolen.

Maansikkeluil ( ?)

Wederom doe ik een poging de draad weer op te pakken, ik hoop dat het deze keer wel lukt. De eenden beginnen zo langzamerhand hun eclipskleed te verliezen, gelukkig. Nu zien we weer echte Wilde Eenden en alle andere soorten. De Slobeend herken je nog altijd aan de lepelvormige snavel, maar het prachtkleed is toch veel mooier dan het eclipskleed. 

Ik kijk elke ochtend naar de schuurlamp om eventuele nachtvlinders te ontdekken. Zo nu en dan zit er geen Buxusmot, maar een vlinder zoals op de foto. Ik heb moeite gedaan om hem te determineren, maar er zijn zoveel uilen. Ik heb de determinatie-computer van waarneming.nl er maar op los gelaten en die komt met de Maansikkeluil. Zou best kunnen, sommige afbeeldingen op Wikipedia lijken er niet op, andere wel. Ik geef Vogelkijker Marianne het laatste woord.

 

Bont Zandoogje

 Geen zeldzame vlinder, op onze vlinderstruik wel. Dit Bont Zandoogje rustte  even op de Liguster. Ik zie deze soort wel eens, niet vaak. Hij wordt niet bedreigd, volgens het vlinderboek. Als waardplant dienen verschillende soorten grassen . Tot wel drie generaties kunnen in één seizoen ontstaan. De laatste jaren is het aantal fors toegenomen. Maar in onze tuin wat zeldzamer.

Verzamelen!

Kieviten verzamelen zich alweer, elk jaar het bekende verschijnsel. Als de winter zacht blijft, blijven de Kieviten ook de gehele winter bij elkaar. Vaak vergezeld van Spreeuwen. Ik heb daar eerder over geschreven. 

Vanochtend zaten in Polder Derde Bedijking, bij de Kinderboerderij, zo'n 600 vogels. Ik heb de hele groep afgezocht of er ook Goudplevieren tussen zaten, nee dus. Misschien nog te vroeg? Ik heb er wel één gehoord. Plotseling alles de lucht in, zelfs Grauwe Ganzen. Dan moet er wel wat aan de hand zijn. Een Slechtvalk misschien? Zie kopfoto. Het duurde even voor de rust was weergekeerd. En dan gewoon wachten op de volgende verstoorder.

Groene Jonker

Na lange tijd weer eens de Groene Jonker tussen Zevenhoven en Noordse Dorp bezocht. Ik verwachtte veel eenden en dat bleek te kloppen. Echter allemaal in het eclipskleed, alleen de Slobeenden waren makkelijk te herkennen aan de snavel . Verder wat Krakeenden aan de witte spiegel en wat talingen door de grootte. Ook ertussen nog 5 Grutto's , allemaal jongen die nog geen trek hadden om op trek te gaan. 

Ook Grauwe Ganzen en veel Soepganzen. Niks spannends aan. Leuke waarneming: er vielen 6 Smienten in , herkenbaar aan de witte vleugelbaan. Op de archieffoto boven zijn de Smienten nog lang niet uitgekleurd. De geelwitte kopstreep komt later. Ik heb op waarneming.nl eens opgezocht of er vaker Smienten in de Groene Jonker zijn waargenomen. Het hele jaar door nu en dan 1of 2. Of  er gebroed hebben, weet ik niet. In ieder geval gaan we richting herfst , ook de Smienten komen er aan. En de ganzen, gelukkig.

 

Lekker spetteren

 

                                                                   Maandag- Wasdag

Paardenbijter

 Na het overlijden van mijn vrouw probeer ik de draad weer wat op te pakken, maar het is heel moeilijk..Ik probeer weer wat structuur in het dagelijks leven te brengen, o.a. door het schrijven van logjes en fotograferen. Zo was ik weer eens in de polder, maar de bekende vogeldip in augustus was ook nu merkbaar. Ik ben maar op libel-jacht gegaan. Aan het begin van de Gagelweg weet ik een sloot waar de libellen af en aan vliegen. Met de telelens zo'n 50 foto's genomen, bijna alles kon ik weggooien. Een enkele foto was publiceerbaar, zoals onderstaande, waarbij de libel op me af kwam vliegen. Het is een Paardenbijter, als ik het goed heb. Marianne zal me controleren neem ik aan.

Regen?

 

Eindelijk wat forse wolken, maar nu de regen nog. Gister ook geen drup gezien en gevoeld. Zijn dit de donderwolken in spé ?

ze werd

ze was

ze is geweest

(naar Vasalis)

Een opvolger?

Het is me in het verleden niet gelukt mijn zonen enige interesse bij te brengen voor de veldbiologie. Maar er gloort hoop, onze kleinzoon van 5 is niet uit onze tuin weg te slaan. Hij weet zo langzamerhand precies wat een pissebed, een regenworm, een kikker , een duizendpoot en een salamander is. Onder de drinkbak voor de vogels komt hij bovengenoemde beestjes regelmatig tegen. Eergister stond hij plotseling voor de tuindeuren met enthousiaste kreten: "Opa, ik heb een paar salamanders !" In z'n handen drie: twee kleinere en een wat grotere. Hij pakte ze rustig op, proberend om de beestjes niet te beschadigen. Hij had moeite om ze weer onder de drinkbak te plaatsen, zo mooi vond hij ze.

Het Galgenveld

'k Ben weer eens in het Galgenveld geweest, het natuurontwikkelingsgebied dat paralel loopt aan de Bijleveld vanaf de Gagelweg richting Geerkade. Vorig jaar met veel bombarie en lekkere broodjes van Joost Samsom van de Grote Sniep, geopend door de aanwezige ambtenaren. Ik ben benieuwd of de ambtenaren uit Utrecht weten hoeveel wandelaars gebruik hebben gemaakt van het pontje.

Ik mocht vorig jaar op de brede afgeschoven berm naar het midden toe, het nest van een Kleine Plevier ontdekken. Ik was vol verwachting, echter , bijna de hele berm stond onder water. Blijkbaar is het peil zodanig hoog gezet dat het water  niet meer afvloeit naar de Bijleveld. Een kleine rand had een uitbundige plantengroei ( zie foto), het grootste deel stond dus onder water. Ongeschikt voor Kleine en andere  Plevieren.

Ik zag hoogstens een aantal Krakeenden, een heftig tekeergaand Scholeksterpaar met jongen, een Bruine Kiekendief en een Purperreiger. Op de draden van het pontje zaten Boerenzwaluwen.

VliegendeMieren.

Gister en eergister kregen we het jaarlijks weerkerende fenomeen van de Vliegende Mieren te zien. Er worden dan mannetjes geboren met vleugels en ook wat a.s. koninginnen. Bij een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid gaan deze gevleugelden vliegen. De werksters verkeren in opperste staat van zenuwachtigheid en razen rond de openingen van de kolonie. Ze hebben zelfs de uitgangen groter gemaakt zodat de mannetjes en vrouwtjes ongestoord naar buiten kunnen.

De bruidsvlucht zou je enigszins kunnen vergelijken met die van bijen. Ook daar wordt de koningin tijdens een vlucht door mannetjes bevrucht. 

De mieren vliegen behoorlijk hoog. Let maar eens op de meeuwen en de kauwen. Die weten wel raad met de vliegende insecten. Allen heerlijke hapjes. De meeste mannetjes gaan dood zonder een vrouwtje te hebben bevrucht, ook de koningin verliest de vleugels zodra ze bevrucht is. Ze komt terug op aarde, letterlijk en figuurlijk, en zoekt een plek voor een nieuwe kolonie. Ze heeft haar hele leven genoeg aan die ene keer bevruchten. Wel saai eigenlijk.

Ligularia przewalskii

Bijna een maand heb ik geen logje geproduceerd, zorgen voor zorg, vakantie met erg warm en erg veel regenweer, de sleurhut opruimen ( alsof we een half jaar waren weg geweest) en nu ook in de Ronde Venen weer regen. Met regen ga ik niet het veld in, hoogstens de eigen tuin in met veranderingen: de Vlinderstruik bloeit, bezoekers een paar Atalanta's en Grote Koolwitjes, verder wat vliesvleugeligen zoals zweefvliegen en bijen. Onze Merel, die voor de tweede keer een legsel produceerde heeft het niet volgehouden, het oude (!) nest en de 3 eieren zijn verlaten. Het eerste legsel is wel uitgekomen, uiteindelijk heeft minstens één jonge Merel de volwassen status bereikt. 

Huismussen vermaken zich uitstekend in de tuin, de hele buurt wordt bevolkt door een grote populatie Huismussen. Van vele kanten hoor je slechte berichten over de aantallen, bij ons gaat het goed. Nog altijd een gevolg van veel bijvoeren in de winter?

Ik denk dat sommige paren wel tot drie legsels zijn gekomen. Ik vond enkele dagen terug twee eitjes op de tegels, kapot, met daarin al behoorlijk grote embryo's. Veroorzaker? 

Planten: onze Hortensia's achter hebben behoorlijk geleden van de droogte en de volle zon. Bijna alle bloemen waren bruin. De regen van de laatste dagen is voor hen te laat.

Een plant uit de tuin van  ons nageslacht staat in volle bloei, zie foto, de naam was weer eens een probleem. De determinatiecomputer van Naturalis weigerde de foto, hij gaf niet thuis, deze cultivar staat niet in het programma, denk ik. Allebei zoeken. Zo zie je nog eens leuke kwekerijen in het land. Uiteindelijk vond ik 'm op de lijst met gele bloemen. Dat zijn honderden. Het is Tongkruiskruid oftewel Ligularia przewalskii. Afkomstig uit Mongolie en Noord-China . En dat zijn nou net de gebieden waar tussen 1800 en 1900 Nicolai Przewalskii vanuit Rusland op ontdekkingstocht ging. Hij was militair maar ook ontdekkingsreiziger. Duizenden planten en dieren heeft hij beschreven, bijvoorbeeld het Przewalkii-paard en de Przewalskii-gazelle.

Onze plant bloeit prachtig en heeft een opvallende plaats in de tuin.

 

Een Roerdomp.

Vanochtend weer eens de polder in, de laatste week had ik andere zorgen. Het ging me vooral om de Gele Kwikstaart. Zaten ze nog op het drooggevallen plasdras, dat nu volstaat met bloeiende Waterzuring?  Hoge planten van meer dan een meter. Ik heb een half uur op een krukje gezeten, maar geen Gele Kwikstaarten meer, jammer.  Wat ik wel waarnam:  de zuringen werden druk bezocht  door Putters. Die kwamen af op de talrijke zaden. Verder was het Krakeendennest in de zuring uitgekomen. Lege doppen in het nest.

Plotseling het sonore pompgeluid van een Roerdomp! Het kwam uit de richting van het reservaat. Even later weer. Ik heb een poging gedaan om de vogel te zien, maar die is in het vele en dichte riet onzichtbaar. 

Een keer eerder had ik hier in een sloot van Gijs een Roerdomp. Ik druk een archieffoto van Cees Willemsen af. Hij is in de winter in de Botshol genomen.

Hazenpaden.

Over elk weiland lopen hazenpaden. Hazen nemen vaak dezelfde weg om een weiland over te steken. Het gras is platgetrapt, er moeten nogal wat hazen langs komen om het gras zo te vertrappen dat het opvalt. Met verbazing zag ik vanochtend op een pas gemaaid weiland ook de paden . Niet geel en verdord, maar duidelijk groen, zie foto. De beide aftakkingen gaan naar een dam links en een dam rechts. In de verte bij het geboomte ligt ook een dam. Hoe het komt dat het gras op een hazenpad er niet verdord bij ligt is me een raadsel. Het pad kruist een groene greppel.

Smalle Randwants

Op gezag van Waarneming.nl noteer ik bij deze foto de Smalle Randwants. Ooit in mijn jeugdbondtijd wel eens wat aan wantsen gedaan, o.l.v. Berend Aukema, thans wantsendeskundige bij Naturalis , als ik me goed herinner.

Dan ging het meer om wantsen in de sloot, Notonecta glauca , ik zal het nooit vergeten.

 

Dit paartje wantsen zat zich voort te planten op onze pas geplante Hortensia. Ik plukte het onderste beestje uit een bloem, echter, er zat een andere wants aan vast. Ze bedreven de liefde. Bij wantsen wordt het sperma direct overgebracht in de genitaal opening van het vrouwtje, die later  de eitjes legt.

Een stevige verbinding, want ze lieten elkaar niet los.

Rietzanger

Ook de veel voorkomende  Rietzanger is een prachtbeestje. Herkenbare wenkbrauwstreep en uiteraard z'n riedeltje. Altijd nog bij vogelaars punt van discussie of het nou een Rietzanger dan wel een Kleine Karekiet is. Dit is een Rietzangertje dat zenuwachtig heen en weer vloog op een dam met veel struikgewas en rietopslag  vanochtend in Demmerik. Dat noemen we nestindicerend gedrag. Ga maar niet zoeken je vindt het nest toch niet. 

Ik heb nu voor de derde achtereenvolgende maal de Gele Kwikstaart gezien op steeds hetzelfde perceel. Ik ga ook daar niet zoeken, je vindt ook dit nest toch niet. Je hebt alleen kans als de jongen uitgekomen zijn en de ouders af en aan vliegen met voedsel.

Verder niet veel gezien, dat kwam doordat ik m'n kijker vergeten was om te hangen. Nou ja ....hoor ik mensen denken.

Baaaalen

 Bij de gemiddelde weidevogelbeheerder worden momenten van blijdschap  afgewisseld met momenten van flink balen. Zoals vanochtend: ik zag met de kijker de Scholekster  nog op het nest zitten, twee paar Tureluurs gaven aan dat ze jongen hadden,  ik vond nog een broedende Krakeend, maar...het Kievitsnest met de drie eieren, die behoorlijk op weg waren  naar uitkomen  waren gepredeerd, zie foto. 

Bij een uitgekomen Kievitsnest vind je hele kleine schilvertjes van de eischalen onderin het nest, daar is hier geen sprake van. Alle doppen lagen nog in het nest, aan de binnenkant zit wat dooier en in de onderste schaal loopt een bloedvaatje. Dit alles wijst op predatie. Ik meen zelfs dat in het midden een embryo ligt, ik zie iets van tenen en een schedeltje. 

Dan rest altijd de vraag: Wie heeft dit op zijn/haar geweten? Roofvogels als meeuwen en kraaien nemen meestal een ei mee en eten het elders leeg. Ik denk aan een Hermelijn, Bunzing of misschien een Vos. De laatste laat vaak een keutel achter om aan te geven dat hij geweest is. Volgens mij is het een Hermelijn, Wezel of Bunzing geweest.

Koekoek.

Vanmiddag weer eens gewandeld langs de Boterwal, onderdeel van Bosdijk. De rust van dit vroegere verbindingspad voor de boeren, die de boter naar de markt brachten, bevalt ons. Bosdijk zelf is drukker.

De Kievitsbloemen en de Koekoeksbloemen bijna, zijn uitgebloeid. Er zijn dus meer bermen in De Ronde Venen met Kievitsbloemen. 

Nu overheersten de Scherpe Boterbloemen , de vele grassen en hier en daar Spirea. Ook de Valeriaan zagen we.  De andere kant van de Boterwal is een natuurontwikkelingsgebied geworden met veel riet ,droogvallende slenken en kreken. Op een gegeven ogenblik zag ik daar een steltlopertje dat steeds het, van bijvoorbeeld een Oeverloper bekende kopknikken deed. De vogel was helemaal donker tot zwart, de laptop thuis moest weer duidelijkheid brengen. Naar mijn idee was het een Tureluur , in het sterke tegenlicht.

Eerder hadden we een Koekoek gehoord, naarmate we verder liepen steeds duidelijker, dus dichterbij. Op een gegeven ogenblik verjoegen we hem ( Alleen mannetjes Koekoeken koekoeken )  Jammer dat de telelens thuis lag. Ik zag heel duidelijk de postduifachtige vorm voorbij vliegen, zie foto. Met de zoomlens genomen, rara hoe kan dat? Gewoon een kwestie van een goede lens. Een eind achter ons streek íe neer in een dode Populier. Nog geen 50 meter verderop vloog  er weer een Koekoek op. Waarschijnlijk het vrouwtje. Zij kwam dus af op het geluid van het mannetje die zijn territorium bezong. Ze is  stil en zwijgzaam.

Verder gehoord: Winterkoning, Fitis , Tjiftjaf, Groenling, Heggemus, Fazant, Vink, Rietzanger, en misschien een Bosrietzanger. Zeker weet ik het niet.

Zeldzame broedvogel?

Vanochtend de vlaggen uit twee percelen gehaald die Gijs gaat maaien, hij heeft ze er gister ingezet om de eventueel aanwezige kuikens naar naastgelegen percelen te verjagen. Dit systeem passen we regelmatig toe, het werkt altijd perfect. De ouders nemen de jongen mee , ze worden verdreven door het geknisper van de vuilniszakken.

Op een perceel ontdekte ik een klein zangertje dat helemaal niet schuw was, ik kon tot op enkele meters dichterbij komen. Ik had het licht tegen, ik vermoedde een Gele Kwikstaart!! Thuis op de laptop werd dat bevestigd. Dit is de eerste keer dat ik in mijn weidevogelgebied een Gele Kwikstaart heb. Ik heb beide vogels zien rondvliegen, dat wordt dus opletten de komende tijd.

Baggerspuiten

Zo nu en dan zie je er  één, een baggerspuit. Spectaculair, vooral als je niet weet wat er gebeurt. De tijd dat de boer met een sloothaak de sloten schoonde ligt al weer een halve eeuw achter ons. Toen kwamen de draglines, of iets dergelijks, ik ben niet zo technisch aangelegd dat ik weet welke machine bezig is. 

Een baggerspuit is een geweldige oplossing, door de blubber weg te zuigen wordt de sloot  weer op diepte gebracht en  de bagger wordt als mest over het land gespoten. En, niet onbelangrijk,  de veenweiden hebben niet al teveel te lijden door het gewicht van de trekker. Eigenlijk vreemd dat je deze machine niet meer aan het werk ziet.

Eindelijk uitgevlogen.

Hoera, hoera. Ons Merelnest is uitgevlogen. dat is de laatste jaren niet voorgekomen. Altijd waren er die Eksters.Twee of drie jongen zijn grootgebracht in het nest in de Coniferenheg. Dat is de laatste jaren niet voorgekomen.Een onneembare vesting. Eerst gingen de ouders er aan de kopse kant in en hupten van tak tot tak twee meter door de heg, Later veel dichterbij en hupten vanaf de grond naar boven. De geluiden van de jongen tijdens het voeren werden steeds luider en duidelijker, zodra ze alleen waren zwegen ze. Ik heb geprobeerd ze met de flitser te platen, maar dat mislukte volkomen.
De ouders ( pa boven en ma beneden met een vette mug) verbleven steeds meer op ons grasveld. Ik heb de laatste weken voortdurend gesproeid zodat de wormen in de zachte grond beter te verschalken waren. De grond was eerder keihard.
We zitten zodra het kan, veel in de tuin in de zon. De Merels op veel minder dan 1,5 meter afstand. We raakten aan elkaar gewend.

Waterbezie

Een plant uit de wallekant : Wateraardbei. Lange tijd niet gezien, terwijl ik toch veel walletjes heb gezien de laatste tijd. De bloem lijkt op een Aardbei-bloem , de vrucht gelijkt nauwelijks.
In Utrecht wordt de plant Waterbezie genoemd, in Friesland Wilde Aardbei en Hanepoot in Noord-Overijssel.
Weer ettelijke kilometers afgelegd langs de slootkanten, geen eendennesten meer gevonden. Er alarmeren nu drie paren Tureluren , ze hebben jongen.

Tweede legsel

Gisterochtend was ik weer even bij m'n weidevogels: ik heb nu drie broedende Krakeenden, een Kuifeend, een Scholekster, een Tureluur ( maar misschien is deze, gezien de drukte van de vogels, wel uit) verder broedt de Kievit op het drooggevallen plasdras op drie eieren. Is de hoeveelheid kalk voor het vierde ei op? Komt dat vaker voor bij tweede legsels? Enkele auteurs ( Klomp, Roodbergen) merken op dat de eieren van een vervolglegsel wat kleiner zijn dan eieren van een eerste legsel. Dus toch kalktekort? Overigens heeft men meermalen geconstateerd dat de vervolglegsels gewoon uit 4 eieren bestaan.Soms zelfs meerdere malen.
Over plm. 26 dagen komen de jongen uit, hopen we.

De Echte

Dit is de Echte, wat feller gekleurd dan de gewone Koekoeksbloem. Die kom je vaker tegen in onze bermen. Toch staan hier en daar prachtige groepen  Echte Koekoeksbloemen, geslacht Lychnis.
Het is een groot geslacht behorend tot de Anjerfamilie. Lychnis is afkomstig van het griekse woord Lychnis en betekent lamp. Het zijn zonnestraaltjes in de slootkant.

Weidevogels: Ik vond vanmorgen nog twee eendensoorten op een gemaaid weiland. Dus in de slootkant. Een Kuifeend en een Krakeend. De Krakeend heeft veel geluk gehad, het mes was rakelings bij haar langs gegaan. De Kuifeend zat diep verscholen laag bij het water. Verder zit er op 3 hoogstwaarschijnlijk een Slobeend, het mannetje vloog cirkels om me heen. Maar het nest vinden is bijna onmogelijk, je moet de eend op zijn staart trappen wil ze opvliegen. Als er straks gemaaid wordt en ik heb het nest niet gevonden,  dan loopt het niet goed af met de Slobeend.
De Tureluur op 1 zit stevig te broeden, de Kievit op het drooggevallen plasdras heeft drie eieren. Nog één erbij en ze kunnen gaan broeden. Ik zag met de kijker de Scholekster op 2 heel voorzichtig wegsluipen.

Kunstwerk

Een eenvoudige Paardebloem die uitgebloeid is en vrucht heeft gezet. Honderden, zo niet duizenden parachuutjes op een gezamenlijke bloembodem. Ik kan niet zeggen in één bloem, elk geel lintbloempje is een bloem. Hier dus de verzameling vruchtjes.
Ik denk dat er na de felle noorderwind van de afgelopen dagen weinig Paardebloemen met hun vruchtpluis te vinden zijn. Troost, binnen een paar dagen staan er nieuwe kunstwerkjes.