Voeren.

 

M'n Huismussen zitten 's morgens op me te wachten: voer ! Ik rammel even met de zak met voer,strooi twee handen vol en ik ben nog niet de deur weer in of de eerste brutale mus zit al op de tafel waar ook een handje vol ligt. Ruim 20 vogels uit de buurt komen langs en eten dat ze doen, blijkbaar honger. Zo nu en dan zit er een andere soort tussen, ik had vanochtend op een gegeven ogenblik 4 Ringmussen , plm. 20 Huismussen ( zijn niet te tellen vanwege het af en aan vliegen) en 2 Vinken. Verder 2 Turkse Tortels. Bij de Ringmus is duidelijke de witte ring rond het kopje te zien.

Vanmiddag twee halsringen bij Kolganzen langs de Botsholse Dwarsweg , U4A en U4D. E waren geen verdere gegevens bekend.

Winterslaap Egel

 Eindelijk dan de egelhoop bijeen geharkt in de voortuin. De leverancier van de bladeren, de Magnolia, is bijna kaal en het werd hoog tijd om een eventuele Egel proberen te verleiden z'n winterverblijf in de hoop te maken. Eerlijk gezegd verwacht ik  in de  achtertuin eerder een Egel maar daar zijn nog te weinig bladeren om een goeie hoop van te maken. Een keer eerder hebben we een Egelnest gehad. In de zandbak van de jongens, kun je nagaan hoe lang dat geleden is, vonden we onder het deksel een hoop gras, hooi, takjes en bladeren, een warboel die bij nadere beschouwing wel wat op een holletje leek. Deze Egel is niet teruggekomen. Bij latere egelhopen heb ik nooit gecontroleerd, bang om de rust te verstoren.

Tijdens de winterslaap verloopt de stofwisseling trager en  daalt de lichaamstemperatuur tot plm. 5 graden, normaal is dat 36 graden, de hartslag gaat naar beneden, plm. 9-10 per minuut en ademt de Egel maar enkele keren, 3-4, per minuut. Hij is in het voorjaar gebaat bij een voedselrijke tuin, dwz nog veel bladeren in de tuin waarin allerlei dieren zitten die de Egel graag lust. Dus niet opruimen in het najaar.

Een wolk Kieviten

 Ben ik in het voorjaar als weidevogelbeheerder gebiologeerd, we blijven bij ons vak, door baltsende en broedende Kieviten, in het najaar, zoals de laatste dagen  langs de Gagelweg, kijk ik weer met ontzag en verwondering naar de wolken Kieviten, die om het geringste de lucht in gaan en na een poos(je) weer al dwarrelend neerstrijken. Meestal op dezelfde plek. Het kan een roofvogel ( Havik of Slechtvalk)zijn, maar dan zie je ze dicht op elkaar vliegend het gevaar afwachten. Het kan ook de angstschreeuw zijn van een bangerik, die heb je ook bij vogels. Bij tellingen over totale land kwam men in 2014 op 500.000 Kieviten. Of die aantallen nu nog gehaald worden? Men schat het aantal broedparen op 110.000 -160.000. Dat met twee vermenigvuldigen brengt het aantal plm. 300.000. Dat zou betekenen dat  200.000 vogels hier als wintergast verblijven, Ons land is blijkbaar erg in trek bij veel soorten wintergasten.

In de verte staan de bomen langs de Enschede-weg.

Najaarsrust

 Een regenboog stijgt op uit de Kloosterkolk van de Botshol, op de voorgrond de Groote Wije, met een paar slapende Kuifeenden. Alles in rust, alhoewel de Aalscholvers al weer in de buurt van de nesten rondhangen.

Voor de eesrte keer een paar duizend Kolganzen in polder Groot Mijdrecht. Zelfs in de buurt van het Waverveense Pad, waar ze de laatste jaren niet zo vaak meer foerageren. Ik vermoed dat dit de slaapgroep uit de Waverhoek is,

Een vorstje?

 

                                        Zijn we er klaar voor? Wedden dat het WOORD zal vallen?

Wulpen

 Het natuurontwikkelingsgebied Het Galgenland, dat paralel aan de Bijleveld bij de Gagelweg loopt, staat voor een deel onder water. Men heeft het wat verlaagd ( sluisje) zodat er wat meer drassig land bij ligt. Het valt me op dat sindsdien er meer vogels foerageren. Vanmiddag een grote groep Wulpen en Kieviten. Ik maakte de camera met statief klaar, een deel ging er helaas van door. Het was erg onrustig in de lucht, ik vermoed een Havik of Slechtvalk. Een deel van de Wulpen kon ik op de plaat krijgen .  Zie kopfoto boven. Het zou best eens een slaapplaats voor de Wulpen kunnen zijn.

Echtpaar P2K en P1Pzwart

 Soms heb je geluk: ik scande een groep Kolganzen langs de Hoofdweg, Mijdrecht. Ik had nog maar een halsring afgelezen, maar een dergelijke start met weinig halsringen maak ik al jaren mee. Dus geen paniek, later in  het seizoen komen er wel meer. Toch maar even proberen. En toen gebeurde het: er streek in mijn beeld van de telescoop een Kolgans neer met een halsring !! Dat is me nog nooit  gebeurt. Een Z en een K, de grote letter kon ik nog niet zien.  Is er nog een Kol neergestreken met een halsring? Dan zou het best een paartje kunnen zijn. En jawel een paar meter verder was nog een halsring, P1Pzwart, dan zou de Z bij de ander waarschijnlijk een 2 zijn. Die fout wordt vaker gemaakt. Zo ook bij deze gans, toen ik de twee vogels invoerde in het computerprogramma, zat er een waarneming bij met PZK. Maar alle waarnemingen waren verder P2K en P1P, een paartje . Geringd in Lith, NB, op 3januari 2020. Als adulten , P1P was het vrouwtje en de ander het mannetje. In het voorjaar van 2020 veel in Wijde Wormer, op 16/11 van dit jaar de eerste aflezing in Etten Leur en nu hier.

De ganzen werden verstoord door een boer, neem ik aan. Ik vond ze terug, ook het paartje, aan de andere kant van de Hoofdweg bij Molenland. Daar werden ze later verstoord door de zoon. Even met 'm gepraat. Zij laten de koeien niet meer buiten maar maaien nog wel het gras. Er is nog genoeg hoog gras, een goed jaar.

Kleine Wintervlinder

 Gister een heel fragiel rupsje op de schuur, felgroen. Toen ik het aanraakte viel het en ik kon het niet terugvinden. Onder een plank gerold waarschijnlijk. Een paar uur later zat de rups weer op dezelfde plek. Haastig macro-lens op de camera en meerdere foto's genomen. Hopelijk zit er een scherpe bij. Viel tegen. Toen met de Live View geprobeerd, dan zie je het te fotograferen object op het scherm en kun je beter scherpstellen. Dat lukte. Het rupsje wat uitvergroot en bewerkt. Waarneming.nl gaf aan dat het de rups van de Kleine Wintervlinder was.

Die naam had ik eerder gehoord : in februari 2017 zowel een mannetje als een vrouwtje geplaat. Zie foto's hieronder. Het mannetje heeft vleugels en vliegt, het vrouwtje heeft maar enkele stompjes, zij kan alleen maar kruipen. 

Zoals wel meer spanners ( familienaam) zien ze er niet opzienbarend uit, saai zelfs.  Toch grappig dat zo'n saaie vlinder zo'n felgekleurde rups heeft

                                           

Toendrarietgans

 Vanmiddag eindelijk de rietganzen gescoord. Deze Toendrarietganzen noem ik altijd de Nieuwkoop-populatie. Al jaar en dag , ver voordat De Groene Jonker werd gegraven, zaten deze rietganzen al op de plek waar nu de Groene Jonker ligt of  minstens in de buurt. Waarom Nieuwkoop? Daar sliepen ze altijd op de plassen, of ze dat nu nog doen weet ik niet. Op de Groene Jonker verblijven nu 's nachts ook Kollen en Grauwen.

Ik telde zo'n 75. Zaten wel bij elkaar op het Molenland bij de Speelboerderij. Helaas te ver weg voor een foto. Op bovenstaande archieffoto , genomen in februari 2011, vanuit m'n zolderraam, zie je vooraan 4 Toendrarietganzen en daarachter 5 Kolganzen.. Kolganzen hebben de gele kol rond de snavel en de rietganzen hebben een bruine kop met wat roze in de snavel. Verder is hun geluid anders als dat van de Kollen. Het onderscheid tussen de Toendra en de Taiga is iets voor kenners, lees maar eens een goed vogelboek, je zult aarzelen om een Taiga te determineren. Zij verblijven meestal in Brabant bij de Kampina, slaapplaats, bij Helvoirt. De Toendra's zitten veel in Drenthe en aanliggende provincies. 

Weer geen halsringen..

Afrikaanse lelie ( Agapanthus)

 De Agapanthus blijft bloeien, al enkele maanden met regelmatig nieuwe bloempjes in de bolvormige tros. Dit jaar hadden we maar enkele bloeistelen, vorig was veel uitbundiger.  Hij kan blijven staan tot de eerste nachtvorstjes en dan zal ik 'm afdekken en in de schuur laten overwinteren. Je hoeft niet te snoeien, het blad sterft wel af. Vorige winter had ik de plant ingepakt met blaasjesfolie. Of dat daar geschikt voor is weet ik niet. 

De buren , twee Hosta's , hebben zich al lang teruggetrokken onder het afgestorven blad. Hier doe ik niks aan. Ik laat ze buiten staan. Deze twee heb ik jaren geleden gevonden als afdankertjes langs de weg liggend in Demmerik. Iemand moest ze kwijt. Ik vind het mooie planten en elk jaar bind ik de strijd aan met slakken die het blad graag eten. Ik houd ze buiten de pot door een laagje vaseline op de pot te smeren. Helpt geheid.

2022 Het Jaar van......

 Elk jaar wordt er een Vogel van het Jaar gekozen. Meestal niet omdat de soort het zo goed doet, juist niet. Bijna altijd gaat het niet zo goed of zelfs slecht met de gekozen vogel.  De ornithologen, vogelkundigen, proberen door het dier onder  de aandacht te brengen en  middels allerlei onderzoeken er achter zien te komen wat er aan de hand is. Welke biotische en/of abiotische factoren veroorzaken de achteruitgang? In 2022 dus de Merel. De Merel, cultuurvolger bij uitstek, want het was eerst een bosvogel, was een van de talrijkste tuinvogels. Maar rond 2010 ging de populatie achteruit en had men ook vermoedens van oorzaken: o.a. de verstening van de tuinen. Te weinig groen om in een  betegelde tuin je kostje bij elkaar te scharrelen en de jongen van voedsel te voorzien  en een andere veroorzaker, jazeker dit komt ons bekend voor, het Usutu-virus. ( Usutu is een rivier in Swaziland) Dit is een ander virus dan de vogelgriepveroorzaker en komt oorspronkelijk uit Afrika. Men denkt dat trekvogels het virus hebben meegenomen, in Afrika wordt het door steekmuggen overgedragen. Het dook in 2001 voor het eerst op in Oostenrijk, vandaar heeft het zich verspreid over Europa.

Ik ken nog een andere bedreiger van de Merels: de Ekster !! Een prachtige vogel maar het zijn rotzakken. De Ekster breidt zich fors uit, let maar eens op de bomen met Eksternesten die, nu de bomen kaal worden , weer zichtbaar zijn. In elke straat huist wel een Eksterpaar. Wij hebben elk jaar een Merelnest in een heg of Clematis. De laatste 10 jaar is 1 Merelnest uitgevlogen, de andere jaren zijn de jongen elke keer opgevreten, met dank aan de Eksters.

Hieronder een foto van een vrouwtje, egaal bruin, donkere snavel. De Merel op de sticker is een mannetje: pikzwart en een gele ring rond het oog en een gele snavel.

Wie van de drie?

Zondag j.l. zijn er weer eens Koereigers langs de Gagelweg waargenomen. 6 vogels. Ik zelf heb een paar jaar geleden ook een stel (4) gespot bij de boerderij van Joost Samsom. Zie bovenstaande archieffoto. Bij een witte reiger altijd kijken welke van de drie soorten het is: Grote Zilverreiger, Kleine Zilverreiger of Koereiger. Deze laatste is de zeldzaamste , alhoewel de Kleine kom  je ook niet dagelijks tegen. De Grote is bijna 2x zo groot als de Koereiger. Dit reigertje staat meestal wat voorover gebogen met ingetrokken hals,  de Grote en de Kleine meestal rechtop.  Verdere kenmerken: Grote Z. een forse gele snavel, Koereiger een veel kleinere gele snavel, Kleine Z. een zwarte snavel; poten bij Grote donker, Kleine zwart met gele sokken, Koe heeft geelgrijze poten.

De Koereiger is vooral een reiger van Zuid-Europa, er zijn in ons land een paar mislukte broedgevallen bekend.

Slakkenspoor

 Dit slakkenspoor bij de schuur, viel me vanmorgen op. Geen ononderbroken streep slijm, maar voetjes ( hoe noem je zoiets?) Ik ben een poos bezig geweest om te achterhalen van welke soort slak dit spoor is. De naaktslakken hebben een ononderbroken spoor, op slechts 1 foto werd het spoor van de Segrijnslak ( zoals op de foto) weergegeven. Een huisjesslak. Op de onderste foto, een archieffoto, zie je een groep Segrijnslakken bij elkaar in de winterslaap-houding. Ze kruipen graag bij elkaar.

Segrijnslakken komen veel voor in onze tuinen, etc. Hij wordt ook wel de Kleine Wijngaardslak genoemd, hij lijkt daar veel op alleen wat kleiner. Segrijn heeft betrekking op op de naam voor de huid en roggen en haaien.  Waarschijnlijk heeft die keus te maken met het kleurpatroon van die huid. Vroeger werd die huid ook wel segrijnhuid genoemd en werd gebruikt als bedekking van doosjes e.d. Verder werd het gebruikt als schuurpapier, het voelt heel ruw aan. Ik heb ooit een haai moeten snijden ivm de studie en heb een klein stukje huid als snuisterij bewaard. Inderdaad schuurpapier.

Ik blijf nieuwsgierig hoe deze Buikpotige zíjn spieren gebruikt waardoor dit specifieke spoor ontstaat.

Vissen zonder vergunning ?

 Alles wat uit hout bestaat en rechtop staat is in principe een voedselbron voor een Grote Bonte Specht. Denkt íe.

Vanochtend langs de Gagelweg. Heeft hij wel een vispas bij zich?

Stoepplant.

 Je loopt er zo aan voorbij, solitaire planten die op de stoep , in de goot of zo op straat staan: Stoepplanten . Als je er op let zie je de prachtigste exemplaren staan. Hoe is het mogelijk dat veel van deze stoepplanten genoegen nemen met een  voeg tussen twee tegels of twee straatstenen. Meestal staan ze er weelderig bij. Soms, zoals op de foto een Paardebloem, met wat minder bladschijf. Kan een kwestie zijn van minder voedsel in het straatzand of minder licht in een nauw poortje. Maar het zijn beauty's.

Bij de KNNV uitgeverij is een boekje van de Hortus, Leiden, verschenen met rond de 100 stoepplanten.

De dagelijkse Nieuwsbrief Nature Today ( gratis en de moeite waard) beschrijft ook 1x in de week een stoepplant. 

Keep

 Hou de Vinkachtigen in de gaten, er kan zomaar een vreemde vogel tussen zitten. Een wintergast: een Keep. Op de foto links. De andere  is een Vink.  De Keep heeft een grijze kop en verder veel oranje-bruin aan de romp. Zwart met een veeg wit op de vleugels. Broedvogel van Skandinavie en is daar net zo talrijk als bij ons de Vink. Er zijn elk jaar enkele broedgevallen, maar ze zijn zeldzaam als broedvogel.

De naam heeft deze soort te danken aan de roep die lijkt op "keehp"

De eerste !! 5E3 zwart

 Ik voorspelde het dinsdag j.l. al: ze komen eraan. Zo'n 2100 Kolganzen zaten in polder Derde Bedijking vooral tussen de Westerlandweg en de Speelboerderij. Die bij de Speelboerderij waren te bereiken met de telescoop, de andere zaten te ver weg om een eventuele halsring af te lezen. Vanaf Molenland kijk je neer op de vogels, mijn favoriete plek. Ik zag de gans met ring vrij snel: 5E3 was niet zo moeilijk af te lezen. Op de foto zie je de E en de 3,  de 5 zit om het hoekje. Die staat rechtop.

Dit mannetje is geringd op 23-12-2016 als adult in Scharsterland, Rottum, in de buurt van Heerenveen.

Ik dacht, toen ik de code had, dat deze gans hier wel vaker was afgelezen maar dat bleek niet te kloppen, Voor het eerst hier. Vaak langs de rivieren afgelezen, verder in Polen en Litauwen. De laatste keer was op 24-10-2021 in Mecklenburg-Vorpommern bei Mariawerth. Het kriebelt weer.

Nakomertje

 Eenzaam, een nakomertje van onze Vlinderstruik. Hier en daar nog pogingen tot het vormen van een bloemtros wat lijkt op een normale tros van deze struik, maar dit is om medelijden mee te krijgen. Maar dit ene bloempje heeft niet in de gaten dat íe alleen staat. Hij zal afsterven en het steeltje zal afvallen, echter de blaadjes en het laatste stukje stengel zijn al helemaal voorbereid op een winter. Ze zijn bedekt met viltharen die bescherming geven tegen kou en nattigheid. De struik zit vol met deze lichtgrijze uiteinden die allemaal volgend jaar halen.

Alopochen aegyptiaco ( Nijlgans)

 Zomaar langs de Poelweg, Waverveen, een groep Nijlganzen, ik telde 40 vogels. Bij deze gans heb ik zo'n grote groep nog niet eerder meegemaakt. Zal in de toekomst wel vaker gebeuren, de soort breidt zich plaatselijk uit. In sommige streken gaat het aantal achteruit, maar het zal, volgens de Vogelatlas een kwestie van tijd zijn voordat de vacante atlasblokken met een geschikt biotoop ( dus geen bos) ook bezet zijn. Grofweg geschat telt ons land de laatste jaren plm. 10.000 broedparen.

In de zeventiende eeuw werden Nijlganzen vanuit Afrika naar Engeland  gebracht waar ze al spoedig ontsnapten. Daar broeden ze al 200 jaar. In Nederland werd pas in 1967 het eerste broedgeval vastgesteld, dus de Nijlans zet de vaart er wel in. 

Deze gans is een buitenbeentje door z'n gedrag, erg agressief, en is eigenlijk geen gans maar een groot uitgevallen eend. Waarom daar in Waverveen een groep van alleen maar Nijlganzen was heeft te maken denk ik met z'n karakter. Geen sociale gans zoals Kollen en Grauwen die vaak bij elkaar zitten.

Etenstijd

 De hele populatie Huismussen uit onze rij huizen komt eten. Een aantal jaren terug zat hier geen mus, ik denk dat door mijn voeren ze op een gegeven ogenblik zijn blijven hangen en hier ook zijn gaan broeden. Ook in de winter zijn ze aanwezig. Slapen doen ze onder dakpannen via de dakgoot. Meestal zijn er plm. 20 aan het eten. Op dit filmpje is ook een Pimpelmees  aan het foerageren. Deze mees blijft zitten, een Koolmees is hap en snap en weer weg. Gaat het voer in een struik of boom opeten. Aan het eind van het filmpje komt ook nog een mannetjes Vink in beeldhelemaal vooraan met witte vlek op vleugel. Ook ontdek ik net helemaal links een Ringmus ( met zwart vlekje zijkant kop).

Ze komen eraan.

 Het lijkt erop dat zo langzamerhand toch wat meer Kolganzen zich over het land verspreiden, de groep hier in de Derde Bedijking wordt ook wat groter tot enkele honderden en vormen een compacte groep. Daar zitten weinig Grauwen tussen. Maar dat kan zo veranderen. De grootste groepen worden voorlopig nog uit Oost Nederland gemeld . Van Groningen tot in Limburg de grotere groepen van enkele honderden tot duizend. Dat tikt aan. Het aantal aflezingen van halsringen valt ook nog tegen, ook in Friesland is het nog geen vetpot. Ik moet ook m'n eerste aflezing nog doen, maar dat gebeurt elk jaar laat. In het seizoen 2019-2020 de eerste op 29/11, het vorige seizoen, 2020-2021, op 6/11. Ze komen eraan.

Wintergasten

 Niet alleen Smienten en Ganzen overwinteren hier in grote getale. ook Meerkoeten uit  Europa weten ons polderlandje te vinden. De groepen Meerkoeten worden snel weer groter. Veel buitenlanders  ( Noord Oost Europa) verzamelen zich met inheemse Meerkoeten omstreeks deze tijd vooral op het IJsselmeer en de Randmeren, daarna worden de groepen in de polders groter. Er vindt een verschuiving plaats. De winterplaatsen in de Utrechtse Venen zijn met name de verschillende plasjes en plassen ( Vinkeveen, Oortjespad, Botshol, Oudekerkerplas, Zwaan, Nieuwkoop, Haarrijnse plassen, etc. ) maar ook in de brede weteringen zoals langs de Bovendijk zitten ze graag. Zie foto.

In de hele polder Derde Bedijking: 340 Wulpen, 400 Kollen, 350 Grauwen, 30 Holenduiven ( zaten op maisveld), 350 Kieviten, 15 Kemphanen ( bij de Kieviten), 2 Dodaars ( brede tocht), 125 Smienten ( de meeste mannetjes hebben nu een gele kopstreep) Meeuwen niet geteld, het waren er minstens 1000, afgekomen op de slotenschoonmaker.