Vroege terugkomst.

 Meestal komen de Lepelaars in februari, maart terug uit Afrika vanaf de Banc d'Arguin, voor de kust van Mauretanie. Dit is een groot natuurreservaat waar honderdduizenden trekvogels uit onze gebieden in de winter verblijven., bijv. ook  Flamingo's, Sterns. Dit is dus een vroege, waargenomen langs de Hoofdweg, Mijdrecht. Of de klimaatveranderingen hier mee te maken hebben? Zou best kunnen.  In ieder geval verzamelen de terugkeerders meestal in de buurt van de kolonie waar ze hebben gebroed of ter wereld zijn gekomen.. Bij deze vogel zou dat Botshol wel eens kunnen zijn.

Overstekend wild.

 Zo wild is de Knobbelzwaan niet, maar in het voorjaar kan hij, mannetje dus, flink dreigen. Dat doet hij met ingetrokken hals/kop en met de vleugels dreigend opzetten. Niet alleen bij het broeden en jongen groot brengen, ook al veel vroeger in het jaar als twee paren  Knobbels elkaar ontmoeten, zoals op bovenstaande foto. Deze op de Gagelweg genomen foto, vanwege snel handelen door de voorruit genomen, laat twee mannetjes zien in de indrukmaken-houding. De vleugels hoog geheven en de kop met  de snavel vaar beneden gericht. Langzaam naar elkaar toelopend. Ik verwachtte dat ze elk ogenblik elkaar gingen aanvallen. Maar het duurde me te lang zodat ik claxoneerde. Ze schrokken behoorlijk, dat kon je aan de lichaamshouding zien. Alleen oog voor elkaar en niet voor de passerende auto's. De beide vrouwtjes zaten aan weerszijden van de weg in de sloot en namen geen deel aan de show.

In bloei

Bij een pol Sneeuwklokjes in het Gemeenteplantsoen/Wildernis zag ik het eerste volledig uit de Kelkbladen gegroeid bloempje. 30-1-2025. In mijn tuin zijn ze nog niet zover, misschien een ander ras?

Kolgans C2Tzwart bij Bosdijk

Waar de ganzen in voorgaande jaren veel zaten, Molenland bijv., zitten ze nu nauwelijks. Het omgekeerde: in eerdere jaren bijna nooit in de buurt van de Bosdijk, de laatste weken elke dag. Zo ook gister, langs de Bosdijk richting Portengense Zuwe een duizend Kollen en een 40tal Brandganzen. C2T zat vlak voor me maar even later onvindbaar. Zat met de kont naar me toe, maar later kon ik de gans fotograferen. In de nieuwe submit-website zijn bij een groot aantal ganzen de vangstgegevens nog niet vermeld, De eerste waarneming was op 25-12-2018 bij Bunschoten. De tweede bij Nijkerk, dus in de buurt. Van in totaal 36 waarnemingen zijn de meeste daar in de omgeving en met een uitstapje naar Vlijmen en Vught en Deutschland (Aurich en Luneburg). Op 25-1-2025 weer in Spakenburg en nu hier. 
 

Rammelen

 Het begin is er, twee Hazen die last beginnen te krijgen van hun hormoontjes. vanochtend een paartje in de berm van de Demmerikse Kade, de één zat achter de ander aan , maar overtuigend was het niet. Ze gaven mij de gelegenheid wat foto's te nemen en toen ik wegreed gingen zij verder met hun voorjaarsdrift. Tenminste, het mannetje achter het vrouwtje aan. Over een paar weken razen  hele groepen, soms wel 7-8 Hazen, door de weilanden en wisselen dat af met bokspartijen, rammelen noemen we dat. Het  (geen taalfout) Haas is, behalve in het voorjaar, een asociaal beest. Hij leeft solitair, maar in het voorjaar zoeken ze elkaar op en leveren strijd. De jongen worden de hele dag alleen gelaten, behalve enkele momenten dat ze door de moederhaas gezoogd worden. 

Houd ze in de gaten, het boksen is een mooi gezicht.

Rijpe Klimopbessen.

 De bessen in mijn Klimop zijn al behoorlijk zwart, dus rijp. Klimop en  Liguster zijn nog besdragend zodat o.a. Houtduiven er een buitenkansje in zien. Ze eten de zwarte bessen eruit, de nog niet rijpe, zie foto, laten ze hangen. Ook Merels komen regelmatig even op bezoek.

De bessen zijn voor de mens lichtgiftig, vogels hebben hier geen last van.

Geen vrienden.

Langs de Ter Aase Zuwe stond ik bij m'n weidvogelland.  Kijken of er al Kievieten waren, maar dat viel tegen. die moeten  nog komen . Mijn blik werd getroffen door een stip in de verte bij een bomenrij. Het leek wel een vastgewaaide vuilniszak maar de telescoop meldde een zittende vogel boven in een meebuigende boomtop. Om in evenwicht te blijven stuurde de vogel bij met zijn vleugels. Evenwichtskunstenaar. het was een Buizerd. Waarom die  in zo'n smalle boomtop ging zitten?  In ieder geval bleef hij in de top,  het beviel zeker. Alleen werd hij lastig gevallen door een paar Zwarte Kraaien die hem wilden wegpesten. Ze voerden schijnaanvallen uit. Maar hij bleef zitten. Kraaien en Buizerds zijn geen vrienden.
 

Leucisme

 Na regen komt zonneschijn, zegt men. De regen stopte maar de zonneschijn liet te wensen over. Toch ontdekte ik ver weg aan de Gagelweg vanmiddag een Kolgans met een kleurafwijking. Ik heb zoiets één keer eerder gezien, vanaf de Molenland. We noemen dit leucisme waarbij het donkere pigment melanine in bepaalde delen van het verenkleed ( of haarvacht) niet of te weinig wordt aangemaakt zodat andere lichtere pigmenten duidelijker tevoorschijn komen. Er zijn dieren met een teveel aan melanine en zijn dan meestal zwart. er zijn ook dieren, en mensen, met geen pigment en dat noemen albinisme. Gaat gepaard met rode ogen. 

De gans op de foto heeft de afwijking vooral op de rug, de borst en de hals met kop vertonen nauwelijks de afwijking. Voor de duidelijkheid druk ik hier ook een foto af die beter  is en genomen is op 9-1-12 . Bij deze gans is de hele romp en de hals met kop door leucisme verkleurd.

Kiellinie

 In kiellinie zwemmen deze mannetjes Kuifeenden over de Veldwetering in polder Demmerik. Gek, ik zie alleen mannetjes terwijl straks in het broedseizoen er altijd wel een paar Kuifeenden broeden in mijn weidevogelweilanden. Nu al in de polder terwijl je de meeste Kuifeenden op de grotere plassen ziet. 

Eindelijk !

 Eindelijk weer eens twee halsringen, en heel aparte. Mijn laatste aflezing was op 13-1-25 ook langs de Hoofdweg, m'n "achtertuin". Alle weken minstens 5x de polder in geweest, maar helemaal niks. Ik vermoed al jaren dat er minder geringd wordt en van lieverlee de geringde ganzen dood gaan. Ik was vanochtend al weer op weg naar huis, vanmiddag regent het, toen ik toch nog even in de passeerstrook op de Hoofdweg ging staan. Direkt had ik een witte te pakken. Toen ik de telescoop op 60x zette was de ring groen (lime) . Vreemd. Maar de witte komt zo. De S was direkt duidelijk, maar het duurde wel 10 minuten voordat de 4 en de 2 waren te ontcijferen. S42lime. Als de gegevens in het ganzenprogramma kloppen, een nieuw programma dat ik als digibeet verafschuw, is deze gans geringd op 29-10-2018 geringd in Polen. Meestal in Duitsland afgelezen, nauwelijks in ons land. 

Toen ik weer ging kijken had ik een witte halsring , ik zag direkt dat een een GPSlogger was. Vlak naast de groene??!! met veel moeite stond er 38 op. Geringd in 2016 , ook in Polen. De groene en de witte bleven steeds bij elkaar , zodanig dat ik vermoed dat het een paartje is. Maar dat moeten de coordinatoren maar uitzoeken. Zo'n logger kan in het veld uitgelezen worden. Er zitten zonnecellen op die het apparaat van stroom voorzien. Hierdoor wordt nauwkeurig de plaats en de tijd vastgelegd. Zie voor een goede afbeelding het logje van 20 jan. 2021.

Ik heb de waarnemingen van de vandaag afgelezen ganzen naast elkaar gelegd en het blijkt dat ze hun hele leven al  "verkering" hebben. Dus toch een paartje. Jij een ring , dan ik ook een ring.

En toen was alles even weer  ouderwets.

Op zoek.

 In mijn voortuin heb ik alle bladeren van de Magnolia laten liggen. Niet opruimen,  zoals de deskundigen van ons vragen, goed voor de beestjes eronder.( In voorgaande jaren heb ik alles wel eens op een grote hoop geveegd, in de hoop dat de bladeren een Egel zouden uitnodigen om de winterslaap daaronder te houden. Mooi niet!) Wel, als ik toch wat bladeren opzij duw zie ik geen beestjes, blijkbaar is het gezichtsvermogen van de mens daartoe te weinig ontwikkeld. Als ik de Merel bezig zie, die zo nu en dan langs komt, ziet die  wel beestjes. Met een paar snelle halen bladeren opzij, dat gaat razendsnel en dan enkele beestjes eten. Zijn die bladeren toch nog ergens goed voor. In het voorjaar wordt het opruimen. 

De foto is genomen door het vensterglas heen, vandaar de lichtere vlekken.

Holenduiven

 Ze zaten er weer, een paartje (neem ik aan) Holenduiven. Vorige week ook op hetzelfde hek, maar die foto's waren onscherp Je ziet ze vaak in de weilanden, foerageren tussen andere soorten. Het gaat goed met de Holenduiven, de populatie breidt zich langzamerhand uit naar het westen in ons land. Vandaar mijn regelmatige waarnemingen in onze polders. Vroeger duidelijk een vogel van de zandgronden, maar hier zijn ook holen en gaten waarin  de soort het nest bouwt. Is wat kleiner dan een Houtduif, heeft geen witte halsvlek, maar wel een groenglanzende vlek die bij de gefotografeerde vogels wordt bedekt door de halsveren. 

Er is in de vorige eeuw discussie bij de ornithologen geweest over de naam. Sommigen meenden dat het Holduif moest zijn, immers hij broedt maar in één hol tegelijk. Andere vogelaars hielden het toch maar bij Holenduif. 

Waterhoen

 Ondanks de mist toch een bijna scherpe foto van een Waterhoen op de Bosdijk ( zuidelijke plas) Hij was niet alleen, ik telde op dit kleine stukje gras in totaal 15 Waterhoenen. Behoorlijk wat en verder zullen er ook nog de nodige hoenders zitten, alleen die zie je niet. Ze graasden gras. Ik zie ze dit vaak doen, gras zou wel eens het belangrijkste voedsel kunnen zijn.  De meeste Waterhoenders overwinteren, slechts een klein deel trekt weg. 

Kenmerkend zijn de rode snavel/bles en het aan de onderkant witte staartje, dat bij het lopen en zwemmen op en neer wordt gewipt. Ik denk hierbij  aan de witte spiegelfunctie in het donkere riet, een veilig baken voor de jongen. 

Volksnamen: Rietkip, Rode Bieskop, Reidhintsje ( Fr.) ( mijn eerste nest dat ik op 4 á 5 jarige leeftijd vond was dat van een Reidhintsje), Waterkieken, Waterhinneke (Znd.)  Het is een Ralachtige, geen Hoenderachtige.

Kollen in de mist

 Kolganzen in de mist. Mochten er halsringen in de buurt zijn dan zie je ze nu helemaal niet. Alleen de voorste kreeg ik scherp , de rest verdween in de mist. Ik moet bij Kolganzen in de mist altijd denken aan die nacht met potdichte mist in Fryslan waar ik toen nog verbleef. Ganzen gaan naar de slaapplaatsen als het al donker is. Maar de mist was die nacht blijkbaar zo dicht dat ze volkomen gedesorienteerd  raakten en niet durfden te landen in een weiland of op een plas of meer dat ze niet zagen. Ze kwamen af  op het licht van de stad waar ik woonde. Ze hebben de hele nacht  boven de stad rondgevlogen en ons al roepend uit de slaap gehouden.

DE HAZELAAR BLOEIT.

Het voorjaar is komende: katjes van de Hazelaar zijn  rijp. Misschien bloeien ze al, ik kon geen ruk aan de takken geven om te kijken of er al stuifmeel kwam, de boom stond aan de overkant van de sloot in Bosdijk. Bekend is dat ze in januari bloeien. Ook zag ik nog geen vrouwelijke bloempjes, die zijn onopvallend klein met alleen maar een paar stampertjes naar buiten stekend. In mijn tuin staat een Rode Hazelaar , die bloeit nog niet. 

De eerste !

 Gister mijn eerste Kievieten gezien, in de buurt van een groep Kolganzen, maar wel apart. Dit waren m'n eerste Kievieten dit voorjaar. In de buurt van de Bosdijk. Je leest wel eens in de literatuur dat Kievieten de vorstgrens aanhouden om te verblijven, ze zouden bij vorst verder naar het zuiden trekken. Kan. Ik heb in de Waverhoek ze wel eens met de blote poten op het ijs zien  staan . 

Voordat ze kuiltjes gaan draaien en de bekende baltsvluchten houden zijn we twee  maanden verder. 

 ( Het woord Kieviet is een onomatopee, een klanknabootsing zoals de Koekoek en de Tjiftjaf. Ik schrijf met opzet Kieviet omdat ik vind dat dat een beter onomatopee is dan Kievit. Bij de roep van de Kieviet gaat de tweede klemtoon omhoog en dat wordt beter door Kieviet weergegeven. Volgens het befaamde Groene Boekje, woordenlijst der Nederlandse Taal, mag je Kieviet gebruiken. Aldus.)

Eén nacht ijs.

 Deze Meerkoet ging wel over één nacht ijs, op weg naar een wak. Opvallend bij Meerkoeten vind ik altijd de fraaie gevormde poten. Geen zwemvliezen maar zwemlobben. Zwemvliezen zijn gespannen tussen twee tenen, lobben zijn platte uitgroeisels van de tenen. Maar ze hebben hetzelfde effect. Overigens hebben Waterhoentjes geen van beide, alleen maar tenen. Toch kunnen ze goed zwemmen.  De tenen met zwemvliezen zijn bij deze vogels, Fuut is een duidelijk voorbeeld. achteraan geplaatst zodat ze grotere kracht kunnen zetten om te zwemmen, maar ook vooral om te duiken. 

F5Rzwart

 Een oude bekende. Het is opvallend dat veel ganzen terug keren naar  weilanden waar ze eerder, soms een paar jaar geleden, geweest zijn. Zo ook Kolgans F5Rzwart, afgelezen vanaf de Bovendijk  waar de gans zat in de weilanden van boer Peek op de hoek met Molenland. Door mij op 17 december vorig jaar ook al in deze buurt afgelezen. In Scharsterland geringd, overal geweest, ook in Estland en Polen , in februari 2023 was de gans ook op deze weilanden  en nu weer hier. 

Eksterflat

 Nu de bomen kaal zijn vallen de Ekster-en Kraaiennesten op. Het zijn er meer dan je zomers in de gaten hebt. In bijna elke straat met bomen zit wel een nest. Eksters hebben een zelfgebouwd dak boven het nest, ze moeten ervan opzij in . Kraaien maken er wat netheid betreft een zootje van:  slordiger en een open nest. Het op de foto gefotografeerde nest is een dubbel nest: onder en boven heb je een nest. Dit nest is langs de Bovendijk ( vanaf Molenland) te zien. Jarenlang heeft er op de Aalscholver in Mijdrecht ook een Eksterflat gezeten maar het is  uit de boom gehaald denk ik. Of de Ekster met twee broedparen in de flat broeden is me niet duidelijk. Eksters zijn erg plaatstrouw en verblijven ook in de winter in de buurt van hun nest. Dus de territoriumdrift zal wel eens tot ruzie leiden.

Veel Wulpen

 Momenteel is de Wulp na de Smient de meest voorkomende trekvogel in de Bovenlanden. Een geweldig grote groep van rond de duizend vogels zat in de weilanden die grenzen aan Molenland. En dan heb ik nog niet eens mee geteld  wat er verderop richting Woerdense Verlaat verspreid zat! Alleen in de winter is deze soort hier talrijk, als broedvogel zo langzamerhand onbekend in het Groene Hart. Deze winterwulpen zijn bijna allemaal van buitenlandse origine. Ze blijven wat hangen en vormen groepen. Wordt het kouder dan trekken ze naar zuidelijkere streken.

Grote Canadese Ganzen

De populatie Grote Canadezen wordt elk jaar groter. Al jaren zit deze groep in de Bovenlanden met uitstapjes naar de omliggende polders. Broeden doen ze voornamelijk in de Bovenlanden langs de Bovendijk.Daar groeide het aantal.  Deze groep van pakweg 50 fotografeerde ik vanaf de Padmosweg in Wilnis , een stuk polder waar ik nog nooit ganzen heb waargenomen. Deze dus wel. 

Ooit ingevoerd voor de jacht en voor de sier. Ontsnapt en hier dus verwilderd. Ze vormen hechte groepen en mengen zich nauwelijks met andere soorten. 

Aan de Grote Wije

 Sommige nesten van de Aalscholverkolonie aan de Grote Wije van de Botshol zijn al weer bezet. Over een paar weken wordt er overal  gebroed. En dat in de winterkou. De bomen staan rondom de Kloosterkolk, waar in de zomer de Lepelaars broeden. 

De overvliegende vrouwtjes worden gelokt met de witte vlekken op de dijen die alleen in de winter te zien zijn. Soms wordt er twee keer gebroed. Alleen bij streng winterweer wordt er naar het zuiden getrokken.

"Ver"bergeend.

 De Bergeenden zijn ook terug van hun jaarlijkse uitstapje naar de Nederlandse en Duitse Waddenzee. Tienduizenden Bergeenden trekken hier naar toe om te ruien. Getallen van rond de 40.000-60.000 kwam ik tegen. In de winter blijven een aantal daar, de grote rest verspreid zich weer over het land. Vroeger was het een typische duinvogel die het nest onderbracht in oude konijnenholen. Maar regelmatig breekt bij de Konijnen een ziekte uit, berucht is de myxomatose, waardoor de nestgelegenheid voor de Bergeenden decimeerde. Vandaar dat wij ze tegenkomen in onze polders. Nestgelegenheid hier wordt verschaft door de vele dammen die tussen de weilanden zitten. Hierin veel hoeken en gaten waar de Bergeenden een prachtige nestgelegenheid vinden. 

Op de foto een mannetje (rode knobbel), het vrouwtje liep uit beeld. Ze zijn dus net als Wilde Eenden al gepaard.

De naam is waarschijnlijk afkomstig van de duinen, die werden vroeger in het Oud-Hollands bergen genoemd. Berg kan ook te maken hebben met het verbergen van de eieren . De naamgeving is dus onzeker.

Maan en Venus

 Vanavond kwam de Maan nu en dan tevoorschijn  vanachter de overdrijvende wolken. Hij werd vergezeld door de planeet Venus. De donkere schaduw op de maan laat de schaduw van de aarde zien. Op onderstaande foto duidelijker.

Afgelezen met 65 foto's.

 Vanmorgen nog voor de buien even een klein rondje Ronde Venen, maar waar het gister stikte van de ganzen lag het weiland er nu verlaten bij (Gagelweg). Waar zitten ze? Toen maar weer naar huis en zoals zo vaak zaten er behoorlijk wat in mijn "achtertuin" in de oksel Hoofdweg- Oosterlandweg. Vanaf Hoofdweg met zo nu en dan het zonnetje erbij redelijk tot ver zichtbaar. Telescoop op de sterkste vergroting ( 60x) en ik ontdekte op een afstand van 400 meter ( gemeten op Google Earth) een halsring. Maar niet te lezen, de afstand was te groot. Goede raad is duur, ik heb met de telelens op 400 mm. zo'n 65 foto's gemaakt in de hoop dat er thuis wat  met vergroting  iets leesbaars te maken was. Ging, ik had bijna bij elke foto de gehalsringde gans erop maar niet of nauwelijks leesbaar. Ik ontdekte eerst de grote H, toen de twee andere cijfers/letters. Eerst een Y maar dat bleek een V te zijn, toen een 6 maar dat bleek uiteindelijk een 8 te zijn: H8Vzwart. De twee bewerkte foto's , daardoor scherpere code, zijn afgedrukt. 

Deze gans heb ik eerder gehad en wel op 9-11-23 langs de Gagelweg. Geringd op 4-12-2018 in Lith ( N.Br.). Ruim 20 x afgelezen maar alleen in het midden des lands. Op weg naar de broedgebieden is deze gans  afgelezen op 30-4-23 in Olonets (Rusland) in Karelie. Vlakbij het Ladago-meer om te slapen  en bij de plaats Olonets prachtige weilanden om te foerageren. Er komen niet vaak aflezingen uit Rusland.

V7Yzwart

 Eindelijk................... weer eens een halsband afgelezen. V7Y bij een Kolgans langs de Gagelweg. Momenteel barst het van de ganzen, januari is dan ook altijd qua aantallen een topmaand. Maar de hoeveelheid halsringen wordt minder. Door sterfte en doordat er minder geringd wordt is mijn vermoeden.

Het Jaar van de Torenvalk

 Kopfoto: Elk jaar wordt er een vogel uitgekozen waaraan door middel van de actie Jaar van de .........  bijzondere aandacht aan wordt geschonken. Vaak is de keuze een negatieve keuze, meestal gaat het dan niet zo goed met de gekozen vogel. Dit jaar is het de Torenvalk. Die heeft over mijn belangstelling niet te klagen. Ik vraag me af of dat komt door het grotere aantal van deze valk in deze buurt. Elke keer dat ik bijvoorbeeld de Gagelweg passeer zie ik wel een Torenvalk.  Op de foto een Torenvalk met een groene ring en code SA5 erop. Wel vaker langs de Gagelweg en uitgebroed en geringd op de Veenkade, daar ook in de buurt. 

Dit jaar heeft de actie Jaar van de Torenvalk drie onderzoeken: 

Waar bidt de Torenvalk? De bekende manier van voedselzoeken is het bidden, al vliegend stilstaan boven een bepaald punt waar de valk speurt naar muizen. Geef door waar je valken ziet bidden. Ik merk hierbij op dat ik tegenwoordig minder valken zie bidden dan in het verleden. Een hekpaal, een lantaarnpaal een verkeersbord etc. zijn ook hogere punten in het landschap van waaruit de valk vaak voedsel zoekt.

Wat eet de Torenvalk? Dat is voer voor beroepslui zoals bij Beleef de Lente. Ik zou niet weten hoe je de prooi zonder hulpmiddelen kunt determineren. 

Waar broedt de Torenvalk? Ze broeden meestal in nestkasten speciaal opgehangen. Dit wordt over het algemeen gedaan door vogelwerkgroepen of ringgroepen. Maar als je een grote tuin hebt kun je altijd een nestkast proberen. Ze zijn wel groter dan een mezenkastje.

Het Jaar van de Torenvalk is een activiteit van het SOVON en Vogelbescherming Nederland.