dinsdag 10 februari 2015

Plataan


"Welke onverlaat hier weer bezig is geweest? Alle bomen beschadigd. Het wordt tijd om daar eens wat tegen te doen en de schuldige  te straffen. Elk jaar weer dat gedoe.  Misschien kunnen we een  beloning uitloven zodat de boosdoeners gegrepen worden," zo ongeveer zullen de leden van een Londense kerkenraad ( bestuur) , een  eeuw terug, geredeneerd hebben toen ze weer de "vervelling" van de Platanen voor de kerk zagen.
Hoe komt het toch dat de Plataan zo opvallend vervelt? In de eerste plaats natuurlijk door de kleurverschillen. Een oud stuk schors is veel donkerder door de sterkere algengroei. De schubben laten op verschillende momenten los en zo ontstaat een kleurverschil.
Dan de vorming van de schubben: Het eerste groei-jaar heeft een plant aan de buitenkant van blad en stengel een ééncel-dikke epidermis. Bij het ouder worden, na het 1e jaar,  kan deze laag het dikker worden niet volgen en scheurt kapot. Daarvoor in de plaats komt de korst (kurkweefsel), deze wordt gevormd door de bast (niet hetzelfde als de schors). De bast is de buitenste van de drie in elkaar geschoven cilinders. Van buiten naar binnen: bastweefsel (ook wel zeefvaten genoemd, zorgen voor vervoer van de suikers), cambium (deelweefsel, hier vindt de groei plaats), en binnenin hout( houtvaten zorgen voor vervoer van water en voedingszouten uit de grond). De buitenste laag van de bast vormt kurkcambium en dit vormt de korst ( ook wel schors genoemd). De laagjes kurkcambium werken niet zo lang en dan komt er een nieuw laagje aan de buitenkant van de bast. Bij sommige bomen zijn ze wat krom en ontstaat er een schubbenstructuur zoals bij de eik, den, plataan. Bij deze laatste worden er tussen de schubben dunne afscheidingslaagjes gevormd met behulp waarvan de schubben worden afgestoten. Zie foto.
Hieronder een schematische tekening van de schubbenkorst (tek. B) ph. fellogeen is kurkcambium. Het hout bestaat uit jaarringen.                                            Tek.uit  Algemene Botanie van W. Nultsch 1968

Geen opmerkingen:

Een reactie posten