Held op stokken

Een mollenvanger dacht ik, maar wel wat vreemd. Hij staat stokstijf. De kijker erop: het was een vogelverschrikker. Of die daar voor de twee zwanen is neergezet? Die trekken zich er niks van aan, zoals zwanen meestal doen. Het is een gehelmde, misschien heeft deze held op stokken daardoor een dreigender uiterlijk? Er is zelfs een boekje uitgegeven met de titel Held op stokken. Vogelverschrikkers in allerlei vormen zijn beschreven. Weer geen halsringen hedenochtend.
 

Alarm

 Alle ganzen staan met de kop omhoog en de hals gestrekt: alarm. Wat wil je ook zo'n grote graafmachine die de sloten schoonmaakt vlakbij. Hier blijkt maar weer eens dat dieren, en in dit geval ganzen,  kunnen leren. Want ze hebben de hals niet gestrekt door de loonwerker, maar doordat er op de weg een vreemde auto stilhield en het raampje naar beneden ging. Dat was Sneuper dus. De ganzen zijn de machines in het veld wel gewend en weten dat ze daar geen gevaar van hoeven te duchten. Als het een boer is, die ze komt verjagen, zien ze dat aan de manier van rijden, wegwezen. Als ik langs kom gaan de koppies bijna altijd omhoog als ik stop en dan doe ik een schietgebedje, blijf zitten.

Dezelfde ervaring heb ik ook met het weidevogelbeheer. Zodra je in de verte aankomt lopen glipt bijv. een broedende Scholekster van het nest en sluipt weg. Kom ik met Gijs op de trekker aanrijden dan blijft ze zitten.

Langzaam meer ganzen.

De laatste dagen geen logje, waarmee niet gezegd is dat ik thuis achter de geraniums zit. Elke dag even de polderlucht opsnuiven en de ganzen opzoeken. Voornamelijk de Kolganzen. Om te beginnen in m'n " achtertuin" polder Derde Bedijking. In  Friesland wordt de ene na de andere halsring afgelezen, ik zit weer in de startersdip. Het duurt altijd even voordat ik m'n eerste ring aflees. Ik heb eens opgezocht wanneer de eerste halsring vorig jaar door Sneuper werd afgelezen: 29 november!!. Dus ik heb nog even te gaan.

Zo langzamerhand komen er toch meer Kollen, gister in polder De Ronde Hoep zo'n 1100, helaas op grote afstand. Waar gister de grote groep Kollen langs de Gagelweg was, weet ik niet. In ieder geval waren ze er niet. Verder overal verspreid groepen, meestal klein. De grote aantallen Grauwe Ganzen vallen op, soms alleen maar Grauwen ( foto hieronder). Er is weer flink gebroed. 

Reuzenbovist.

Notabene in mijn weidevogelweilanden bij Gijs en Jolanda kom ik deze Reuzenbovisten tegen. Groot als voetballen. Daar heb ik, oh schande, ze vroeger wel eens voor gebruikt. Ik ben ze hier nog niet eerder tegengekomen, gewoon toeval dus. Een bovist is een stuifzwam zonder aparte hoed en steel. Net als bijvoorbeeld de Aardappelbovist. Een zwam heeft vaak wel een hoed en steel. Maar het zijn beide schimmels. Als ze jong zijn kun je ze net als een biefstuk bakken, schijnt lekker te zijn. 

Waar zijn toch al die ganzen die er een paar dagen geleden nog wel waren? Vanochtend in De Derde Bedijking maar een paar honderd. Veel meer Grauwe dan Kollen. De eerste halsring moet ook nog komen. Er zijn momenteel veel Wulpen in de polder.

 

Nep

 Waar normaal tientallen tot honderden Kolganzen en Grauwe Ganzen zitten, zaten er nu 0,0. En op de foto dan ? Nep, allemaal nep, zou Trump wel zeggen. In dit geval zou hij gelijk hebben gehad: allemaal afbeeldingen, op hout denk ik, die jagers daar neergezet hebben. Tussen hun jachthutjes in hebben ze lokkers geplaatst om te kunnen knallen. Het was de hele ochtend al bezig, ik ben maar eens gaan kijken. Het jachttafereel was prachtig te volgen vanaf Molenland. Een jager in  de rietbos langs de wetering rechts op de foto en een jager links in de tijdelijke takkenbos, vanochtend neergezet. Daartussen de lokkers. Soms maken ze zelfs gebruik van echte tamme ganzen. Nu niet, dit zijn geschilderde Grauwe Ganzen.

Een groepje Grauwe met twee Soepganzen vloog over, een schot, en een Soepgans stortte teraarde. Nu vind ik dit geen directe ramp, er zijn  veel te veel Soepganzen. Tarzan, de jachthond mocht de gans , die dood was, ophalen. Dat wordt met de kerst gans eten.

Deze plezierjacht noemen ze zelf beheerjacht of zelfs schadebestrijdingsjacht., dat legaliseert hun optreden  ( een beetje).

Weinig ganzen vanochtend in polder De Derde Bedijking, hoogstens een paar honderd Kollen en 100 Grauwe. Dat was aan het begin van deze week wel anders toen het laatste maisveld gemaaid was. Langs de Westerlandweg. Het was laat gemaaid, dus met veel maiskolven, ook nog op de grond. Daar kwamen een paar duizend Kollen op af. Je zag de hoeveelheid opvliegen toen een paar dames op zoek ging naar die kolven. Waar de Kollen vanmorgen zaten?

1800 Kolganzen

 Vanochtend in een tussenuurtje even naar het theater Molenland. Zon in de rug, hij begon net waterig door te komen. En dan sta je op Molenland bij de Kinderboerderij uitstekend door het voortreffelijke overzicht. Ik had de hele ochtend Kollen gehoord aan de overkant van de Oosterlandweg, maar boer Mur was aan het hooien ( ik noem het zo maar, hooi wordt er niet zoveel meer gemaakt, het is meestal inkuilen in grote zwarte plastic rollen. of het gaat bij de boerderij in de kuil.) en daardoor was er geen gans te zien. Ze zaten langs Molenland, achter de Westerlandweg,  ruim 1800 . Dus het begin is er. Geruime tijd daar doorgebracht, maar geen halsring te zien. Zal het jaarlijkse euvel van in het begin geen ring  kunnen scoren, zich herhalen?

Eigen huis is.....

Ik was zaterdag naar het rivierengebied getogen om daar  waterwild te bekijken. Over het algemeen zitten er veel watervogels in de uiterwaarden en afgravingen. Dat werd een teleurstelling: alleen direct aan het begin bij de brug van Vianen vele duizenden. Smienten, Wintertalingen, Krakeenden, Bergeenden, Wilde Eenden , meeuwen en ook ganzen, etc.. Brandganzen ( zie foto) en Grauwe Ganzen. Nog geen Kollen.  Ik had daar moeten blijven, verderop richting Schoonhoven nergens zoveel. Het viel erg tegen. Dat lag grotendeels aan mij. Rijden over de smalle kronkelige rivierdijkjes en op de eventuele vogels in de uiterwaarden letten was voor mij te moeilijk. Je moet, en dat geldt voor alle vogelgebieden, het terrein goed kennen. Zodat je hier en daar even kunt parkeren. Dat mocht bijna nergens. Kortom, het resultaat viel tegen, zodanig dat ik weer naar onze  recht toe recht aan-polders ben gereden. 

Vanochtend overal plukjes Kolganzen: in Groot Mijdrecht 60, Gagelweg 110 ( minstens), Bovenlanden 80 en Molenland bij de kinderboerderij 60. Ze beginnen te arriveren.
 

Een reus

 Meerdere vruchtlichamen van de Reuzenzwam langs het fietspad. Doorsnede zo rond de 30 cm. Een reus dus. De schimmel leeft saprofytisch ( op dood hout) maar ook parasitair ( op levende organismen). Eetbaar? Dat weet ik niet en dan moet je het niet proberen.

Vanmiddag de eerste Kolganzen in polder de Eerste Bedijking vanaf Molenland gespot. Eindelijk. Ruim 50 zaten in het lange gras. Ook een aantal gezinnetjes. Geen halsringen. Maar het begin is er.

Talpa europaea

"Een muis, dacht ik toen ik dit beestje zag liggen langs de rand van het fietspad, maar wel wat groot voor een muis". Beter kijken en dit leverde al gauw een Mol op ( Talpa europaea). Duidelijk zijn de grote handen aan de voorpoten zien. Vijf vingers en een duimpje, dit noemen we het sikkelbeentje. Met deze grote voorhanden kan de Mol zich razendsnel ingraven en door de gangen gaan. 

Maar hoe komt een dode Mol hier langs het fietspad? Ongehavend, misschien wel ziek, zwak en dood?

Ik heb een mooie verklaring bedacht, of het klopt zullen we nooit weten. Maar de Mol is gepakt door een Blauwe Reiger, een soort die wel vaker langs de sloot van het fietspad staat, de Mol nog niet naar binnen geslikt ( geworsteld, want een Mol is een hele hap voor een reiger), toen is de reiger gestoord bij de maaltijd door een passerende fietser en heeft hij de Mol maar laten vallen en is weggevlogen.

Nou zo!
 

Ze zijn er!!

Gister aangekondigd, vanochtend gehoord en gezien. Tijdens m'n ochtendwandeling hoorde ik een Kolgans, even later weer. Verscholen achter de bomen. Reden voor me om de polder in te gaan. Ik vond uiteindelijk een paar, notabene in m'n weidevogelweilanden bij Gijs, aan de Ter Aase Zuwe. Een paar koppies die boven het gras uitstaken en even later daalde een gezinnetje met twee juvenielen neer in het gras. Het seizoen is geopend. Archieffoto van Kolgans hieronder. Kol langs de snavel en op het voorhoofd.  Zwarte buikstrepen

Vanmiddag bij het opnieuw ingezaaide weiland langs de Gagelweg zo'n 1100 Kieviten en daartussen drie Goudplevieren. Op doortrek. Ik had meer Goudplevieren verwacht. 

In het gebiedje bij de Hoofdweg/Proostdijerdwarsweg twee Lepelaars.

Ze komen eraan !!

Vanochtend bij het rondje Ronde Venen nog geen Kolgans gehoord, laat staan gezien. Alleen Grauwe en Soepganzen, maar ze zijn onderweg. Via mijn contact in Friesland vernam ik dat gister door het trekstation in Falsterbo, Zuidwest-Zweden, ruim 40.000 Kollen geteld waren. Ook in Oost-Nederland kwamen er enkele duizenden langs. Ik denk dan vooral aan de Ooypolder bij Nijmegen. De rivieren zorgen voor aanvoer ons land in. Geen Batavieren maar ganzen. We gaan weer letten op de halsringen! ( Zie kopfoto)

Op een pas geploegde, gefreesde en opnieuw ingezaaide akker langs de Gagelweg zitten de laatste dagen talrijke vogels: Kieviten, Spreeuwen, meeuwen en vanochtend ook enkele honderden Smienten. Deze laatste soort had het maar druk met foerageren. Constant aan het oppikken. Graszaden? 

De foto is onscherp door de regen.
 

Paaltjes met een net ertussen.

 Al enkele dagen is een aannemer bezig in het nieuwe natuurontwikkelingsgebied in de oksel van de Hoofdweg en de Proostdijerdwarsweg in Waverveen. Er worden paaltjes de grond in gedreven en als je goed kijkt zie je dat er een net gespannen is tussen de paaltjes. Waar dat nou goed voor is???

Het antwoord (?) zag ik die avond bij Vroege Vogels. Het gebied waar ze waren was het Naardermeer. Op een gegeven ogenblik waren daar ook zulk paaltjes te zien, met ook een net ertussen gespannen. Het zou de Grauwe Ganzen verhinderen daar het jonge riet te eten zodat er een soort wal van riet zou ontstaan. Dat kan ook best de bedoeling in Waverveen zijn. De Grauwe Ganzen hebben in de Oostvaardersplassen altijd veel schade aan het riet veroorzaakt, waardoor er minder riet kwam te staan.

Ik ben benieuwd of ik het goed heb.

Visarend

 De hele Grote Wije van de Botshol was gister  leeg, op een vissende Grote Zilverreiger na die de paaltjes aan de overkant gebruikte om droge voeten te houden . Met het blote oog zag ik aan de overkant bij de Aalscholverkolonie een witte stip in de boom zitten. De telescoop erop, zag ik het goed , een Visarend ? Inzoomen en warempel daar kwam overduidelijk de Visarend tevoorschijn. De afstand was te groot om een scherpe foto te krijgen. Maar dit is overduidelijk een Visarend. Water, en dus vissen, genoeg. Hij bleef zitten. Ik hoopte dat de arend op jacht zou gaan. Ik heb hier wel eerder een jagende Visarend gehad, maar dat is lang geleden.

Vanmiddag geen Visarend meer te bekennen.

Muskuseend met jongen.

Is dit een  grap of normaal? Zonet in onze wijk tijdens m'n ochtendwandeling.

Normaal. Muskuseenden kunnen tot in oktober jongen krijgen. Daarom werden/worden ze ook gehouden. Het hele jaar kun je deze plaatjes zien. Moedereend met 8 jongen. Vanwege de grote ei-gifte werden deze eenden meegenomen door de Spanjaarden uit Zuid-Amerika, een paar eeuwen terug. Hun oorspronkelijke areaal ligt tussen Mexico en Peru.

Het gaat in ons land om zo'n 100 broedparen, het kunnen er meer zijn, veel broedsels worden niet geteld omdat in de nazomer en herfst de tellingen zijn stopgezet. Bovendien wordt er door veel vogelaars een beetje meewarig naar deze eenden gekeken. Ze zijn niet rijkelijk bedeeld door de schepper.

Anser anser forma domestica (Soepgans)

 Ik ken geen soort die zo verbasterd is als de Grauwe Gans. Deze bastaarden noemen we Soepganzen. Ook wel Boerengans of Parkgans genoemd. Zie kopfoto. Oorspronkelijk bij de boerderijen gehouden voor de eieren, vlees en dons. In de buitengebieden, zoals bij ons bijvoorbeeld de Bovenlanden, sluiten ze zich aan bij hun oorsprong, de Grauwe Gans. Allerlei gradaties van wit met grijsbruin treden op. Helemaal wit tot bijna geheel grauwbruin. Deze bastaard staat zowaar in de nieuwe Vogelatlas van Nederland. (Hij stond overigens ook al in de vorige, waar ik aan mee gewerkt heb. De jongste heeft helaas mijn kennis moeten ontberen, ik had andere zorgen). In het verleden werden ze ook gebruikt als bewakers, betere zijn er niet. Een herrie dat ze maken bij onraad. Jetses, de beroemde tekenaar van schoolplaten, tekende op de erven altijd een koppel ganzen. Hun taak is overgenomen door camera's en dergelijke. 

Ze broeden in bijna de helft van alle atlasblokken in Nederland, vooral in Noord- en Zuid-Hollend en het Groene Hart van onze provincie Utrecht.  Zie de Bovenlanden. Het lijkt of het elk jaar meer worden. Ook grote aantallen rond de stad Groningen. Het totaal aantal broedparen wordt geschat op 3400-5700 paren.