donderdag 30 november 2017

♀ en ♂ Smienten tellen.


Het SOVON heeft samen met Waarneming.nl weer een nieuwe eendensoort uitgekozen om te tellen. Waren de Tafeleend (winter 15/16 ) en de Kuifeend ( 16/17) al aan de beurt , nu gaan we de Smienten turven. Hoeveel mannetjes (♂) en hoeveel vrouwtjes () zijn er in een groep Smienten aanwezig? Bij de genoemde eenden bleek dat er veel meer mannetjes waren als vrouwtjes. Hoe komt dat? Deze gegevens doen ons de ecologie van de soort beter begrijpen, tenminste als er later ook nog een paar keer geteld wordt. Nu wordt in januari 2018 de landelijke steekproef gehouden. Mannetjes en vrouwtjes zijn gemakkelijk te herkennen, zie de kopfoto: de mannetjes hebben een oranje-bruine kop met een gele kopstreep, de bovenkant is grijs. De vrouwtjes lijken op andere vrouwtjes-eenden, een bruin gestreepte  kleur om bij het broeden niet te veel op te vallen. Bij het opvliegen valt de grote witte vleugelstreep op. En dan het geluid: pieuw, pieuw. Een fluitend geluid. Hij wordt ook wel Fluiteend genoemd.

dinsdag 28 november 2017

Winterkoning


Ik zie regelmatig een Winterkoninkje ( officieel Winterkoning) door de tuin schieten, echter,  het is  me nog nooit gelukt deze soort mooi op een plaat te zetten. Ik heb daarom deze fraaie foto van Cees Willemsen in het logje gezet. Alleen het Goudhaantje is nog wat kleiner en lichter, maar de Winterkoning mag er ook zijn wat de geringe grootte en het geringe gewicht betreft. Zomers en winters , altijd zit er één in onze buurt. Ik heb een vermoeden waar gebroed wordt, maar het is een vermoeden. Het nest heb ik nog nooit in onze omgeving gevonden.
Het is een standvogel, maar Winterkoningen uit het verre noorden passeren ons land tijdens de trek.
Ook in de winter zingt dit beestje met een geweldig volume. Klaas J. Eigenhuis veronderstelt in zijn Etymologisch Woordenboek van Nederlandse Vogelnamen dat de soort misschien daarom Winterkoning genoemd wordt. Ik verwonder me altijd weer dat zo'n klein beestje zo'n geweldig geluid kan produceren.

maandag 27 november 2017

Methaangas


In de Nieuwsbrief van  Nature Today van zaterdag j.l.:

METHAANBUBBELS ZIJN GEVOLG ÈN OORZAAK VAN TEMPERATUURSTIJGING.

"25-nov. 2017- Door klimaatverandering en de stijgende temperatuur worden er over de hele wereld steeds meer methaanbubbels gevormd. En het vrijkomen van methaan, een sterk broeikasgas, zorgt weer voor verdere verhoging van de temperatuur: een vicieuze cirkel. Terugdringen van het broeikasgas is de manier om deze cirkel te doorbreken." aldus de aanhef in de Nieuwsbrief.

Met een proefopstelling heeft het Nederlands Instituut voor Oecologie en de Radbouduniversiteit onomstotelijk bewezen dat het uit het water opborrelende methaangas, ook wel moerasgas genoemd, zorgt voor de temperatuurverhoging van ons milieu. Gevolgen het broeikaseffect.
Methaangas wordt gevormd door bacterien die onder zuurstofloze omstandigheden organisch materiaal, dode planten, verteren.
Bijvoorbeeld in koeiemagen ontstaat methaan. Een koeiewind bestaat uit methaan, evenals een menselijke wind. Methaan is zeer brandbaar. Dus als je een wind laat kun je'm aansteken. Mijn leerlingen geloofden dat verhaal niet.
In het water van de singels die tussen de sportvelden van het Argonterrein zijn gegraven, borrelt het al zo lang dat park is aangelegd. Op de foto zie je het weer borrelen. Dat gebeurt al jaren. Als het vriest raken die methaan-wellen bijna niet dicht. Bij strenge vorst raken ook de wellen dicht en hoopt het methaangas zich op onder het ijs. De jongelui weten dat als ze een gaatje prikken in zo'n  bel, het methaangas er sissend uit vliegt. Je kan het aansteken, er komt een vlam uit.
Vroeger hadden veel mensen in het buitengebied een kleine gashouder  boven een methaanwel en werd ermee gekookt. Als de aardappels niet gaar wilden worden moest Jantje even extra in de sloot porren om weer wat gas omhoog te krijgen.

vrijdag 24 november 2017

♀ Kleine Wintervlinder.


Een paar blogjes terug schreef ik over de Kleine Wintervlinder, die in deze tijd nog vliegt. Ik had bij de buitenlamp aan de voorgevel twee Kleine Wintervlinders zitten, twee verschillend gekleurde mannetjes. Mannetjes kunnen vliegen , vrouwtjes niet, die kruipen gewoon omhoog "in de hoop" door een mannetje te worden ontdekt. Laat ik nu net bij de buitenlamp aan de schuur een heel klein "kevertje"ontdekken op de deur van de schuur. Ook omhoog kruipend,. Dat was geen kevertje maar een vrouwtje van de Kleine Wintervlinder. Je ziet de twee rudimentaire vleugelstompjes duidelijk zitten.
Ik hoop maar dat ze ontdekt wordt en de liefde kan bedrijven.

donderdag 23 november 2017

Let op de Nonnetjes.


Momenteel worden regelmatig Nonnetjes gemeld op Waarneming.nl. Dit is de kleinste zaagbek: je hebt de Grote Zaagbek ( komt in wat strengere winters voor op de Hoofdvaart in Waverveen) en de Middelste . Is zeldzamer en meer een vogel van zout water. Het Nonnetje is wel eens te zien , elke keer weer kijken, op de Grote Wije van de Botshol. Als het wintert komt het Nonnetje ook naar de Hoofdvaart,  die door het malen vaak open blijft.
Op de archieffoto, ook gemaakt op de Grote Wije, het mannetje. Het vrouwtje is wat saaier getekend, bruine kop en een grijs lichaam.

woensdag 22 november 2017

Zwartblesschaap


Zwarte schapen zie je niet zoveel, viel me nu pas op. Als ik 's ochtends m'n ommetje maak, zie ik op een perceel langs de Oosterlandweg dit groepje van geloof ik 15 schapen , pikzwart, hier en daar wat verschoten zwart. Een witte bles op de kop die loopt van tussen de oren naar de bovenlip. Als je de websites over schapen induikt, zie je pas hoeveel rassen ( ondersoorten) er wel niet zijn. De meeste heb ik nog nooit gezien, omdat ze hier in de Groene Venen niet voorkomen. Prachtige beesten.
Ik kom uit bij het  Zwartblesschaap: zwart met een witte bles, verder hebben ze witte sokjes ( op de foto ivm het hogere gras niet te zien) en een witte punt aan de staart. Het schaap dat bij de dam staat, misschien gaat 'íe erover, heeft ook een witte punt aan de staart.
Het schijnt een vrij zeldzaam ras te zijn, geliefd bij hobby-boeren en huisdier-hobbyisten. Kijk maar eens op Levende Have   . Of deze Zwartblessen op de foto stamboekschapen zijn  durf ik niet te zeggen, de blessen zijn wat kleiner als die op de website.

dinsdag 21 november 2017

Straatlantaarn.


Ik verwonder me er elk jaar over, de invloed van een straatlantaarn op de bladval. Hij staat rechtsonder verscholen achter wat hazelaarkatjes, jazeker een Boomhazelaar, maar duidelijk is te zien dat de bladeren dichtbij de boom het langst blijven zitten. De hele boom is kaal, gevuld met katjes, maar het licht van de in mijn ogen zwakke straatlantaarn vertraagd het afsterven en het afvallen van de nabije bladeren. Kwekers waarvan we 's avonds en 's morgens vroeg hun lichtkanonnen  weerkaatst zien in de lucht weten maar al te goed wat het effect is van licht. Groei en bloei.

maandag 20 november 2017

Kleine Wintervlinder


Op het spoor gezet door een artikel van de bij onze IVN bekende Kars Veling van de Vlinderstichting in de dagelijkse Nieuwsbrief Nature Today, ben ik ook eens gaan kijken bij mijn buitenlampen. Die aan de schuur schijnt  de hele nacht, maar het resultaat is al een paar dagen niks. Die aan de voorgevel schijnt alleen 's avonds een paar uur, maar doordat vergeten werd de lamp op een nacht in het weekend uit te doen werd de hele nacht de voortuin belicht. Met resultaat: in de hoek van kozijn en voorraam zat een klein vlindertje, typisch een nachtvlinder. Snel de camera met macro-lens gepakt, determineren kwam wel op de laptop later. Toen zag ik er nog één op de muur naast het raam. Donkerder gekleurd. Hierop is de donkere middenband beter zichtbaar. (Zie foto hieronder)
Op de laptop, met het nachtvlinderboek in de hand, gedetermineerd. Ik kom uit op een Kleine Wintervlinder, niet zo'n moeilijke determinatie want Kars Veling noemt alleen deze soort in zijn artikel. De vliegende wintervlinders zijn de mannetjes, de vrouwtjes hebben geen vleugels en worden bij toeval bevrucht. Tijdens de paring worden de vrouwtjes soms meegedragen door de mannetjes tijdens de vlucht. Weer eens wat anders.



vrijdag 17 november 2017

Het gemak

Waarom zul je 't jezelf moeilijk maken als het ook makkelijk kan? Ook deze soort, Grote Bonte Specht, ontdekt het gemak van door de mens verspreidt voer.





Goed weekeinde en blijf voeren.

donderdag 16 november 2017

Volop herfst


Overal bladeren op de grond, de herfst is volop bezig. De bladeren van de Amerikaanse Eik (zie foto) zijn taai en blijven wat langer dan gemiddeld aan de boom zitten. Ook verrotten ze niet zo snel, in het voorjaar vind ik vaak nog volledige bladeren in onze tuin. De  dichtstbijstaande Amerikaanse Eik staat op een paar honderd meter verderop, en toch bladeren in onze tuin door de wind.
Deze eik heeft puntige uitsteeksels aan de bladrand, onze inheemse, zomer en winter-, eiken hebben ronde. Ruim 200 jaar worden deze van oorsprong Amerikaanse bomen aangeplant omdat ze beter bestand zijn tegen insektenvraat.

woensdag 15 november 2017

Geringde Grote Zilverreigers.

Grote Zilverreigers worden tegenwoordig ook voorzien van een gekleurde pootring. Op de foto de reiger met een witte ring met de code KN4. Geringd in Wit-Rusland en hier dus de winter doorbrengend, zoals zovele Grote Zilvers uit Oost -Europa. Deze foto is genomen bij Oostwoud, in de buurt van Medemblik en afgedrukt in de Nieuwsbrief van Jan Kramer. Jan  schrijft in z'n Nieuwsbrief niet alleen over ganzen maar ook over Grote Zilverreigers.
Vogelaars , let eens op de zilverreigers  hier in de omgeving.

dinsdag 14 november 2017

Verrassing


Onze Magnolia verliest langzamerhand z'n bladeren. Het binnenste van de boom wordt zichtbaar en tot onze grote verrassing zit er een nest in! Gelet op de vorm en de plaats op een tak van een Houtduif. De bouw hebben we toch maar mooi gemist. De duiven zijn ook in de gemeenteboom langs de weg bezig geweest maar daarin is het ook niet tot broeden gekomen. Toen zijn ze misschien in onze Magnolia begonnen? Of is het net andersom. Geen idee, maar dat we het af en aan vliegen niet gezien hebben! Ik kan me niet voorstellen dat ze er ook in gebroed hebben en jongen groot gebracht hebben. Zoiets moet je toch wel zien?
Ik heb ons nestkastje weer aan de spijker in de Lijsterbes gehangen, aan de schuur hing het achter een stel Schapekoppen en konden we niet zien of er ook weer in geslapen wordt door een Koolmees, net zoals vorig jaar. Als dank gingen ze toen bij de buren broeden.

maandag 13 november 2017

Vogelgriep 2016

Precies een jaar geleden kreeg   Nederland te maken met een uitbraak van het vogelvirus H5N8. Veel pluimveebedrijven werden besmet en er werden in het wild veel dode vogels gevonden. De Universiteit van Wageningen heeft onderzocht waar dit virus zo plotseling vandaan kwam. Er bleek overeenkomst te zijn tussen de virussen van de dode vogels en een virus meegedragen door trekvogels , voor namelijk uit Rusland. Ganzen, Wilde Eenden, Smienten (zie kopfoto) en Kuifeenden waren de boosdoeners. Ongetwijfeld zullen meer wilde soorten voor de uitbraak gezorgd hebben. Elk jaar is het weer spannend , vooral voor hen die beroepsmatig vogels houden en uiteraard onze vogelaars,  of een volgende uitbraak zich aankondigt.

vrijdag 10 november 2017

Ligusterbessen


Zo langzamerhand komen ze tevoorschijn, de prachtige bessen van de Liguster. Ik denk dat dat komt doordat de bessen groeien en zwarter worden, de Liguster verliest nauwelijks blad. De eerste wintermaanden worden ze bijna niet gegeten, de Spreeuwen zetten er geen bek (snavel) op. Die hebben andere kost. De vogel die er echt verzot op is, is de Pestvogel, maar die komt ook niet elke dag langs. Andere vogelsoorten eten ze als alles op is.
De meeste Ligusterstruiken zijn  gecultiveerd. In het wild leeft de Wilde Liguster, maar ik zie geen onderscheid. Het sap werd vroeger gebruikt door kaartenmakers om een zwart-paarse kleur op hun kaarten aan te brengen, hoedenmakers gebruikten het sap om hun hoeden een paarse kleur te geven en wijnboeren wilden de bessen  nog wel eens gebruiken om van witte rode wijn te maken. En er zal ongetwijfeld Ligusterlikeur gebotteld zijn .

donderdag 9 november 2017

Buikzwam of Stuifzwam


De taak van deze Gele Aardappelbovist zit er bijna op: sporen verspreiden zodat volgend jaar weer nieuwe mycelia ( schimmeldraden ) worden gevormd. Gelukkig komt er uit de meeste sporen geen mycelium, de wereld zou volstaan met paddestoelen. Slechts een enkele spore groeit uit tot een schimmel. Door slijtage is het stuifgat steeds groter geworden. Het begint met een kleintje. Als je er op drukt komt een klein wolkje sporen naar buiten. Op deze bovist en ernaast overal zwarte sporen.
Staat veel in de buurt van loofbomen en ook bij dennen, waarmee ze een symbiose ( samenleving van twee verschillende soorten  organismen tot wederzijds voordeel) vormen. We noemen dit bij een boom plus schimmeldraden een mycorrhiza. Deze symbiose komt veel voor bij paddestoelen . De schimmels halen mineralen uit de bodem die ze aan de boom afstaan, zij krijgen suikers van de boom om als voedsel te gebruiken.

woensdag 8 november 2017

Laatbloeiers

Vanochtend tijdens m'n ochtendwandeling , meerdere bloeiende soorten waargenomen. De Witte Dovenetel was het talrijkst. Ze bloeiden overal waar wat ruigte was. Verder een enkele Koolzaad, meerdere Brandnetels en een melkdistel spec. ( Spec. betekent dat je de familie wel kent maar niet de soort).
In december houdt de Floron ( Floristisch Onderzoek in Nederland) weer de Eindejaars- plantenjacht , waarbij gedurende een uur een bepaald gebied wordt bezocht en alle bloeiende soorten worden geteld. Om even bij te komen van boterletters, chocoladeletters, oliebollen en gebraad. Kijk eens op de website van Floron eindejaarsplantenjacht.

dinsdag 7 november 2017

Invasie Appelvinken

Momenteel worden er veel Appelvinken in ons land  waargenomen. Meestal alleen, soms in wat grotere groepen, vooral in parklandschappen en bosachtige omgevingen. Hoewel hier veel weiland is kan je best een Appelvink in deze omgeving, op plekken waar veel bomen staan, spotten. Het is een prachtige vogel, op de archieffoto  van mezelf is dat niet zo duidelijk te zien, de foto werd nogal van grote afstand genomen in een bos in Flevoland. Kijk maar eens op de website van  Vogelbescherming.

maandag 6 november 2017

Klein Rondje Ronde Venen

Het bloed kruipt.........  Voorlopig kruipt het bij mij in de polder nog niet op eigen gelegenheid, ik word gereden door mijn particulier chauffeuse, mijn wettige echtgenote. Dapper nam ze de in haar ogen  smalste weggetjes , ze is meer een A2 type.
Ik was nieuwsgierig naar de aanwezigheid van Kollen, Grauwen en Brandjes. Dat viel tegen vanochtend op een klein rondje Ronde Venen. We keken in polder Groot Mijdrecht en polder De Derde Bedijking. Grote armoe. Waar zitten die beesten? Alleen aan het begin van de Westerlandweg nabij De Hoef zaten er een honderd Grauwe Ganzen op een maisveld. Geen Kolgans gehoord en gezien. Op Waarneming.nl worden ook nauwelijks Kollen in onze omgeving gemeld. Kees Janmaat had er vorige week een paar honderd aan het eind van de Hoofdweg. Landelijk gezien loopt het nog niet storm.
Dat rondje viel dus tegen. Toch heb ik weer het gras geroken en gezien.
Als troost een kopfoto van opvliegende Kolganzen.

vrijdag 3 november 2017

Onze mooiste boom.


                                       Wat zou de polder zijn zonder Knotwilgen .?  Kaal

donderdag 2 november 2017

Vogelvoer.

We, onze kleinzoon als hij er is en ik, voeren weer. Strooivoer in het voederhuisje, voer op de grond, voer op de tuintafel en voer in een silootje. Met zijn kleine grijphandjes gooit 'ie het overal op en naast. Het helpt wel, die hoeveelheid, binnen een paar dagen zat de tuin weer vol vogels. Een paartje Ringmussen is er weer, de kolonie Huismussen laat zich gelden, een paar Koolmezen en Pimpelmezen, een Vink, het Roodborstje aarzelt nog, drie Turkse Tortels, dat zullen er wel meer worden, een Houtduif, een paar vervelende Kauwen en zowaar vanochtend een Halsbandparkiet in de boom. Die durfde niet lager te komen en vloog weer weg.
Vogels zat dus, gezellig.

woensdag 1 november 2017

Overwinteren.


Tussen de werkhandschoenen, snoeischaren, tuinschepjes, snoeizaag, enz. lag deze handschoffel met een vastgekleefde Huisjesslak. Hij/zij ( slakken zijn hermafrodiet) had zich vastgeplakt met het epifragma. Dat is het dekseltje waarmee Huisjesslakken zich afsluiten van de buitenwereld om de winter door te komen.  Kou deert hen niet, ze hebben een soort antivries in het bloed waardoor ze niet bevriezen. Strenge vorst doet veel slakken sneuvelen. Ik ben benieuwd of deze slak blijft ztten.