Weidevogelbeheer

 Maandag wordt er gemaaid en er zijn nog twee Grutto's, een Tureluur en een Kievit aan het broeden. Ik hoop dat ze dat maandag nog doen dan kan de boer, of het loonbedrijf ,er ruimschoots om heen maaien. Bij de controle vandaag bleef een Grutto op het nest zitten, ik zag de kop met de snavel, de broeddrift is dan groter dan de vluchtdrift. Net toen ik een foto wilde maken vloog de Grutto op. Vandaar een archieffoto. Ik ben bij de Tureluur langs gelopen. Het mannetje alarmeerde en heb niet gezocht, vinden doe je het nest  toch niet.

Hazen

 Ik had de cameraval weer eens opgehangen op een dam, in  de hoop dat er wat dieren zouden passeren. Wel dat deden er genoeg: alleen maar Hazen. Ik las in de pers dat er een regel was uitgevaardigd om wat minder Hazen te schieten, omdat er zo weinig waren. Daar hebben we in Demmerik geen last van, Hazen genoeg. ( Dat hoeft nog geen reden te zijn om gewoon door te gaan met schieten. In  andere polders zullen er wel minder zijn). 

Alleen op laptop groot beeld.

Carex ( Zegge's)

Volgens de determinatie-computer van Naturalis is dit de Oeverzegge ( Carex riparia) Mijn flora's liggen thuis, gek eigenlijk dat ik die nooit meeneem op vakantie, ik ben nou niet direct een plantenman. Maar hij stond inderdaad rijkelijk te bloeien langs de weteringen in polder Demmerik. Kenmerkend is de driekantige stengel, vlijmscherp. Een heel grote familie van ruim 2000 soorten. Ze worden ook wel cypergrassen genoemd. Het lichtbruine, stengeltje overgaand in geel is de mannelijke bloem, Het smalle bruine stengeltje daar in de buurt is de vrouwelijke bloem.

De slootkanten staan vol met soorten zegge's, er worden steeds meer zegge's gekweekt en aangeboden om in de tuin te zetten. Een mooie plant.

Ruim 2000 soorten kunnen leiden tot hybride's . Een kruising van twee bestaande soorten. Zo is er ook een Carex xPloegii, een hybride die door mijn oud-leraar biologie DTE vd Ploeg op de Noordwaard bij  Makkum werd   ontdekt.

Weidevogelbeheer

 M'n eerste nest dat gepredeerd is , is er, maar het eerste nest met kuikens is er ook. Eind vorige week ging ik na een paar dagen kijken wat er van de Slobeend terecht was gekomen en zag tot mijn schrik dat het nest leeg was: gepredeerd!! Ik denk Kraaien die in de bomen langs de wegen daar  nestelen. Hoe kunnen ze een nest van een Slobeend ontdekken? Zo goed verborgen en een vogel die zich uiterst geheimzinnig  gedraagt. En een open en bloot Kievitsnest blijven ze van af. Ik denk dat het te maken heeft met het verdedigen van het nest: een Kievit achtervolgt de predatoren tot ver buiten  zijn territorium, gaat tekeer, kijk nog maar eens naar het filmpje met de Zwarte Rat. Een eend vliegt na ontdekken weg en slaakt hoogstens wat alarmerende geluiden. Jammer. Maar ik zag in een sloot al weer een paartje Slobbers zwemmen, er is hoop.

Dan het nest met kuikens. Ik heb geen kuiken gezien, wel een leeg Kievitsnest met onderin kleine schilfertjes eischaal. ( Zie archieffoto boven ) Het teken dat er kuikens uit de eieren zijn gekomen, Bij de Kievit. Ik vermoed dat ze al een perceel verderop waren geraakt gezien het gedrag van de Kieviten daar. De komende dagen worden cruciaal , Gijs gaat volgende week maaien en ik wil de nesten gevonden hebben. 

Een lepel

Deze Lepelaar komt even buurten in polder Demmerik vanuit de Kloosterkolk in de Botshol. Elk jaar zitten hier een aantal Lepelaars te broeden ( plm. 35 broedpaar) en verspreiden de "partners" zich overdag over de polders om daar om hun kostje te vinden. Deze Lepelaar zat in een paar sloten in de buurt van de camping te lepelen. Het is meer maaien wat ze doen, ze zien niet wat ze doen, ze voelen of er voedsel is. Ik denk dat het lepelvormige uiteinde van de snavel stikvol met zenuwuiteinden zit om een prooi , garnalen , slakjes en stekelbaarsjes waar te nemen. Op de bovenste foto is de bruinoranje keelvlek nog net te zien. Ik vermoed dat die een rol speelt bij het voeren van de jongen. Die kunnen als ze iets groter zijn met hun snavel slaan tegen de snavel van een oudervogel , of tegen de keelvlek ?, waarna pa of ma ten einde raad voedsel opbraken.

Gespuis in de polder

 

Er scharrelt 's nachts behoorlijk wat gespuis rond in de polder. Dan bedoel ik geen mensen,  misschien zijn er toch wel wat stropers (of zijn die er niet meer?) maar dieren die in de nacht op strooptocht gaan. Ik ben niet de eerste die met camera-vallen werkt, Schekkerman et al. als ik me goed herinner, maar ik doe het dit jaar voor het eerst. Grote klapper door mijn camera was de Bunzing, die uiteindelijk toch elders zijn heil zocht,  vannacht , zie boven, werd de broedende Kievit van het nest gejaagd door een Bruine Rat, denk ik, de rat snuffelde even aan de eieren, rook dat het voor hem geen voedsel was en liep verder. Achtervolgt door de Kievit.

Broedende Kievit bespied.

 Ik heb bij een broedende Kievit de camera-val 24 uur gezet. Vanmiddag opgehaald en was razend nieuwsgierig naar de filmpjes. Het waaide nogal de laatste 24 uur zodat ik verwachtte dat het aantal filmpjes ruim boven de honderd zou uitkomen.  Een bewegende grasstengel is al genoeg om de camera aan het werk te zetten. Het waren er 140, zie je wel. Maar toen ik de filmpjes allemaal stuk voor stuk bekeek zag ik dat steeds de Kievit de veroorzaker van een filmpje was en niet een trillende  Zuring. Bij ruim de helft kwam de Kievit steeds aanlopen , zie filmpje, of was net bezig zich op het nest te installeren. Even schudden met het lichaam zodat de eieren tegen de broedvlek aan kwamen te liggen. 

In die 24 uur is de Kievit dus ruim 70 maal van het nest geweest. We hebben als weidevogelaars wel eens het verwijt gekregen dat we de nesten maar onnodig verstoorden. Opmerkingen van slecht geinformeerden, zei ik toen al. Je moest eens weten hoe vaak een broedende vogel het nest verlaat. Deze 140 filmpjes geven aan dat ik gelijk had.

Weerstation?

 Vorige week waren er in het reservaat van de Demmerikse polder een aantal mensen bezig de installaties zichtbaar op de foto, aan te leggen. Ze zijn de hele dag bezig geweest en ik moest in eerste instantie denken aan  een weerstation. Waarom dat nou net in de broedtijd aangelegd moest worden is me een raadsel. Ik heb de broedvogelteller van de Demmerikse polder geinformeerd en hij klaarde de lucht,  het is een installatie om o.a.  het CO2 gehalte te meten. In het kader van het Nationaal Onderzoek Broeikasgassen Veenweiden  zijn er overal in het land dergelijke apparaten opgebouwd. Het schijnt maar voor een paar weken te zijn. Zoek maar eens op de website van Stowa.nl.

Weidevogelbeheer 2

 Ik zit elke morgen of middag of beide in mijn weidevogelgebied. Dat is geen straf voor me, dat is genieten.  Nu wat makkelijker doordat ik bij Gijs en Jolanda op de camping sta. Vanuit de sleurhut zou ik met de kijker kunnen zoeken. Maar de meeste vogels zitten achteraan en met deze zon trilt alles wat je op afstand ziet. Ik rij dus naar de achterkant en loop daar het veld in ga zitten op mijn driepootje. Kijken wat er gebeurt, welk gedrag vertonen ze. En dan conclusies trekken. Ik heb het ook regelmatig helemaal mis. Dan ligt er geen nest waar ik denk dat er wel een moet liggen. Maar dat is de sport. De vogel die voor mij topsport is, is de Tureluur. Onopvallend maakt die het territorium, hij baltst met trillende vleugels minutenlang achter het vrouwtje in de hoop dat hij haar kan bevruchten. Maar dan nog het nest vinden: vanmiddag puur geluk. Een Turelurennest met drie eieren. Zij spatte van het nest nadat het mannetje was neergestreken in de slootkant. Meestal zoek je niet naar het nest, het is zeker bij wat langer gras onvindbaar. Je vertrapt alles, in het begin van mijn carriere zocht ik net zo lang tot ik het had, maar een hele platte plek in het weiland was het gevolg.

Gelukkig hebben we dat toendertijd bij de Weidevogelvrijwilligers ook gemerkt en de afspraak gemaakt dat als je twee keer een Tureluur van dezelfde plaats opjoeg, je het nest mocht noteren. Werkte perfect. Alleen ik weet niet of die regel nog gevolgd wordt, ik ben een aantal jaren uit de organisatie geweest.

Op de archieffoto een nest met vier in  niet te lang gras. Prachtige eitjes, iets kleiner dan die van een Kievit en rood gekleurde vlekken. Bij de andere nesten wordt volop gebroed. 

Mijn weidevogelbeheer.

 Het aantal nesten dat ik gevonden heb houdt nog niet over: 5.  2 broedende Grutto's, 2 broedende Kieviten en vanochtend een Slobeend met drie eieren. Ik verwacht nog een Grutto, minstens, een Scholekster, misschien een Kievit en een paar Tureluurs, maar die zijn nog niet zover. Misschien nog een tweede Slobeend, maar dan moet ik wel geluk hebben om het te vinden. Dat van vanochtend was ook geluk, ik zag wel in de naastliggende sloot een mannetje Slobeend ( foto mannetje hier onder) de wacht houden, maar dan moet het nest nog gevonden worden. Ik liep er tegenaan, het vrouwtje vloog op. Als straks het legsel compleet is vliegt ze niet meer op. Haar legsel ligt altijd op het weiland, niet in de slootkant.

De eerste

 Vanochtend de eerste twee Visdieven gezien. Ik zat op mijn driepootje naast een dam om niet op te vallen . Weidevogels zijn schuwe beesten als ze een nest met eieren hebben.  Ook deze Visdief zag me niet en kwam in de buurt vissen. Dat lukte, de Visdief op de foto heeft een visje ( zag ik pas op de laptop). En nu is het wachten op de eerste Zwarte Stern.

Zonnewarmte

 Mooi weer ook voor de vlinders, hier een Dagpauwoog die zich opwarmt in het gras van een doodgewoon weiland. Dat kan dus ook.

Op zoek.

 Een vrouwtje Slobeend aan de rand van een weiland.  Ze is op zoek naar een geschikte plek, voor haar, voor een nest. Altijd midden in een weiland, niet langs de waterkant zoals bijvoorbeeld de Kuifeend. Als in deze situatie ook nog een mannetje in het rond vliegt is ze duidelijk op zoek. Hoe lang het ook duurt, ik blijf haar volgen net zolang ze wegduikt in het meestal al wat langere gras.  De plek uitpeilen, niet naartoe gaan. In het beginstadium moet je Slobeenden met rust laten, ze zijn bij verstoring zo verdwenen. Als ze broeden kun je controleren of er inderdaad een nest aanwezig is en dat moet dan gemerkt worden. zodat de boer er om heen kan maaien. Ze blijft zitten en wordt dan meestal geraakt door de maaimachine. Vaak gaat de vogel hierdoor dood. Ik ben wel eens een heel weiland, waarop hoogstwaarschijnlijk een Slobeend zat, helemaal afgelopen met stokken opzij, om het vrouwtje maar op te jagen. De volgende dag zou er gemaaid worden. 

Het eerste nest!!

 Eindelijk het eerste nest van 2022 gevonden en nog wel van de Grutto. Ik zocht naar een Scholekster. Een paartje vliegt al weer rond, vorig jaar hadden ze hier ook een nest: op een dichtgegooide sloot waar de grond nog altijd wat inzakt en ruig is. Momenteel staat het vol met Paarse Dovenetel. Ik had geluk, even later op hetzelfde stuk een broed (is 4 eieren) van de Kievit. Die is al aan het broeden. Er liggen nog meer nesten die ik probeer te lokaliseren met het kijken naar het gedrag. Ik kan moeilijk tientallen hectares afzoeken.

Anthocyanen.

 Een paar struiken in de tuin vallen momenteel op door de dieprode kleur  van de jonge bladeren. Bijvoorbeeld de Glansmispel (is zelfs felrood) en de Rode Hazelaar (zie foto). Bij beide soorten zijn de jonge bladeren rood gekleurd, na verloop van tijd verandert de rode kleur in gewoon groen. Ze worden gekleurd door de anthocyanen, een grote groep, ruim 500 soorten, van kleurstoffen die in het plantenrijk voorkomt. Bij de jonge bladeren dienen ze als bescherming tegen te fel UV-zonlicht. De jonge plantaardige cellen zijn nog zo fragiel dat ze zonder bescherming zouden kapotbranden. Als de plantencel is gevormd en dikkere celwanden heeft kunnen de anthocyanen verdwijnen. Om bijvoorbeeld in de herfst terug te komen als kleurstof van de herfstbladeren.

Op 3 meter !

 De zon scheen vanochtend en ik kreeg de kriebels om de polder in te gaan, op naar mijn weidevogels.  Hoe zou het met ze gaan? Al nesten? Al die regen van de laatste dagen, bah. En dan de wind. 2x bah. Maar mijn hoest , ontstaan door de griep, is nog  niet verdwenen, dus pas ik  op met windkracht 5 of meer. Ik heb een uur staan kijken bij het plasdras, Grutto's vechtend, Tureluren druk en foeragerend, twee paren Kieviten in de buurt. ( heel merkwaardig: als een weidevogel met een nest een niet soortgenoot te dicht bij het nest vindt komen verjaagd hij/zij de indringer, lukt altijd. Nu verjoeg een mannetje Kievit steeds Spreeuwen van een stukje weiland , terwijl ze anders altijd samen optrekken. Volgende week weer eens waarnemen.) Ik was bezig met het plasdras: een paartje Wintertalingen, een paartje Slobeenden, overvliegende Krakeenden. Verderop nog een baltsende Kievit en een scharrelende Scholekster. Ben de auto niet uit geweest, toch een heerlijk uurtje.

Dan het klapstuk van de dag: een Sperwer in de tuin! Ik was bezig om de spullen voor de polder te pakken, toen ik een Sperwertje op m'n vogelhuisje ( moet uiteraard zijn voederplank) zag zitten. Ik weet niet hoe lang het mannetje daar al zat, maar heb voorzichtig  de camera met telelens gepakt en ben gaan fotograferen , ik geloof wel 60 platen. Door het glas van de tuindeur. Hij bleef maar zitten, keek een keer schuin omhoog naar de Merel en de Pimpelmezen in de Lijsterbes, keek weer voor zich uit. Voorzichtig de tuindeur open gedaan, de Sperwer deed nog niks, ik ben naar de vogel voetje voor voetje geslopen, nog geen sjoege, zou zijn linker oog wel goed zijn?, pas op 3 meter kreeg hij mij  in de gaten en vloog weg. Het was een adult mannetje. Een prachtvogel.

Voorjaar.

 In ons poortje een vrijend kikkerpaar betrapt. Nou ja vrijend? Arme moeders liep constant met de veel kleinere pa op haar rug rond. Geen besef waar ze was, in ieder geval niet in de buurt van water. Misschien is ze op de hoogte waar de vijvers in de tuinen liggen om daar de eieren te leggen ( ze heeft een dikke buik) en te bevruchten. Zijn zaadcellen nemen blijkbaar niet zoveel ruimte in. Ik neem eigenlijk nooit foto's met m'n telefoon, 't Is wel makkelijk maar kwaliteit is knudde vind ik. Zal wel aan de ouderdom van de telefoon liggen.

Door slechte weer geen logje gemaakt. Gelukkig de zon schijnt.

Broodje Kreeft

Regelmatig kom ik , het hele jaar door, vreetschuurtjes tegen waar alleen Amerikaanse Rivierkreeft op het menu staat. Je vindt restanten van kreeften overal in het weiland, maar op sommige plekken, meestal in de slootkant,  komt de  eter, de predator dus,  vaak terug om een gevangen kreeft te nuttigen. Het sloopwerk , leeg gegeten, blijft achter. Ik ben er nog steeds niet achter om welke predator het gaat. Grote meeuwen , Zilver en Mantel, pakken de prooi in de snavel en vliegen een eindje weg. Om daar te eten, al of niet belaagd door Zwarte Kraaien. Eten Meerkoeten kreeften? Ja. Eten Futen kreeften? Ja. Waterratten? Reigers?  Allemaal kreeftenliefhebbers die voor de wallekant in aanmerking komen.  Ik denk dat de Meerkoeten het vaakst op een wallekant aan het eten zijn. In elke poldersloot zit wel een paartje Meerkoeten en water als ondergrond eet zo moeilijk. 

Op deze foto van Cees Willemsen wordt een Grote Zilverreiger met een kreeft in de snavel belaagd door een Blauwe Reiger.

Koud

 De bloemen van bijvoorbeeld Speenkruid bleven dicht vanmorgen. Planten hebben twee manieren om een korte kouperiode te overleven: water uit de cellen halen zodat het celvocht  niet kan bevriezen en de celwand niet kapot vriest. Bij Speenkruid blijven daardoor de bloemen dicht. Zodra de meeste kou uit de lucht is komt het water in de cellen terug. Door de toenemende turgor ( celspanning) openen de kroonbladen zicht weer. Er zijn ook planten die extra  suiker de cel inpompen. Daardoor wordt het vriespunt verhoogd. Denk aan Boerenkool en Spruitjes, daar moet de vorst overheen zijn gegaan voor de betere, zoetere smaak.