Eindelijk Roodhalsgans

Elk jaar proberen de plaatselijke vogelaars als eerste een Roodhalsgans te spotten. Vaak ging Marianne ( Vogelkijker.nl) met de eer strijken. Ik heb nog geen andere mededelingen gezien dus nu ben ik de eerste. Vanaf Molenland heb je prachtig zicht op de ganzen en zie je ook wat er tussen zit. Vaak een paar Toendrarietganzen, meestal een paar Brandganzen, gister had ik een Indische gans. En zowaar vanmiddag liep er een Roodhals tussen. Ik heb een kopfoto opgezocht waarop de gans wat duidelijker wordt afgebeeld. Het zijn schitterende beesten die meestal overwinteren in het Zwarte Zeegebied. Een enkeling verdwaalt naar West Europa. Ik vermoed dat de gans een kapotte staartpen of een slagpen heeft gezien het uitsteeksel aan de zijkant.

Verder had ik  een goeie dag, binnen een half uur leuke waarnemingen: de Roodhals dus, een Kolgans met weer een witte GPSlogger met het nummer 423 Hier wel vaker afgelezen . Een paartje Kolganzen met J7L en J7N. Vorig jaar had ik die langs de Gagelweg. Ik moet nog even onderzoeken wie het mannetje en wie het vrouwtje is. Ik denk dat ze een jong hebben. 

Lente? 2

 Niet alleen zangvogels merken dat het warmer weer wordt, ook de Sneeuwklokjes zijn de afgelopen nacht (?) boven de grond gekomen. De vorst van een paar dagen is blijkbaar genoeg om het ontkiemingsproces op te starten.

Ik ben weer eens in mijn fotoarchief gaan snuffelen en vond een foto waarop de uitgelopen Sneeuwklokjes net zo groot waren als die op de foto van vandaag. Echter, die foto was genomen op 19-12-2018. Dat is dus plm. 10 dagen eerder. Het kan dus nog vroeger. Ik kan me die winter niet herinneren, het zal eerder wat koud en warm zijn geweest.

Nog even 05wit Kolgans zaterdag>

 Nog even een aanvulling van Jan Kramer ( schrijver van de nieuwsbrief over vooral ganzen en Grote Zilverreigers) Friesland:

Ik heb net even in www.geese.org gecheckt hoeveel kolganzen op 7 augustus 2016 op Kolguyev een witte halsband kregen.

Dat waren in totaal 7 stuks. Jouw 05 wit is de enige van die zeven witte halsbanders van die dag, die ná 2018 nog in NL is gezien.

 

Freonlike groetnis, Jan

Lente?

Als de ganzen op grotere afstand zitten is het moeilijk om er een halsring in te ontdekken. Als ze ook nog foerageren ben je overgeleverd aan het geluk. De een zit achter de ander. Soms wordt je geholpen door een boer of een visser, die in de buurt verblijft en gaan alle ganzen met de de halzen gestrekt het onheil afwachten. Soms is het een naderende helicopter die de ganzen eerder horen dan de mensen. Je moet dan razendsnel de hele klub scannen om een halsring , indien aanwezig, te ontdekken. Zo ook vanmiddag langs de Gagelweg, duizenden ganzen maar halsringen , geen. 

Ook nu stond de hele groep, ik denk minstens 3.000, met de koppen omhoog. Geen boer, geen visser, geen helicopter, geen vogelaar. Wat dan wel? Misschien iets in een wetering. Eindelijk kreeg ik de veroorzaker in de gaten: een ordinaire huiskat. Die zwierf langs de groep op jacht naar een muis. De ganzen vlogen nog net niet weg en gingen na verloop van tijd door met grazen. Op de foto de kat en een stel gealarmeerde ganzen.

LENTE ? : De hogere temperatuur deed sommige vogels de lentekriebels krijgen: ik hoorde een Heggenmus z'n  riedeltje oefenen en het belletje van de Pimpelmees klonk tussen de huizen. 

Verder waren er weer 6 Koereigertjes langs de Korenmolenweg en de Gagelweg.

 

Kolgans met witte ring 05

 De techniek staat niet stil, er vliegen ganzen rond met een zogenaamde GPSlogger die op afstand afgelezen kan worden, zonder het dier te vangen. Een GPSlogger slaat gegevens op waar het dier is geweest zodat de onderzoekers na verloop van tijd, dus met meerdere data, de trekroutes kunnen bepalen. Ik trof een Kolgans met een witte logger met nummer 05 aan langs de Westerlandweg. Duidelijk waren de zonnecellen te zien voor de benodigde stroom.

05wit is op 7/8/2016 geringd door een expeditie op het eiland Kolguev ten westen van Nova Zembla. Dit eiland wordt bijna elk jaar bezocht door dergelijke expedities waar ook Nederlanders aan deel nemen. 05wit heeft ons land al weer een paar keer bezocht, in de winter 16/17 is hij, het is een M, afgelezen bij Hardinxveld en bij Reeuwijk Op 10/1/18 in Aarlanderveen, hij komt al onze richting op. Kees Janmaat een bekende aflezer had de gans op 1/12/2019 langs de Hoofdweg, Mijdrecht. En nu weer  hier op bijna dezelfde plek.

Hij is verder ook enkele seizoenen in Nordrhein Westfalen gezien.

Weer eens Koereigers

 Zo nu en dan worden hier Koereigers waargenomen, een kleine uitvoering van de Grote Zilverreiger. Opvallend is dat de waarnemingen bijna allemaal gedaan worden in de buurt van de Gagel, langs de Gagelweg of de Korenmolenweg. Ik vermoed dat ze in de Gagel slapen, bomen zat. Hier was vroeger ook een slaapplaats van de Grote Zilverreiger.

Vanmiddag de eerste drie langs de Korenmolenweg voor de afslag Donkereind, ik kreeg ze niet zo snel op de foto. Even later zaten ze achter het riet. Van de verbazing bekomen zag ik even later tegen over de boerderij van  Joost Samsom, weer drie, iets verder weg. Waren niet dezelfde, de afstand was te groot om dat zo snel te kunnen vliegen. Ook hier slechte foto's door de afstand zodat ik maar een archieffoto plaats die genomen is op 30-12-2018 naast de boerderij van Joost. De reiger trekt een vette worm uit de grond, smakelijk hapje. Toen waren er vier reigertjes.

Een flats

De populatie Grote Canadese Ganzen van de Bovenlanden vloog over mijn mobiele schuilhut met als resultaat een klap op de voorruit: een groene flats. Dit was twee uur eerder nog een graspol in de Bovenlanden. Ganzen hebben een razendsnelle vertering, als je het vertering mag noemen, wonderbaarlijk dat er nog wat voedingsstoffen uit het gras worden opgenomen. Ik denk dat ze te weinig enzymen hebben of dat die niet goed werken. Toch blijven de ganzen in leven met deze snelle vertering. Ze moeten voortdurend grazen om voldoende gras binnen te krijgen. Ze poepen dan ook om de 5-10 minuten.  Overal in de weilanden waar ganzen gegraasd hebben liggen keutels ( zie foto hieronder), als een keutel al vliegend wordt geproduceerd spat íe op een harde ondergrond uit elkaar, ook op mijn voorruit dus. 

Bijna alle vogelkeutels hebben een wit uiteinde, dat is urine die tezamen met de ontlasting wordt uitgescheiden.

Hieronder nog een foto van een uitgeregende en uitgedroogde keutel van een gans, alleen plantenvezels zijn overgebleven.

H5Pzwart

Vanochtend in theater Molenland, met het zonnetje in de rug, minstens 3000 Kolganzen , licht gevroren ,op mijn min.max thermometer -2 C ,  de Kolgans H5Pzwart twee keer gezien op verschillende percelen. Oorzaak, een politie-helicopter die met gezwinde vlucht naar een of ander onheil moest en alles wat maar kon vliegen omhoog joeg. De meeste ganzen bleven in deze polder.

H5Pzwart, geringd op 18-12-2018 in Maren Kessel ( Noord-Brabant) daarna vaak in Nordrhein-Westfalen, ook enkele malen in de Ooypolder bij Millingen a/d Rijn en verder in Schalkwijk door oud-collega weidevogelbeheerder Sjerp W. , de voorlaatste keer 18-11-2021 in Xanten op het Bislicher Insel a/d Weser en nu hier in polder De Derde Bedijking.

Vooralsnog weinig halsringen.

Spoorzoeken

 Als ik door het weiland loop kijk ik niet alleen naar vogels en andere beesten maar ook naar de plantengroei. Vaak zie ik daarin sporen van passerende dieren, bijvoorbeeld een Hazenpad of  een opstapplaats van een Grauwe Gans, Altijd een kunst om het juiste dier te bedenken. Zo ook Gijs, mijn weidevogelboer. Ik kreeg van hem een paar foto's van een spoor op een dam dwars door de plantengroei. Het hek op de dam is  op deze foto open maar normaal zit er ook een metalen hek zoals schuin op de foto staat, opgehangen. Het is een spoor dat vaak belopen wordt. Ik vermoedde dus een Hazenpad, Hazen zijn talrijk in de polder, een eventuele Muskusrat of een Bunzing, laat staan een Visotter waar ik nog altijd op loer, zullen niet zo'n intensief spoor maken. 

Ik heb zaterdag de camera-val opgehangen en tot maandagochtend laten hangen. Resultaat over deze twee nachten en dagen: twee filmpjes waarop duidelijk een Haas te zien is. (zie filmpje beneden) Dus geen Bunzing of Vos, geen Visotter. Een Hazenpad. Waarom die beesten het zichzelf zo moeilijk maken en dwars door de begroeiing ploeteren is me een raadsel. Het aantal passerende Hazen viel me tegen , in werkelijkheid zitten er veel meer. Maar de hormoontjes werken nog niet.

Op de foto boven zie je de bumper van een brommer op 4 wielen staan. Om een beetje inzicht in de situatie te zien, liet ik de brommer staan. De video op een laptop kun je vergroten. Op de achtergrond hoor je Kolganzen en een enkele Krakeend.

Mist

 Bruggetje in het reservaat langs de Ter Aase Zuwe in de nevel. Geen golfje te zien, rustig winterweer.

In mijn ganzen-theater langs Molenland bij de speelboerderij duizenden Kolganzen, helaas gooide de nevel, nog net geen mist, roet in het eten. Ik zag in de voorste rijen een halsring die ik maar met moeite kon ontcijferen: R1L  Begin december gespot langs de Botsholse Dwarsweg. 

Viburnum.

 De Viburnum is mogelijk de enige struik die momenteel bloeit, een jaarlijks weerkerend verschijnsel. Kou of geen kou, hij bloeit. Ik zag ze langs het fietspad van de Oosterlandweg staan, allemaal volop in bloei. Je ruikt ze zelfs. Ik heb op 30 december 2014 er ook al over geschreven en me daarbij verbaasd waarom deze plant ruikt bij het bloeien. Zoveel insecten zullen er toch niet zijn om door de geur gelokt te worden ? Let eens op de Forsythia, kan ook gele puntjes hebben. Maar..... het wordt kouder.

Egypte aan de Gagel

 Twee Kokmeeuwen in winterkleed ( telefoontje achter het oog) landen op Egypte. Een illustere naam zoals er zoveel zijn in Polder Groot Wilnis langs o.a. de Gagelweg, de Demmerikse Kade en  de Ter Aase Zuwe. Het zou leuk zijn om eens een boekje te maken met het ontstaan van de namen. Allemaal verhalen.

Wiekelen

 Een Wiekel in tegenlicht, deze Torenvalk joeg een Kievit de stuipen op het lijf. Ik hoorde angstkreten die een Kievit produceerde toen een Torenvalk hem belaagde. De Kievit werd niet gepakt, ik denk dat een Torenvalk niet zo gauw een Kievit zal slaan. Daarvoor is de prooi te groot. Even later wiekelde de Torenvalk op zoek naar muizen, de normale prooi. Tegenwoordig wordt voor dit wiekelen ook het woord bidden gebruikt, de afkomst daarvan is niet duidelijk. Er zijn meer vogels die wiekelen/bidden: Buizerds, Visdiefjes, IJsvogels. 

Een Torenvalk heet in het Fries Reade Wiekel, in het Zeeuws Muizenklamper. Een Blauwe Wiekel is de Boomvalk, in het Zeeuws Steekklamper. ( Klamper is afkomstig van vastklampen, een roofvogel klampt zich vast aan een prooi )

Brilduiker

 Aan het eind van de Botsholse Dwarsweg is, tegen de Groote Wije aan,  een parkeerterreintje waar ik altijd even stop. Ik scan met de kijker  de boomrijen aan de overkant, je weet maar nooit, misschien zit er een Visarend, alhoewel de meeste nu wel zijn doorgetrokken. Ik kijk of de nesten  van de Aalscholvers in de Kloosterkolk , schuin tegenover het parkeerterreintje op 1 en 2 uur, al bezet zijn en zie al weer verschillende vogels in de bomen zitten. Soms zelfs al op het nest. Die zijn er altijd vroeg bij, in januari wordt al volop gebroed.

In de winter, nu dus, zitten er op de plas meestal wat Kuifeenden en Smienten, het houdt de laatste jaren niet over, wat jaren terug was het drukker. Midden op of aan de overkant van de plas kun  je vaak Brilduikers tegenkomen, gister had ik nog een mannetje ( zie kopfoto). Onopvallend zie je een stipje dat plotseling weg is, even wachten en dan komt het eendje weer boven. Zie je wat wits bij de vogel , dan is het een mannetje, prachtig getekend, is het een donkere stip zonder tekening, dan is het een vrouwtje. Het is een broedvogel van Skandinavie en Noord -Rusland. Ook in Duitsland , Mecklenburg-Vorpommern, bestaan populaties. In ons land wordt er elk jaar wel met een klein aantal gebroed, max. 15. Vooral tussen Zwolle en Deventer langs de IJssel schijnen broedgevallen te zijn. In de winter aantallen in de Delta en het Beneden-Rivierengebied. Verder de Randmeren  en andere grotere wateroppervlaktes. Zo ook Botshol, daar komen ze , net als de Randmeren, af op de kranswieren die ze eten. 

Marickenland

 Hollandser kan niet, Kolganzen in de winter met de korenmolen aan de Korenmolenweg, Wilnis als decor. Als ik het goed heb is dit een foto van Judy Tito. Ik zie de laatste jaren de ganzen niet zo vaak meer in Marickenland achter de Nieuwe Begraafplaats. Ze veranderen in de loop van de tijd wel vaker van foerageergebied waar ze in zo'n jaar meestal zitten. Momenteel zitten er veel Kollen in het gebied achter de Gagelweg, richting Geerkade. Zo is het centrale deel van de Bovenlanden ook een pleisterplaats. Geen wonder, er lopen geen wegen en er is geen bebouwing. Vanmiddag geen gans te zien in de Ronde Hoep, ra ra , hoe kan dat?

Verzadigd.

 De buiken vol; dan is het goed uitrusten zo tezamen op een tak van de kale Lijsterbes. Net als de Huismussen zitten ze te wachten tot het voer naar buiten komt. Vooral het voer op de tafel is voor hen. Een nieuwe Turkse Tortel krijgt geen kans en wordt weggejaagd door het mannetje, naar ik aanneem.

Eindelijk een Roodborst

 Het weer was zodanig dat ik maar geen poging gewaagd heb om de ganzen te zoeken. Ik zou ze wel gevonden hebben, maar het was en bleef behoorlijk nevelig en het begon te regenen. Dus maar weer eens de camera-val in de tuin gezet op de tafel waar voer lag. Helaas te dicht bij waardoor de vogels onscherp werden opgenomen. Bovendien regende het waardoor de lens beslagen werd en het beeld vaag. Toch een nieuwe soort erop: een Roodborst.  Die komt altijd snel foerageren als de andere vogels het laten afweten. Maar bij de eerste Huismus is een Roodborst weer verdwenen.

R1Lzwart.

 Vanmiddag aan de Botsholse Dwarsweg de Kolgans die ik ook al vorig jaar hier in de polder Groot Mijdrecht aflas, R1Lzwart. Het was slecht weer, zoals de laatste dagen, wind en regen, de foto is ook niet zo best, of dat door de regenbui kwam? Toen ik wegreed begon de zon te schijnen, echter maar kort. Deze Kolgans is geringd op 16-11-2019 als juveniel in Scharsterland bij Heerenveen. Verder een aantal keren afgelezen in Sachsen. Er waren vele duizenden ganzen in polder Groot Mijdrecht.

J20zwart

 Kolgans J20zwart blijft  een aantal halsring-aflezers  verbazen, en daar hoor ik ook bij. Ganzen komen vaak terug naar de omgeving waar ze al meerdere jaren de winter doorbrengen. Mijn meest sprekende voorbeeld is J20 zwart.  Mijn eerste aflezing van J20 was in januari 2001. Zij was pas geringd.  Ik heb haar in deze winter 7x kunnen aflezen. Vooral in polder Groot Mijdrecht Noord.  De volgende winter is ze elders geweest waarschijnlijk in een  buitenland met weinig vogelaars , geen aflezingen.  In de winter van 2002-2003  drie keer en in de winter van 2003-2004 tot en met de winter van 2010 ruim 30 x. Het was alsof ze op me zat te wachten. Daarna heb ik haar zelden meer gezien, wel was ze in Friesland en Noord-Holland. Ook Tijs vd Berg zag haar in de buurt van Abcoude. Toen was het over, dachten we. 

Op 21-12-2019,  ruim 5 jaar na de laatste aflezing in Zoeterwoude, werd ze afgelezen in Almkerk. Foto's moesten eraan te pas komen om de waarneming te bevestigen. Hoe kan een gehalsringde vogel zo lang onder de radar blijven? Een paar weken terug kwam een gerucht uit Belarus dat de gans daar gezien was bij de stad Brest in de nabijheid van de Poolse grens. De waarnemer had er enkele uren naar gekeken. Ze zijn daar blijkbaar geen ganzen gewend want ik heb mijn lijsten eens nagekeken, maar er is geen enkele waarneming uit Belarus. Er is daar ook een foto gemaakt, dat is nu het bewijsstuk. 

Op mijn archieffoto, nog genomen met de camera voor de telelens, zie je duidelijk het getal 20. de grote J zit aan de andere kant. Het witte zichtbare streepje is van de zijkant van de ring. De basis is een witte ring met daarover heen een zwarte laag. Hierin wordt dan de code gefreesd.

Ik kijk nu toch anders naar de ganzen dan ik eerder deed. Zij zal er maar tussen zitten. Ganzen genoeg langs de Botsholse Dwarsweg, maar het regende fors en het waaide stront van de dijk. Gister en vandaag. Ekskuus.