Spanner spec.

Afgekomen op het licht van de schuurlamp deze spannner, maar ...welke? Randstippenspanner? Paardenbloemspanner? Prachtstippenspanner?  Wie helpt?


Goed weekeinde.

Een hotel in je tuin.

Zo nu en dan zie je ze, een insectenhotel, weliswaar meestal wat kleiner als afgebeeld. Dit staat dan ook bij de kinderboerderij in Aalsmeer. De bezetting met gasten houdt niet over, er zijn wat rietstengels dichtgemetseld en verder de twee boven elkaar liggende doorgezaagde,  met gaten geboorde boomstammetjes, rechtsboven. Aan de schors te zien lijken het wel Eikenstammetjes.
Waarschijnlijk zijn ze dicht gemaakt door Metselbijen, een solitaire bij die niet in een bijenvolk leeft. Verdere bezoekers zijn Vlinders, die achter de sleuven kunnen overwinteren. Bamboestengels met daarin Muurwespen en Behangersbijen. Pissebedden zitten graag in gestapelde stenen of gestapelde dakpannen. Oorwormen doe je een plezier met een dot hooi in een omgekeerde bloempot.
Je kunt een insectenhotel kant en klaar kopen, maar pas op, er is veel kaf onder het koren. Lees maar eens de website van Vlinderstichting . Op de website van de Volkstuinvereniging Emmeloord  bijvoorbeeld staat interessante informatie

Bitterzoet

Je hebt het niet gauw in de gaten, maar de Bitterzoet is ook een klimplant, weliswaar tot maar een paar meter, maar de stengel kan net als bij de Clematis bij wat grotere lengte verhouten. De wetenschappelijke naam is Solanum dulcamara : dulcis is zoet en amaris betekent bitter. Twee smaken die je krijgt als je op de stengel kauwt. Laat de bessen wel hangen, ze zijn giftig voor de mens, evenals de bessen van de Zwarte Nachtschade, de Aardappel ( ik bedoel de bessen die te voorschijnkomen uit een bloem) een groene Tomaat. Een interessante familie , de Nachtschadigen. Totaal verschillende soorten, vergelijk maar eens een Tabaksplant met een Paprika. Allebei Solanaceae.
Deze Bitterzoet groeide langs de Gagelweg, ik zag 'm terwijl ik libellen zocht langs een sloot.

De eerste winterganzen.

Ook zaterdag de eerste ganzen op trek. Het hele jaar door vliegen Grauwe Ganzen en Nijlganzen over, dat zijn broedvogels, maar het is altijd weer spannend wanneer je de eerste geluiden van Kollen en Brandjes hoort. Alhoewel beide soorten op enkele plaatsen in Nederland broeden, hoor ik 's zomers nooit overtrekkers van beide soorten.
Zaterdag keek ik naar een groep Smienten, ook terug in eclipskleed, toen ik verrast werd door een groep van 20 Brandganzen in de Bovenlanden. ( zie kopfoto), waarschijnlijk al op weg naar de Delta.
Van mijn ganzencontact in Friesland , Jan Kramer, las ik in zijn nieuwsbrief "Nieuws van de velden", gratis toegestuurd door Jan ( j.r.kramer@hetnet.nl ) dat meerdere soorten weer teruggekeerd waren: Kleine Rietgans, Kolgans, Rotgans en Brandgans. Een aantal soorten trekken via de Rijn bij Lobith Nederland binnen, Rotganzen en Brandganzen van Spitsbergen komen over zee het land binnen.
Om in de stemming te komen hier een archieffoto van  invallende Toendrarietganzen tussen  Kolganzen.

Eet smakelijk.

Zaterdagochtend in Demmerik bij het Demmerikse Bos ( hoe lang nog?) zag ik een Blauwe Reiger die bezig was met z'n ontbijt. Ik dacht eerst aan een Mol maar met de kijker , en thuis op de laptop, zag ik een lange staart, dus dat was geen Mol maar een Waterrat of ook wel Woelrat genoemd. Hij is vegetarier, hij eet alleen plantaardig materiaal. Het is een dagdier zodat een reiger hem overdag kan tegenkomen. De Waterrat leeft in geheel Europa met vele ondersooren. Allemaal met een kale onbehaarde staart.
Het lijkt wel of de ondersnavel van de reiger wat rood gekleurd is. Zou de reiger de rat eerst vermoord hebben? Ik zag geen gespartel meer van de prooi. De reiger ging naar de slootkant om het beest nat te maken zodat het  doorslikken wat minder moeilijk zou verlopen. Helaas ging hij in het riet staan en kon ik de reiger niet meer zien.

Blinde Bij.

Onze Vlinderstruik blijft fanatiek bloeien, dat komt door het fanatieke snoeien van de eigenaar. Ik knip de bruine uitgebloeide bloemen eruit, zodat het aangevoerde voedsel de aan de stengel lager gelegen okselknoppen laat bloeien. Prompt is het met dit mooie weer drukker met insecten: vandaag een afgevlogen Atalanta, een Dagpauwoog, verschillende soorten hommels, wespen, bijen en zweefvliegen.
Zo ook de Blinde Bij. De naam klopt helemaal niet. De Blinde Bij is niet blind, maar door haargroei op de ogen heeft men wel eens gedacht dat het beestje blind was. Niet dus. Verder is het geen bij maar een zweefvlieg. Heeft één paar vleugels, bijen hebben twee paar. Verder heeft de Blinde Bij korte antennes, een echte bij veel langere. Ook ontbreekt bij een zweefvlieg het zakje aan de poten waarin stuifmeel vervoerd wordt. Ze zijn ongevaarlijk want ze hebben geen angel, dus....gerustgesteld het weekend in.


Goed weekeinde.

Welke eendensoort is dit?

Ik was vanmiddag samen met vrouw en kleinzoon op de kinderboerderij in Aalsmeer, een verademing vergeleken met het armetierige Oortjespad, waar, als het nog zo is, onze  gemeente ook aan mee betaald, toen wij te midden van de eenden, vooral Muskuseenden, dit paartje zagen zitten. Ik herkende ze niet en na veel zoekwerk in drie watervogelboeken ( Wildfowl of the world, Ducks in the wild en Birds of New Zealand) nog niet. Wat kleuren betreft kom ik een beetje uit bij de Nieuw Zeelandse Topper ( Aythya novaeseelandiae ) maar scaup's zijn duikeenden en dit is wat grootte betreft geen duikeend. Ik geloof ook niet dat het een verbasterde Muskuseend is. De metaalglans van het ♂ komt wel voor bij Muskuseenden, maar het pikzwarte kleed zie ik nergens terug. Kortom: wie helpt me uit de brand??

P.S. De Houtduif is nog aan het broeden.

Egelkeutel

Ongeveer 5 cm. lang, aan één uiteinde een punt, cilindervormig, vaak is de kleur zwart. Mijn gegevens kloppen met die uit de  "Veldgids Diersporen" van Annemarie van Diepenbeek ( Aan bevolen). Zo nu en dan vinden we een zwarte keutel van de Egel in onze tuin. Een heel enkele keer zien we er het beestje door de tuin schuifelen, ooit hebben we een nest gehad in de zandbak van de jongens, maar bij die keer is het ook gebleven. Ik heb later wel eens in de composthoop gewroet, maar kon niks vinden.
Ik heb het keuteltje, 5 cm. lang, met scalpel en pincet uit elkaar geplozen. ( Zie foto hieronder) Overal stukjes schild van een insect, pootjes, antennes en hier en daar een klein vleugeltje. Annemarie waarschuwt voor verwisseling met een keutel van een pad, maar deze is beduidend groter.
Leuk werk, keutels determineren.

Mug met lange poten.

Deze Langpootmug zat op het natte glas van de schuurdeur. Hij zakt langzamerhand naar beneden, je kunt de glijsporen nog zien. Een vervaarlijk uitziende mug, echter hij doet niemand kwaad. Bijten en steken kunnen deze muggen niet, de monddelen zijn daarvoor te klein. De larven van de Langpootmug, emelten genoemd,  zijn schadelijker, vooral  's nachts komen ze  tevoorschijn en vreten aan de groene delen van de plant.  Dus niet aan de wortels.
Dit imago dient eigenlijk alleen om zich voort te planten, verder niet. De soort heeft maar één paar vleugels. Het tweede paar is veranderd in een evenwichtsorgaan, de haltertjes achter de vleugels. Tijdens het vliegen worden door deze haltertjes de stand van het lichaam waargenomen en kan het beestje de vlucht aanpassen.

Broedende Houtduif.

Tot mijn stomme verbazing ontdekte ik vanmorgen dat er in de boom voor ons huis een Houtduif  zit te broeden! Ik had de laatste dagen al gezien dat er een Houtduif druk in de weer was met takjes de boom in brengen, maar had niet in de gaten dat de partner al op het nest zat. Toen ik de aanvliegende duif ging volgen kwam ik bij het nest uit, foto zie boven, gefotografeerd vanuit m'n werkkamer. Hij/zij heeft een takje in de snavel, de ander zit wat  lager. Maar broedt wel. De nestbouw gaat blijkbaar gewoon door, voortdurend worden takken aangevoerd.
Ze zitten vlak bij de plek waar in juli 2016 ook Houtduiven gebroed hebben. Het is nu september, wel wat laat zul je zeggen, maar op de website van Vogelbescherming wordt de Houtduif de Laatbroeder genoemd. Broedende Houtduiven kun je tot ver in oktober waarnemen. In Vögel Mitteleuropas (Glutz und Bauer),  wordt uit Belgie een laat legsel gemeld. Op 10 oktober , vorige eeuw, verse eieren en op 10 december vliegvlugge jongen. Ben benieuwd of onze buurlui de eindstreep halen.

M'n fotobewerkingsprogramma is nog steeds niet  gerepareerd, vandaar deze onscherpe foto.

De één z'n dood,...

Ik begin nu toch veel meer spinnen te zien als vorige week , toen we aan de Spinnentelling 2019 konden meedoen. Oorzaak? Ik weet het niet. In ieder geval zag ik nog Groene Kaardertjes met prooi in hun huisje zitten, foto een andere keer, en in de hoek van het raam van de schuurdeur zat deze wat grotere spin smakelijk een gedode Langpootmug nuttigen. De verfomfaaide prooi was geheel omwikkeld met spinsel en reeds gedood door de Venstersectorspin. Ik kon geen kruis ontdekken op z'n lijf, maar Obsidentify van waarneming.nl moest mij te hulp schieten om te soort te determineren. Op de 24-soortenkaart van Tuintelling.nl had ik 'm niet herkend. Deze soort maakt ook een wiel, maar aan de bovenkant ontbreekt een sector met draden . Slechts één draad loopt vanaf het midden naar het omhulseltje , meestal in de hoek van het kozijn, waarin de Venstersectorspin bivakkeert.
Op de foto is de spin het slachtoffer aan het leeg zuigen.
Ik vroeg me af wat de gaten bovenop het achterlijf (abdomen) zijn. Openingen van het tracheeënstelsel( ademhalingstelsel)? In de literatuur worden de openingen aan de onderkant van het abdomen geplaatst, dus wat het dan zijn? Is er een spinnenkenner (arachnoloog) die het antwoord weet?

Goed weekeinde.

Plooirokje.

Een paar uur in onze tuin  en nu al weer , 4 uur later, bijna verdwenen: het Plooirokje. Typisch een paddestoeltje dat voorkomt, vaak in groepen, in  tuinen. Deze stond in de ruimte tussen twee tegels.
De hoed is aan de bovenkant sterk geplooid. De plooien  lopen van buiten naar het midden van de hoed. Men noemt dit radiair gevoord.
Om deze foto te maken moest ik eigenlijk op mijn buik op de tegels liggen, maar daarvoor heb ik een hoekzoeker en kon ik op m'n knieën blijven zitten.

Steltlopertjes.

Gister in de Waverhoek! Ondanks het hoge riet, ik baal daar nog steeds van, toch een leuk uurtje. Op sommige plekken was een paadje met een platgetrapt plateau gemaakt door de bewonderaars van de Steltstrandloper, naar ik vernam. Deze zeldzame soort is een aantal dagen geleden een paar dagen aanwezig geweest. Ik was er niet. Ik ben niet zo'n soortenjager die half Nederland en soms half Europa  doorjakkert om een nieuwe soort te scoren. Ieder z'n liefhebberij.
Maar er zaten veel steltlopers, het leek wel een klein stukje Wadden. Direct in het begin veel Bontbekplevieren ( geen gele oogring), een Havik die alle vogels de stuipen op het lijf joeg, behalve zo'n 200 Wintertalingen, die rustig achterin bleven zwemmen. Waarschijnlijk hebben ze de Havik niet gezien. Verder een Bont Strandlopertje en een Kleine Strandloper. Op het gedroogde slik veel Kwikstaarten. Ik denk een gezinnetje Gele Kwikken, er zaten juvenielen tussen, en wat Witte Kwikstaarten. Ook wat verder weg veel Watersnippen. Er zijn veel Watersnippen momenteel op doortrek. Overal Witgatjes en nog twee Grutto's
In de plas achteraan weer veel Watersnippen, twee mij onbekende steltlopers, ik denk ruiters, ik herkende ze niet. Ik heb geprobeerd ze op de foto met de telelens te zetten, maar dat bleek thuis totaal mislukt. Verder een Tureluur en een Zwarte Ruiter. Zie foto. In de zomer zijn Zwarte Ruiters helemaal zwart, nu worden ze grijzig. Ik had 'm al gehoord: tsjoewie, tsjoewie. Een prachtige drukke  steltloper die in Noord -Europa broedt in licht beboste hoogvenen. Overwintert vooral in het Middellandse- Zeegebied.
De herfsttrek is begonnen.

P.S. Gister geen logje omdat m'n fotobewerkingsprogramma het liet afweten. Ik kreeg, en krijg, de bewerkte foto niet opgeladen. Er zal wel ergens één vinkje te veel of te weinig staan. Ik zoek verder.

Spinnen, waar waren ze?

Nou was ik een keer weer zo fanatiek om mee te doen met een landelijke telling, de Spinnentelling 2019, ontbreken de spinnen! Na zaterdag en zondag meerdere malen onze tuin in gelopen te zijn, echt om spinnen te tellen, kwam ik op het negatieve record van twee spinnen! Ze waren compleet uit onze tuin verdwenen. Ik vond er eentje tussen wat opgestapelde straatklinkertjes, maar die liet zich snel vallen. Een donker spinnetje,  ik heb 'm niet kunnen determineren. Foetsie.
De tweede zag ik 's avonds toen ik de schuur ging afsluiten. Naast de schuurlamp, die de hele nacht brandt ( eergisterochtend 6 Buxusmotten naast de lamp),was waarschijnlijk een Kruisspin een web aan het maken. Bij de eerste aanraking liet die zich ook vallen. In het donker niet terug te vinden.
Tot mijn grote verbazing zag ik vanochtend in de Klimop allerlei kleine spinseltjes. geen wielweb maar een klein dekentje van zeer fijn gesponnen draden. De aap kwam uit de mouw: er onder kijkend zag ik een groen spinnetje, het Groene Kaardertje ( zie ook logje van 3 sept.). Tientallen bladeren bedekt met een dekentje zoals op de foto. Die waren dus in één nacht ergens vandaan gekomen en hebben een webje opgebouwd. Ragfijn gesponnen webspinsel. Het Groene Kaardertje doet z'n naam eer aan.
Groen en kaarden.

Op de onderste foto een Kaardertje in een nestje. Op de bovenste foto zie je het spinnetje zitten door het spinsel heen.

Staartjes uit de polder.

Meestal is dit beest mijn metgezel in de polder, maar deze zat in de bebouwde kom, zoals ze dat noemen. Onze wegen kruisten elkaar zaterdagochtend in de Proostdijwijk bij de basisschool, waar mijn kinderen het veterdiploma en de tafel van 5-diploma behaalden.
Hij/zij begroette me heel vriendelijk door met z'n ene schaar, de ander is waarschijnlijk gesneuveld in de strijd met een soortgenoot of  door een reiger gesloopt, naar me te dreigen . Hoog op de pootjes staande  en de schaar als een wapen omhoog stekend.
Het  is de Geknobbelde Amerikaanse Rivierkreeft, de soort waarover de laatste tijd kolommen worden volgeschreven. Ze vreten alles wat los en vast zit. In polder Demmerik, maar ook andere polders, zijn hele sloten en weteringen kaal gevreten door deze ontsnapte acquarium-soort. Ook is hij waarschijnlijk met opzet in de sloten gekieperd toen men ontdekte dat de kamer-acquaria eveneens leeg gevreten werden. Ik denk dat een beroepsvisser er een goede boterham aan zou kunnen verdienen als hij de vangst een beetje groot opzet en de rivierkreeftjes aan de restaurants verkoopt. Op de menukaart: "Rivierktreeftstaartjes uit de Bijleveld". Worden gegarandeerd gegeten.

Spinnen tellen

Een prachtige Kruisspin, 8 poten ( maar dat hebben alle spinnen) , een groot achterlijf dat in de loop van de herfst steeds groter wordt. Ik hoop dat er in het weekend wat meer spinnen te zien zijn, en dus te tellen en te determineren, maar ik heb vandaag er eens op gelet wat ik aan spinnen zag. Dat was niet best.
Volgens tuintellen.nl kun je het hele jaar door tellen, dus niet getreurd als het morgen en overmorgen tegenvalt. Succes.

Goed weekeinde en tel ze!

Wolk Spreeuwen

Iedereen kent het natuurverschijnsel Spreeuwenwolk. Naar mijn idee één van de mooiste natuurverschijnselen in ons land.  Elk najaar, soms tot diep in de winter, kun je op meerdere plaatsen tienduizenden, zo niet honderdduizenden, Spreeuwen gezamenlijke "vliegoefeningen" zien houden. Als de avond valt verzamelen ze zich in de buurt van een slaapplaats en gaan ze bijna "radiografisch bestuurd" vliegen. Men weet nog steeds niet hoe ze zoiets voor elkaar krijgen, zonder te botsen , ronddraaiend vliegen , wenden en keren, een machtig gezicht. Het is spelen, Kauwen hebben ook zoiets, maar dan wat minder spectaculair. Op You Tube vind je prachtige films.
Gister vloog een klein groepje, honderden, hier in de wijk tussen de huizen door. Ze waren alvast aan het oefenen. EXIF voor de fotografen : Ik heb met een snelle sluitertijd, 1/1000 sec. en ISO 400(dan heb ik wat meer licht) F 10 en 200 mm. brandpuntsafstand de foto's genomen. Van één een klein stukje gecropt ( uitvergroot). Dat zijn 6 Spreeuwen van de plm. 75 op de foto hieronder. De hele groep telde enkele honderden.

Muizenplaag?

Gister was ik even in mijn weidevogelgebied. Niet om aan weidevogelbeheer te doen, er zijn alleen wat rondzwervende Kieviten, maar ik volg de ontwikkeling van de natuurvriendelijke oevers en het droge plasdras. Gijs heeft het al een paar keer gemaaid en ik, als amateur, zie verder geen verschil met de niet plasdras-weilanden. Het viel me op dat er veel Smalbladige Weegbree in het gras stond. Wat ook opviel waren de muizengaatjes. Op de foto zijn twee te zien. Naast de holletjes is de grond kaal, er wordt door de muizen blijkbaar veel gelopen.
Ik kan me voorstellen dat dit het begin is van een plaag, misschien is het al een plaag. In Friesland zeker, hele weilanden hebben een bruine kleur. Door de weilanden onder water te zetten proberen de boeren de muizen te verjagen. Er is niets nieuws onder de zon: als kleuter ging ik met m'n kameraden de weilanden in om met een paar emmers  water uit de sloot  de muizen uit hun holletjes te verdrijven. De grootste durfal sloeg de muizen met een schep dood.

Spinnen tellen.

De herfst is  begonnen en we kunnen ons weer bezig houden met spinnen. Altijd een leuk onderwerp, vooral als je een wat onbekendere soort in je tuin ontdekt. Kruisspinnen genoeg, maar dit groene spinnetje bijvoorbeeld, het Groene Kaardertje, is mooi en heeft een leuk verhaal. Er zijn niet zoveel groene soorten. Deze spin maakt een zeer fijn gesponnen spinnenweb, geen groot wiel zoals de Kruisspinnen, maar een warboel van draden waarin een insect wordt gevangen en daarna opgepeuzeld. Vaak beschermt hij de spinrag onder een blad door het blad om te vouwen. Door een zeefplaat bij de spinklier maakt hij hele fijne draden. Kaarden van wol is draden maken. Vandaar de naam Kaardertje.

Dit weekend wordt weer de Nationale Spinnentelling gehouden. 7 en 8 september kunnen de getelde spinnen doorgegeven worden aan Tuintelling.nl. Vanaf deze website kun je een spinnenkaart met 24 soorten downloaden, die gemakkelijk uitgeprint kan worden, zodat je er mee in de tuin kan werken.

Innig verbonden.

Zet mij niet weg als gluurder, het toeval wil dat dit gisterochtend in onze tuin gebeurde en dat ik op mijn ochtendronde, nou ja, ronde, door de tuin dit parende stel Naaktslakken zag. Vlak naast de vogeldrinkschaal. Die had er verder niets mee te maken, zij het dat er wel eens een kikker in bivakkeert. Die trekt mijn aandacht. (Kikkers genoeg, de kleinkinderen vinden het een sport om ze te vangen, en even later weer los te laten als de kikker over hun handen heeft geplast. Er kwam echt een straaltje uit de achterkant, heet dat bij Kikkers ook cloaca?)
Terug naar de slakken. Ik was net van mijn verbazing over 5 Buxusmotten naast de schuurlamp, die de hele nacht brandt, bekomen toen ik de Yin- en Yang-liggende naaktslakken zag. Ik had dit nog nooit gezien, maar wist direct dat dit een paring was. Slakken zijn hermafrodiet, ♂ en ♀ beide, ze hebben wel een andere slak nodig om de eicellen te bevruchten. Tijdens de paring, die enkele uren kan duren, wisselen ze zaadcellen uit die ergens in het lichaam worden bewaard totdat de eitjes gelegd worden. Dan vindt de werkelijke bevruchting plaats, maar dat is vaak vele dagen na de paring.
In de literatuur ben ik twee soorten penissen tegen gekomen: welke bij de Naaktslakken of de Huisjesslakken hoort is me niet duidelijk: een slappe penis die om de andere penis kronkelt en zo zaadcellen uitwisselen. Er is ook een kalkachtige, harde penis die door de huid in het lichaam van de "partner"geboord wordt. Ook hierdoor vindt uitwisseling van de zaadcellen paats.
Op de foto zie een soort blaas tussen beide slakken. Ik denk dat het de opgezwollen zachte penissen zijn. Ik heb dit niet onderzocht, ik wilde de beestjes niet storen. De geslachtsopening zit onder ademhalingsopening, op de foto is die opening bij de ene slak duidelijk te zien.

Correctie

Naar aanleiding van de logje donderdag j.l. attendeerde Bert Verweij mij erop dat er in het bladgroen (chlorofyl) geen ijzer maar  magnesium zit. IJzer is nodig bij de vorming van chlorofyl. Bert bedankt.
Magnesiumtekort komt niet snel voor, je krijgt het binnen met brood, graanproducten,groente , noten vlees. Het zorgt voor een goede spierwerking, is nodig voor de opbouw van spieren en botten en speelt een rol bij de overdracht van zenuwprikkels.
Je hoort vaker over ijzertekort. IJzer wordt als hemoglobine opgenomen in de rode bloedcellen, en zorgt voor het zuurstoftransport daarin. Blijkbaar is 'bloedarmoede"een snelle uiting van ijzertekort.
Het zit vooral in vlees en o.a. peulvruchten.