Smullen.

Eindelijk vanochtend weer eens de polder in, de temperatuur de laatste dagen was me te hoog. Het is nu een stuk aangenamer. Maar zoals elke zomer omstreeks deze tijd, de soorten vogels vielen tegen. In deze weken komt er een soort rust in de vogelwereld, de zomergasten zijn uitgebroed en zijn voor een deel al weer vertrokkken ( Let eens op de Gierzwaluwen, ze zijn weg!) Grutto's zie je ook nauwelijks meer, de Kieviten vormen grote groepen, Tureluurs zitten weer op het Wad of in de Delta, hier en daar wat Scholeksters, die ook naar het Wad zullen trekken. De Zwarte Sterns verzamelen zich uit heel Europa op het IJsselmeer en zijn aan het opvetten voor de trek naar Afrika.
De wintergasten zijn er nog niet.
Het kuilgras op de foto was ingepakt in rollen en zodra de lichtgroene bodem zichtbaar wordt komen er vogels op af. Tafeltje dek je!
Op de bodem zitten veel insekten, die in polder Demmerik voedsel vormen voor de Spreeuwen, Wulpen en Kieviten . Niet zichtbaar op de foto zijn een aantal Scholeksters. Groepen Spreeuwen zie je ook wel eens tussen de koeien, ze maken jacht op de insekten die opgejaagd zijn door het vee. Hier missen de insekten de bescherming van het gras en zullen proberen de grond in te komen. Echter de grond is behoorlijk uitgedroogd en dat houdt ze tegen. Overigens zullen de Spreeuwen ook zaden eten, ze eten alles.

Bezoek.

Deze dagen is het elke dag de waterschaal voor de vogels bijvullen, er gaat veel water als waterdamp in de loop van de dag verloren. Huismussen van onze grote straatpopulatie zitten in de Vuilboom erboven te wachten tot ze een bad kunnen nemen. Een paartje Koolmezen, met een flets zwart koppie, sluit aan in de rij. Mijn vrouw zag zelfs de buurt-Winterkoning even spartelen. Deze Winterkoning zit elk jaar twee huizen verderop in de open fietsenstalling te nestelen en te broeden. Ik zag een paartje in de Vuilboom en hoogstwaarschijnlijk een vliegvlug jong.
Vanmiddag een Groene Kikker in het bad. Op veel  plaatsen in de tuin onder de planten zitten  meer kikkers, lekker koel en nat. Hoe ze soms in hoog geplaatste planten terecht komen blijft een raadsel,  ze zullen springen, anders kan het niet.  Er zat een paar dagen terug onder de schaal een paar keer een Watersalamander, dit tot  vreugde van de kleinkinderen, die hun schroom om de kikker of de salamander in de hand te nemen overwonnen hebben. Ik zorg ervoor dat ze voorzichtig met het beestje omgaan, maar voelen is een belangrijk leermiddel. Zei de schoolmeester.

Nieuwe plaag.

Volgende plaag; de Buxusmotrups. In het Sallandse, vorige week, zaten we op een camping met veel gemarkeerde Eiken; alle Eikenprocessierupsen zaten in een aan de boom hangend nest en verpopten zich. We waren er na het stadium dat we er last van zouden kunnen krijgen. Een week eerder waren er nog mensen vertrokken. Geleerde les: ga niet te vroeg naar gebieden met veel Eiken.
Thuis ontdekten we in de twee Buxusstruikjes een ware dodenakker met afgestorven en opgedroogde Bladluizen. Veel blaadjes vertoonden tekenen van afsterven door Bladluizen. Bij thuiskomst  konden we geen rupsen van de Buxusmot ontdekken.Vanochtend was het raak; de meeste eitjes die tijdens onze afwezigheid zijn gelegd, zullen uitgekomen zijn. Honderden als je goed keek. Ik ben even begonnen met handmatige bestrijding  (gewoon doodknijpen, geleerd van mijn moeder die als dochter van een gardenier de rupsen van het Koolwitje moest bestrijden). Maar al gauw kwam ik tot de conclusie dat het onbegonnen werk was. De Buxussen waren ten dode opgeschreven en we hebben met emotie afscheid genomen. Ze waren afkomstig uit eigen kweek door middel van een stekje.
Op de foto boven een rups van de Buxusmot, een mooi vlindertje ( foto hieronder), die behoort tot de micro's.

Steenrode Heidelibel

Een Steenrode Heidelibel zegt mijn veldgids Libellen. Gelukkig word ik geholpen door Obsidentify, de determinatiecomputer van waaneming.nl. Het is het een vrouwtje. Ze zit steeds op dezelfde plek, even rondvliegen bij het zien van een prooi, en weer zitten. In dit geval op  uitgebloeid Brandkruid in onze tuin
In mijn foto-archief vond ik een foto met parende Steenrode Heidelibellen. Het rode mannetje grijpt met zijn achterlijfsaanhangsels ( "geslachtshaken" bedenk ik) het vrouwtje vlak achter de kop, als deze koppeling lukt, vliegen ♂ en ♀ in tandem verder. De ontmoeting van eicellen met de zaadcellen leveren wat problemen op: zijn geslachtsorgaan zit op de plek waarmee hij het vrouwtje vastpakt ( S 9). De spermacellen moeten verhuizen naar een plek waar het vrouwtje er wel bij kan. Dat is onder S2 en  S3. Secundair copulatie-orgaan genoemd.Zodra ze paren brengt het vrouwtje haar geslachtsorgaan naar dit secundaire orgaantje en neemt de cellen op. We noemen dit het paringswiel. ( Zie foto onderaan). Na de copulatie gaat het vrouwtje eitjes leggen, op dat ogenblik worden ze ook bevrucht.

In schoonheid sterven.

Onze Toorts heeft z'n werk gedaan: groeien, bloeien en vruchtvormen. En nu gaat íe dood. Dat hoort erbij. Hij sterft in schoonheid. Maar of het nu de droogte is of de ouderdom, of beide? Ik denk dat de droogte en de warmte het afsterfproces versnellen.

Op kleur.

In  twee weken afwezigheid zijn de bessen in onze Lijsterbes behoorlijk gekleurd. Dat zal na de komende dagen nog dieper rood worden en kunnen ze opgegeten worden door de Merels en de Spreeuwen. Een lekker tussendoortje.

Geen weidegang.

Voor het laatst de Vecht. Wij vluchten dit weekeinde voor de hitte die voor volgende week aangekondigd is. Thuis is het koeler dan in de sleurhut. Terug naar de polder.
Het is nu ook al warm, eergister zochten de koeien, jongvee,  het koele water van de rivier op. Voorzover er koeien rondlopen. Het valt ons op dat er geen enkele weidegang is in deze streken. Dat kan gewoonte zijn, het zal voor een deel ook veroorzaakt worden doordat er geen gras groeit. Droogte. Er staat nauwelijks gras. De moeite niet om het te maaien, de beesten worden nu al gevoerd met hooi, mais ( van vorig jaar) of kuilgras. Het regent nu al een paar uur, hier zaten we  en de boeren op te wachten.

Loodgrijze Bovist

Niet in het bos maar in het weiland vond ik deze bovist. Ik heb geen paddestoelenboek bij me, ik kan niet alle determineerboeken meenemen, dus ben ik  aangewezen op Obsidentify, de determinatie-computer, die gekoppeld is aan waarneming.nl. Ik ken wel Aardappelbovisten en Reuzenbovisten ( die grote witte voetballen in het weiland), maar deze? Obsidentify maakt er een Loodgrijze Bovist van. Op veel geraadpleegde foto's hadden de bovisten een lichtere kleur, ik denk  dat bij het ouder worden de  kleur bijna zwart wordt. Er kwamen sporen uit de gaten toen ik er op drukte.
De soort is algemeen (aaa) en staat op de Rode Lijst 2008 als thans niet bedreigd.

Folklore in Junne.

Folklore: de Ommer Bissingh schijnt een jaarlijks weerkerende Landbouwdag te zijn. Een druk bezocht festijn. Geen wonder, het is allemaal landbouw wat je hier tegenkomt. ( En toeristen). Dit jaar mochten de buurtschappen en dorpen in de omgeving een sculptuur van stro maken. Uiteraard voor een waardering. Op de es van Junne, het dorp bestaat echt en is geen bedenksel van Koot en de Bie, hadden de bewoners een bijenkorf gemaakt met daar naar toe vliegende Bijen. Zie foto. Verder een koe , een melkbus en nog wat voorbeelden. Het geheel kreeg een eervolle vermelding.

Bijenbrood ( Phacelia)

Soms waan je je in Zuid-Limburg als je door het licht golvende  Vechtdal fietst. Op veel plaatsen heuvelt het door de rivierduinen die hier ooit eeuwen terug gevormd zijn door opwaaiend dekzand. Overal rijen en groepen bomen, op veel plaatsen wat kleinere akkers. Bij een aantal akkers is de rand ingezaaid met een paar meter andere planten dan op de akker zelf. Deze biorand ( zie foto boven) moet de insectenstand bevorderen. Zodat een intensievere bestuiving kan plaats vinden. Verder komen er  vogels op de rand af om te foerageren. Er zijn kant-en -klare- zaadmengsels in de handel die hiervoor gebruikt worden. De insecten kunnen ook plagen bestrijden zonder dat de boer hoeft te spuiten. Op de onderste foto staat Bijenbrood, een Phacelia die oorspronkelijk uit Noord-Amerika komt en druk door bijen bezocht wordt.  De plant kan ook ondergeploegd worden en dan spreekt men van groenbemesting.

Kompassla

Het lijkt op de foto een ijl plantje, maar naar beneden toe zit de stengel van 1 meter vol met bladeren, zie foto beneden. Het is  Kompassla. Nooit van gehoord en nog nooit gezien. Maar dat ligt aan mij. Op de verspreidingskaart van het Floron komt deze soort ook  in de Utrechtse Venen voor. In  het Noord-oosten van het land wat minder.
De bloeiende stengel vertakt zich, naar beneden toe is het één stengel. Kleine onopvallende bloempjes, geel. De naam Kompassla heeft te maken met de stand van de bladeren: Ze staan  kruisgewijs aan de stengel, noord tegen over zuid ( wat van de stengel af) en oost-west tegen de stengel aan. Klopt precies. Verder heeft de middennerf  van de bladeren aan de onderkant venijnige stekeltjes die zich voort zetten op de stengel. Een interessante plant.

Blauwe breedscheenjuffer

Bij vlagen doe ik nog wel eens aan Libellen, oude liefde roest niet, zegt men. Ik heb in m'n jeugdbondtijd met grote vlindernettten o.a. in de Peel tijdens een zomerkamp libellen gevangen. Nota bene, die werden gedood met azijnether en op een spanplank opgespannen. Het kon niet erger! In die tijd werd daar niet bij stil gestaan.
Ik vang ze nu nog wel eens met de camera: in het Vechtdal deze juffer. Ik kwam uit op een Blauwe Breedscheenjuffer. Zie foto.  Met dank aan de veldgids Libellen van het KNNV.  De determinatiecomputer Obsidentify van Waarneming.nl gaf me gelijk. Het mannetje is vooral blauw. Bijna alle segmenten hebben op zijn minst een paar zwarte punten, soms strepen, de laatste segmenten wat meer zwart. Kenmerkend zijn de dubbele schoudernaadstreepen, de wit-blauwe poten met verbrede schenen. In Zuid-Nederland vrij algemeen, naar het noorden toe wat minder algemeen.

Opvallend dood.

                              Een baken langs de Vecht, in trek bij rustende Spreeuwen.

Gestrekt.

Er is niks aan de hand met dit Konijn, gewoon moe van een nacht foerageren. Het lag gestrekt voor de caravan en liet zich niet weg jagen door een passant. Ik heb snel een foto genomen door de voor-ruit. Wat later vertrokken ze ( er was er nog één ) naar de bosjes  met hun hol. Tot morgenvroeg.

Vistrappen.

Het waterbeheer is hier in het Sallandse, ik dacht dat het Twente was, fout dus, heel anders ingesteld als bij ons in de polder. Geen sloten en weteringen, recht toe recht aan, zodra het hier een rechte sloot is (zeldzaam), is het een gegraven kanaal om te ontwateren en vroeger om het veen af te voeren. Het meeste water stroomt naar zee door kronkelende en meanderende rivieren. Bij ons verblijf is dat de Vecht. De Overijsselse Vecht komt uit in het Zwarte Water bij Zwolle, en die in het Ketelmeer. De Vecht ontspringt in Münsterland en is 167 km. lang. 60 km. is op Nederlands grondgebied.
Vroeger was er veel scheepvaartverkeer, in 1908 werd de Vecht gekanaliseerd, maar daardoor werd de waterstand vaak te laag. In 1920 bouwde men 7 stuwen, waardoor men de waterstand beter beheersbaar maakte. Met het scheepvaartverkeer was het gedaan. Gegraven kanalen namen het vervoer te water over.
De laatste jaren worden ook hier de meanderende bochten in ere hersteld. In deze omgeving zie je overal oude takken van de Vecht. Door de stuwen konden de vissen niet meer stroomopwaarts komen en maakte men overal vistrappen. Deze op de foto  is in een oude meander. Sommige soorten vissen zijn gewoon om tegen de stroom in omhoog te springen om zo de barriere te nemen en stroomopwaarts te kunnen paaien. Denk aan de Zalm.
Er zijn verschillende soorten vistrappen kijk maar eens op de website  .

De E.................rups.

Over de rupsen is veel geschreven, ik heb me tot nog toe er niet mee bemoeid, ik ben er niet mee in aanraking gekomen, behalve dan dat onze jongste zoon, fanatiek fietser op een race-fiets, na een tocht over de Utrechtse Heuvelrug onder de rode plekken terugkwam, de hele groep fietsers trouwens. Ik had ze moeten waarschuwen,"het blijft toch je kind, hè?" zei ma Flodder.
Nu zitten we er midden in, in het Twentse. Overal eiken met een lintje, vanmorgen nog een witte overal die de boom in ging.
Hier op de camping ook meerdere bomen, we hebben een plekje uitgezocht met minder besmette bomen. Nog geen jeuk. Langs de weg een Eik met een klein nest.

Eeuwenoud nestmateriaal.

Bij een eerste aanblik heb je niet in de gaten dat dit, een sinds een paar dagen verlaten nest is van een Scholekster. Ik weet de plek op het Galgenland en heb het regelmatig gecontroleerd. Donderdagmiddag was het leeg en liepen er minstens twee jongen in de buurt. De ouders op afstand alarmerend.
Het ziet er niet uit. Dat hebben Scholeksters wel vaker, die blinken niet uit in nestbouw. Vaker in de plek die ze kiezen. Bovenin een rotte paal, bovenin een Knotwilg, middenin een paardenbak, enz. enz. voorbeelden zat. Maar dit nest heeft apart bouwmateriaal: een Scholekster frunnikt wat  strootjes of iets dergelijks bij elkaar en gaat eieren leggen. Dat iets dergelijks is hier wel heel bijzonder. Het echtpaar heeft nestmateriaal van een paar eeuwen oud bijeen gezocht. Ik heb in een vorig logje geschreven over het toedek dat hier bij het schrapen van de bodem letterlijk boven de grond en boven water is gekomen. Oud huisvuil, hoogstwaarschijnlijk uit Amsterdam. Daarin zitten ook altijd pijpekoppen en stukjes steel van de pijp. Die liggen overal. De Scholeksters weten het verschil niet met een strootje en gebruiken de stukjes steel. Lekker makkelijk, het rot niet maar zit niet zo prettig, lijkt me. Maar ik ben geen Scholekster.

Volgende week zitten we weer eens een paar meter boven NAP, een paar logjes produceren zal wel lukken.

Goed weekeinde.

Oeverzwaluwen aan de Bovendijk.

Vanochtend toen ik naar de opening van het wandelpad langs de Bijleveld fietste, deed ik een geweldige ontdekking: Bij de familie Heijkoop, boeren aan de Bovendijk tegen over het laatste arkenpark , ligt een grote modderhoop. Van tijd tot tijd wordt er aarde afgehaald voor toepassing in het veld. Er vlogen zwaluwen rond, Boerenzwaluwen, Huiszwaluwen maar ook tot mijn verbazing Oeverzwaluwen. Ik stopte en keek beter: er zaten gaten in de modderwand. Er zouden toch geen Oeverzwaluwen een kleine kolonie hebben gevormd? Ja dus, regelmatig dook een zwaluw een gat in. Een nestgat! Geen goede lens bij me, verdorie.
Op de terugweg weer even gekeken en kwam Heijkoop jr. even naar me toe. Hij wist van de kolonie. De vogels waren ongeveer twee weken bezig. Ik heb toegezegd uit te zoeken hoe lang de nestbouw en de broedduur is. Plus het verzorgen van de jongen. Pas daarna kunnen de Heijkoopjes  weer modder afgraven aan de voorkant. Met drie soorten zwaluwen op het erf hebben ze geweldige  mazzel. Dat komt nooit voor.

Ambtenarenproof

"Halen we wel de overkant", zie je de opvarenden denken. Reddingsmiddelen ontbreken, dus dat wordt zwemmen mocht de vierkante metalen pont zinken  in de Veldwetering tussen Wilnis en Kockengen. ( Dat rode ding rechts is het openingslint). De overtocht lukte, de pont kan makkelijk 4 ambtenaren dragen en is ambtenarenproof. Is hij ook hufterproof.? Ik kan me niet voorstellen dat hufters het hele eind door het weiland daar naar toe gaan. Bovendien ziet alles er heel solide uit.
Vanmiddag werd het nieuwe wandelpad langs de Bijleveld tussen de Gagelweg en de Geerkade geopend. Dat gebeurde door een groot rood lint , bevestigd op het pontje ( zie foto) los te trekken van het pontje. Vertegenwoordigers van Staatsbosbeheer, Gemeente De Ronde Venen, provincie Utrecht, Waternet, Agrarische Natuurvereniging "De Utrechtse Venen" en ????????( de ruim 20 aanwezigen hadden allemaal een ambtelijke uitstraling) toasten op het pontje en werden be"caterd" door Joost Samsom , boer en uitbater uit de buurt.  Zijn broodjes kip vond ik het lekkerst.
De Kleine Plevier zit nog te broeden.De Scholekster is uit.

Juni-dip

De kop van een Atalanta. Zorg dat je het oog scherp hebt, leerde ik van fotograaf Maarten Koch toen ik de teksten bij een fotoboek van hem schreef en dat gold niet alleen vlinders. Hier is de kop scherp, de voorste vleugel is al onscherp, evenals de antenne naar deze kant. Het derde uitsteeksel is de roltong. Het geurzintuig zetelt in de twee antennes.
Ik vroeg me enkele dagen geleden af waar toch de vlinders waren op de Vlinderstruik. Op de website van de Vlinderstichting las ik oer de juni-dip. Weinig vlinders in juni door het voortplantingsritme. De voorjaarsvlinders hebben eitjes gelegd, hieruit komen de rupsen die zich vol vreten om te verpoppen, dat duurt ook weer een aantal dagen en dan eindelijk is daar  het imago: de vlinder. In de komende maand en augustus wordt het weer drukker. Klopt: vanmiddag een afgevlogen Distelvlinder maar ook een verse Gehakkelde Aurelia.

Klein Pispotje

Akkerwinde, familie van de Haagwinde ( "Pispotje") . Zie je niet zo vaak als een klimplant, zoals het pispotje maar kan het wel. Ik zag veel Akkerwinde's langs het fietspad van Molenland, eveneens een gebied met vele soorten bloeiende planten zoals een Kaasjeskruid. Ook deze winde is linksdraaiend bij het omhoog klimmen. Bijvoorbeeld Hop is ook linksdraaiend. ( Hop kun je vinden niet alleen in Limburg maar ook in de Bosdijk, om de hoek).  Deze soort winde heeft meestal twee kleuren, Haagwinde is altijd wit. Haagwinde zou ik de tuinpest willen noemen, elke dag "oogst" ik de lange uitlopers vooral in onze voortuin. Er hoeft maar een klein stukje in de grond te blijven zitten of je kunt over een week weer.

Blunder

Ik had beter moeten kijken: vorige week maandag 24 juni, beweerde ik dat de plant op de foto een Vlasleeuwenbek was. Helemaal fout. Waardoor weet ik niet, misschien te gehaast met de determinatie. In ieder geval is het geen Vlasleeuwenbek maar een Grote Ratelaar. Een plant die in hetzelfde milieu groeit als bijvoorbeeld de Koekoeksbloem , ook op de foto. Ik ken ze van vroeger uit de blauwgraslanden in Friesland. Als ze uitgebloeid zijn kun je de zaden in de blazen bij het schudden horen. Als een mini-sambabal. Vandaar Ratelaar. Kale Jonker kun je ook op dit stuk Galgenland verwachten.
Oud-collega Riet, en IVN-collega, attendeerde mij erop. Met dank voor de correctie, zo houden we elkaar scherp.

Zwartkopmeeuw in het dorp.

Het geluk is met de @#$% zegt men wel eens. Toevallig had ik de camera(zonder telelens), in de fietstas gedaan naast de flessen die ik wegbracht. De flessen raakte ik snel kwijt en dus was er tijd om even een rondje door en bij het dorp te doen. Door onze  "interieurverzorgster" staat  op bepaalde dinsdagen het huis op zijn kop en ontloop ik aldus de drukte. Als ik dan thuis kom ruikt het hele huis weer naar M.
Op naar het fietspad langs de Kerkvaart, altijd goed voor wat soorten bloeiende planten. Bij het dierendriehoekje voor de tunnel lopen wat geiten en schapen, die regelmatig gevoerd worden door oppassende oma's en opa's met kleinkinderen. Dat weten niet alleen de geiten en schapen, ook de schooiers onder de vogels kennen de plekjes. Vandaar een groepje Kokmeeuwen en een Kleine Mantelmeeuw. Eén meeuw viel op, zwarte kop, rode snavel: een Zwartkopmeeuw, hier midden in het dorp! Die hoort ook al bij de schooiers. In de polder zie je ze vaker, als je er op let, maar hier? Ook een cultuurvolger. Meestal broeden er een paar op de eilandjes in de Grote Wije van de Botshol.
Op de foto is duidelijk het kleurverschil tussen  een Kokmeeuw en een Zwartkopmeeuw te zien.

Kropaar

Grassen. Prachtige bloemen. Hier de Kropaar.  Minder voedingsstoffen dan bijvoorbeeld Engels Raaigras. Waardplant voor veel vlindersoorten. Veel pollen. Dus veroorzaker hooikoorts.