zaterdag 3 februari 2024

Overspronggedrag


 Een minuut hiervoor zaten ze , Smienten en Krakeenden , allemaal nog op het naastgelegen weiland. Foeragerend. Plotseling stoven alle eenden naar het water. Je ziet dat wel vaker. Wat de oorzaak is? Soms een roofvogel, Havik of Sperwer of Slechtvalk, maar vaak is geen oorzaak te vinden. Het vliegbeeld van een roofvogel in de verte is voldoende om ze in de sloot te krijgen. Of van een boer of een vogelaar. 
Een bijzondere vorm van gedrag is het poetsen en wassen van sommige eenden of ze gaan druk door elkaar zwemmen.  Een groep eenden die al langer in een sloot dobbert en slaapt heeft het niet. We noemen in de ethologie ( gedragsleer) dit gedrag overspronggedrag. De eenden waren aan het foerageren op het weiland maar moesten plotseling vluchten Twee tegenstrijdige gedragingen. De energie die voor beide gedragingen beschikbaar was "moet er toch uit" en daardoor ontstaat een totaal ander gedrag: poetsen en wassen. Bij de mens : achter de oren krabben, de neus wrijven. Dit overspronggedrag is ontdekt door prof. Adriaan Kortlandt die dit vond bij de Aalscholverkolonie in Artis.  Vanaf een bankje bij deze kolonie zag hij dat Aalscholvers in stressvolle situaties niet konden kiezen tussen vluchten of vechten, een totaal ander gedrag vertoonden , ze gingen hun veren schikken of verzamelden takjes voor het nest.

Dit bankje wordt dan ook  het "Oversprongbankje" genoemd. Het staat bij de Aalscholvers.


Groot beeld alleen op laptop.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten