Nieuw leven

Bij het snoeien ontdekte ik vanmiddag een nestje met pas uitgekomen spinnetjes. Je kent ze wel, die bolletjes die her en der in een schuur of tuin ergens in spinsel hangen.Als je in de schuur er tegen aan loopt heb je allemaal kleine spinnetjes in je haar.  Deze hingen een paar centimeter voor een schutting en gaven daardoor een schaduw ( de zwarte vlek).De bovenste probeert zich te ontworstelen aan de groep. Embryonale spinnetjes lijken meestal nog niet op de volwassen spin die ze later zullen worden na een aantal vervellingen. Gezien de massaliteit zullen dit wel Kruisspinnen zijn, de zwarte vlek op de rug lijkt nog niet op een kruis. Ik vergat het nestje en gooide een gesnoeide tak in die hoek tegen het nestje aan, binnen de kortste keren waren ze uitgezwermd. Nog geen half uur later zat de hele klub weer gezellig in het bolletje bij elkaar. Dat die kleine beestjes, met zo'n klein aantal zenuwcellen, dit overlevingsgedrag vertonen! Opnieuw verwondering.

Goed weekeinde en blijf kijken en  verwonderen.

L.H.B.eitjes

Zo, we zijn weer terug in de polder. Het lijkt er  op dat het 5 m. onder N.A.P. warmer is als 5 meter erboven. Klopt, hoger in de atmosfeer koelt het af, maar bij 5 meter al? Onzin natuurlijk. De sleurhut schoon afgeleverd bij de stalling van m'n oud leerling Hans en nu gaan we klussen. Maar eerst de tuin, wat er in bijna 14 dagen kan groeien! Eerst maar eens een Cotoneaster ingekort die het halve pad afsloot, toen het grasveldje gemaaid. Jazeker, we hebben nog ouderwets gras in het midden van ons groene paradijsje. In de zomer heerlijk koel. Een Pluimhortensia bevrijd van zijn belagers, een Laurier en een Sneeuwbes, zodat 'ie weer lucht en licht heeft. Een Rode Hazelaar ingekort zodat ik weer naar mijn vrouw kan zwaaien als ik naar het dorp moet. En bij die hazelaar zag ik op een al geknipt blad aan de onderkant een klein geel kloddertje, wat is dat ? Ik ben altijd op zoek naar zulke kleine afwijkinkjes, is een tweede natuur geworden. Bij beter kijken zag ik dat het kleine bolletjes waren, eitjes dus. In eerste instantie dacht ik aan de eitjes van een Elzenhaantje waar ik een paar dagen terug over schreef, maar na wat gegoogle ben ik ervan overtuigd dat het eitjes zijn van een Lieveheersbeestje. De kleur klopt, maar ik las ook ergens de opmerking dat ze vaak eitjes leggen dichtbij hun voedsel, de bladluizen. Het is dit jaar wel bar met de bladluizen, meestal hebben we ze in de Jasmijn, maar vooral in de Vuilboom, maar nu ook in de Rode Hazelaar, niet te weinig. Op de foto zitten er een paar naast de eitjes. Duidelijk is het oog te zien. Ik denk dat deze bladluizen al lang overleden zijn als uit de eitjes uiteindelijk het imago , LHBeestje, is ontstaan. De cyclus  ei , larve, kever duurt ruim 5-6 weken.  De Bladluizen zijn dan al weer enkele generaties verder.

Meidoorn.

Elke bloem heeft maar een stijl, paaltje middenin, vandaar dat dit de Eenstijlige Meidoorn is. Er is ook een Tweestijlige, dat is een andere soort. De witte meidoorn werd vroeger veel gebruikt in heggen. Ondoordringbaar vanwege de stekels. In gebieden waar weinig sloten waren werden de weilanden gescheiden door heggen. De Maasheggen, die nu nog in het Maasdal in Limburg te zien zijn, worden met veel zorg in stand gehouden. Er zijn zelfs wedstrijden voor Maashegvlechters in het voorjaar in de buurt van Boxmeer.

Weidegang

Vandaag even vanuit Drenthe op familiebezoek in Friesland. Een aangenaam bezoek. Op de terugweg buiten de stad viel mijn vrouw op dat de weilanden zo leeg waren. Geen koeien. Wel de meeste weilanden gemaaid. Tussen Sneek en Heerenveen telden we met een bereik tot plm. 1 tot 2 kilometer vanaf de autoweg zes, ik herhaal 6, boerderijen met de koeien in de weilanden! Op Google Earth kom ik op ongeveer 40 boerderijen in dat gebied. Hoe de deelnemers aan het Weidegangconvenant aan de ruim 70 % met weidegang komen is me een raadsel. .
Ik heb de indruk dat het aantal in de wei lopende koeien in het Groene Hart hoger is. Staatssecretaris Dijksma heeft nog veel missiewerk te doen.

Brem

Overal op de zandgronden bloeit momenteel de Brem, prachtig geel gekleurd. In de Ronde Venen staat 'ie in mijn herinnering langs de Oude Spoorbaan bij Vinkeveen (ook zandgrond).
Het is een Vlinderbloemige, denk daarbij aan de erwten/peulen. Ook de vrucht van een Brem is een peul.
Volksnamen van de Brem zijn Bezemkruid (van de takken werden vroeger bezems gemaakt) , Ginst ( ik denk een verbastering van Genista, in oude kruidenboeken de wetenschappelijke naam van de Brem) en Priemkruid.

Elzenhaantje

Het is nog geen plaag, maar als je op ze let zijn het er behoorlijk wat. Het Elzenhaantje doet zich te goed aan een Elzenblad, maar versmaadt een Populier, een Wilg en een Hazelaar ook niet. Elzen worden behoorlijk aangepakt. Het is een overwinterende soort, binnenkort komen uit de oranjekleurige eitjes, die aan de onderkant  een blad zijn afgezet, de larven, die zich op de grond laten vallen en onder de daar liggende bladeren en ruigte zich verpoppen. Na de winter komen hele volksstammen tevoorschijn. ( Zie onderstaande foto)

Goede Pinksterdagen en blijf kijken en luisteren.

Hulst

De Hulst in de kopfoto roept ongetwijfeld Kerstgedachten op, maar in de zomer is de plant net zo inspirerend. De rode bessen zijn van vorig jaar, blijkbaar niet smakelijk genoeg voor de vogels. In de buurt van deze besdrager naast onze sleurhut staat een Hulst zonder bessen, maar bloeit wel. Dit is een mannelijke boom, die met bessen is het vrouwtje. Hulst is tweehuizig, altijd een moeilijk begrip bij leerlingen, net zoals tweeslachtig en eenslachtig. Je moet twee huizen tekenen om beide geslachten onder dak te krijgen. Het stuifmeel moet van de mannelijke boom naar de vrouwelijke boom worden getransporteerd. Dat gebeurt door insecten.Je ziet bloempjes met meeldraden, geen stamper.                                              

Tot mijn verbazing dragen de vrouwelijke bloemen
naast een duidelijke stamper rudimentaire meeldraden. Het nut daarvan is me onduidelijk. Het verschijnsel zal wel een naam hebben. Hulst is een loofboom waarvan de de boom groen blijft in de winter. Inheems in de Benelux. Volgens oud bijgeloof geeft de boom bescherming tegen heksen en demonen. Verder tegen blikseminslag.             Dus ook in de zomer een mooie tak Hulst boven de deur.
                                                                       

Wit.

 De velden van de camping waar we staan zijn wit van de Madeliefjes.Vlak boven het maaiveld lijkt het nog witter

5 m. boven NAP

We zijn de verfgeuren , renovatieplinten, witte  na drie uur overschilderbare kit, etc. etc. even ontvlucht en zitten op 5 m. boven NAP, i.p.v. 5 m. eronder. Uiteraard in een bosrijke omgeving zodat ik straks weer destemeer de Utrechtse Venen waardeer. Tussen de buien door net even de luifel gezet en toen kregen we toch een bui! Nog nauwelijks naar vogels en groen gekeken, maar dat komt nog.
Dus beste bezoekers, even geduld s.v.p.

Goed geboerd

Vanmiddag de laatste ronde in mijn weidevogelweiland gedaan, de neststokken die er nog stonden meegenomen. Die nesten waren ook uit. Twee paar Grutto's en een paartje Tureluurs vergezelden me met alarmerend geroep en gevlieg. Dichtbij. Ze waarschuwen de jongen, die zich in het lange gras  drukken en onvindbaar zijn. Op de foto het paartje Tureluurs, ergens onder het hek zitten hun jongen. Ze houden me angstvallig in de gaten. Goed geboerd dit jaar:  eindelijk eens een goed resultaat op de twee percelen met ruige mest ( 7 nesten). In totaal 13 nesten, waarvan er nog één zit te broeden, de Scholekster op het baggerdijkje  en een nest van een Krakeend( ?) dat gister toevallig gevonden werd door Ewout, de controleur van de Agrarische Natuur Vereniging. Maar 1 ei en het is de vraag of de eend terugkomt. De verstoring telt zwaarder dan het broeden. Tien nesten uit, dwz jongen uitgekomen , 1 gepredeerd en nog 1 broedend. Gister de rest van de vlotjes uitgelegd, er liggen nu tien. Vanmiddag nog geen Zwarte Sterns op de vlotjes. Zo gaat het weidevogelseizoen naadloos over in het Zwarte Sternseizoen.

Bladmineerders

Hoewel nog wat vroeg, bij goed zoeken kun je ze vinden: de graafgangen van mineerders, ook wel mijnen genoemd. Vandaar de naam mineerders. Deze gangen worden gegraven door de larven van de mineerders en dat kunnen vliegen, kevers en vlinders zijn. Deze leggen een eitje in het blad tussen de twee buitenste lagen, epidermis geheten , uitgekomen beginnen ze een weg door het parenchym, vulweefsel, te vreten. Eerst een smal gangetje , naarmate het diertje dikker wordt wordt de mijn ook breder. De zwarte korreltjes die je hier en daar ziet zitten zijn de poepjes. Op een gegeven ogenblik verpopt de larve zich en komt het imago, volwassen beest, tevoorschijn. Er zij ook soorten die een gaatje prikken in de epidermis en zich op de grond laten vallen om zich daar te verpoppen. Mineerders hebben vaak maar één waardplant, alleen die soort lusten ze .

Franjekopje

Ik kom nog even terug op m'n logje van vorige week vrijdag. Dat ging over een vrij onopvallend plantje in onze tuin, maar met een heerlijke geur. Ik kende de naam niet en vroeg botanici onder ons te reageren. Dat deed gelukkig Riet de Bruin, mijn oud collega. Het plantje heet Tellima . Het heeft geen nederlandse naam en het staat bijvoorbeeld ook in de tuin van het NMEcentrum. Erg bedankt Riet! Ik heb wat verder gegoogeld en het bleek dat het oorspronkelijk uit de naaldbossen van Noord-Amerika komt. De Amerikanen noemen dit plantje "fringe cup", dat franjekopje betekent. Ik heb een paar bloempjes nog maar eens vergroot weergegeven. Inderdaad Franjekopje . Ik stel voor om het in het IVN voortaan zo te noemen. Het heet Tellima naar een enzym Tellimagrandin II dat uit de bladeren wordt gewonnen. Het speelt een rol in de stofwisseling van de plant. Het behoort tot de de familie van de Saxifragaceae, "steenbrekers". Zoals zoveel planten werd deze familie  medisch gebruikt en werd toegediend aan nierpatienten met nierstenen. Die zouden afgebroken worden.

Zwanenmossel

Overal waar gebaggerd wordt in onze veenweiden vind je ze, grote schelpen, soms nog de twee schelpen aan elkaar. Vaker maar één schelp.De populatie Zwanenmossels blijft min of meer stabiel, elk jaar zie ik in de bagger Zwanenmossels. Ze zijn trouwens zeer gevoelig voor verontreiniging en hun aanwezigheid duidt op schoon water. Ze bewegen zich voort met een soort tong, die uit de twee kleppen naar buiten komt en statig als een zwaan glijdt dit grootste schelpdier ( ze kunnen wel 20 cm. lang worden en 12 jaar oud) van ons land door het water. Een mooi gezicht, maar je moet wel helder water hebben. Zo heb ik ze in het water wel eens in een ondiepe sloot op Bosdijk gezien. Ik weet niet of ze eetbaar zijn voor de mens , maar Visotters zijn er gek op.

Laat maar vallen!

Dit jaar hebben we geen vogelnesten in de tuin en ook onder de dakpannen ontbreken ze. Geen Koolmezen in de kast, misschien te laat opgehangen, geen Merel in de struiken, alhoewel er wel steeds een paartje rondstruinde, geen Huismussen onder de pannen, terwijl er elke dag een groepje van plm. 10 eten kwam zoeken. De buren hebben meer geluk, letterlijk. In een hoek bij een dakraam schreeuwen jonge Spreeuwen zich de longen uit het lijf als pa of ma weer binnenkomt met een vette engerling of iets dergelijks. De aanvoer verloopt goed, ook de afvoer van de ontlasting is goed geregeld. Zie foto. Maar de poepjes zijn nogal week zodat ze vaak snel uit de snavel vallen en op het raam terecht komen. Brengt dus geluk. Ik stond met statief en telelens te fotograferen en het bleek al gauw dat ik in de wegvliegroute stond. Ik had ook geluk,  een klodder poep kwam niet op mijn hoofd terecht   maar op mijn vanmorgen gekochte nieuwe schoenen. Een trefzekere Spreeuw.

Grazende slakken.

Wat zit er in de buitenste laag van een gekleurde doos graszaad ?  Drukinkt weet ik zeker, maar verder? Papier wordt gemaakt van strokarton, maar gebeurt dat nog? Verder van houtpulp dat grotendeels bestaat uit oud papier  dat is fijngemalen en met veel water vermengd. Houden slakken daarvan? Blijkbaar. In ieder geval hebben ze mijn doos graszaad flink begraasd. Het gaat hen echt om de buitenste laag, anders zouden ze wel een gat grazen. Dit doen ze met de radula of rasptong. Op deze tong staan allemaal tandjes waarmee langs een oppervlak wordt geraspt. In een oppervlak met veel algen kun je duidelijk de sporen van een raspende slak volgen. ( Opm. ik heb de doos even op de tuintafel gezet, normaal staat 'ie in de schuur)

Een tuinplant met geur!

Een onopvallende verschijning elk jaar in onze tuin is dit plantje: nauwelijks een halve meter hoog, kleine groene simpele ( lijkt zo bij de eerste aanblik) bloempjes,  toch kijken we er naar uit. Als je je macro-ogen opzet zie je de geweldige vorm van het bloempje: een gesloten buisje of  klokje of urntje met vertakte slippen aan de rand. En dan de geur, een sering haalt het niet bij dit fragiele wezentje. Een geweldige bouquet, jammer dat'ie niet zo lang bloeit. Vraag me niet naar de naam, ik ben al een halve middag bezig met googlen en de oude Heimans en Thijsse te raadplegen. Er is vast wel een botanisch geschoolde bezoeker van Sneuper die de naam wel weet. Van harte aanbevolen.

Marianne van de Vogelkijker laat weer wat zien vanuit Lesbos. Ik maakte me al ongerust. Ten onrechte: kijk op de Vogelkijker en smul van de fraaie platen.

Goed weekend en blijf kijken, luisteren en ruiken.

www.gierzwaluwenonline.nl

Vandaag pas m'n eerste Gierzwaluwen gehoord en dus ook gezien. Weer het bekende geluid en het bekende vliegbeeld. Altijd maar vliegen, foerageren, slapen, paren, bijna alles doen ze vliegend. Ik vind het nog altijd een mysterieuze vogel. Ik moest direct aan Ad van Uchelen denken. Zou hij ook weer dit jaar zijn webcams paraat hebben?  Al jaren volgt Ad de Gierzwauwen, die bij  hem op zolder broeden en jongen groot brengen. En jawel , ook dit jaar. Op www.gierzwaluwenonline.nl vind je nu al het logboek van dit jaar. Hij heeft 9 nestgelegenheden waarvan de meeste zijn bezet. Volg Ad zijn website maar eens, hij kan het beter vertellen .

Laagvliegende zwaluwen

Het leek vanochtend zo'n mooie dag te worden, echter het weerbericht beloofde niet veel goeds. Slecht weer op komst, een enkele weerwebsite gaf alarm. Buiten zag ik de Boerenzwaluwen laag vliegen, ook een teken dat het niet goed komt. Door de lage luchtdruk schijnen de insecten  lager te vliegen zodat de de zwaluwen, willen ze een prooi pakken , ook lager moeten vliegen.

                "Als de zwaluwen scheren over water en wegen
                 dan komt er en dan blijft er regen."

Scholeksters op het veen.

Tot mijn verbazing, gelet op de plek,  heb ik gister weer een paartje broedende Scholeksters gevonden. De andere was gepredeerd, waar dat paartje  gebleven is? Dit stel is al een behoorlijke tijd aan het broeden , gezien hun gedrag. Van tijd tot tijd moeten de boeren baggeren om hun sloten schoon en open te houden. Langs de sloten heb je dan lage baggerdijkjes van ruim een meter hoog,  die grotendeels uit veen bestaan. Je zou het, opgedroogd,  zo kunnen gebruiken als brandstof. Ik moest langs zo'n baggerdijkje op weg naar een perceel dat binnenkort gemaaid wordt. In de verte kwam een Scholekster tevoorschijn, waar vandaan kon ik niet goed zien. Maar hij/zij sloop niet weg, maar bleef staan. Even later kwam de ander ook op het dijkje. Stil, niet alarmerend zoals ze zo goed kunnen. Ik vermoedde wat en ben langs het dijkje gelopen. Met de ontdekking van het nest! Als je als soort bovenop een kantoorgebouw/schoolgebouw ( in mijn tijd op het VLC hadden we jarenlang een nest boven biologie en natuurkunde, goede smaak!)  kunt broeden dan ook op een dijkje van een meter hoog. Ik heb  toch maar een stok in de buurt gezet hoewel er niet op dat dijkje gemaaid wordt. Na raadplegen van Gijs, de boer, blijft de stok staan. De opgedroogde veenbagger wordt wel eens weggehaald.

Hollands Kant

Zo langzamerhand raken onze bermen weer gestoffeerd met het witte Fluitenkruid. Hij komt overal voor en is  elk jaar weer een schitterende verschijning. Gelukkig laten de bermbeheerders de plant veel langer staan. Alleen op hoeken en  uitritten wordt hij weggemaaid. De hele berm maaien gebeurde vroeger veel vroeger en weg was de wit omzoomde weg. Jac. P. Thijsse noemde het Hollands Kant omdat de bloempjes zo fijn gebouwd zijn. Ik zag vanmiddag iemand  Fluitenkruid plukken; mag best, maar morgen is er weinig van over. Daar kan de soort blijkbaar niet tegen. Het mooiste zijn ze in de berm.

Jonge Kieviten

Eindelijk weer even gelegenheid om m'n weidevogelgebied in te gaan. Werd hoog tijd. Ik blijf graag op de hoogte van wat er gebeurt.
Na een week van boeken versjouwen, kasten verhuizen, banken en stoelen buiten inpakken met een dekzeil (gelukkig terecht), houtwerk afplakken,  muren verven, vloer schuren, stofzuigen, 2x in de olie zetten en nu even rust. De olie moet uitharden.( Volgende week moet alles weer terug !!). Dus bivakkeren we noodgedwongen in de sleurhut temidden van m'n weidevogels in Demmerik bij Gijs en Jolanda. En dat is helemaal geen straf,  zo zul je begrijpen. In de verte zie ik mijn Kieviten en Grutto's  de Bruine Kiek aanvallen. Op een stukje weiland van 20x20 meter met ruige mest had  ik de Kievit , Grutto en Tureluur aan het broeden, de Scholekster was er met één ei. Vanochtend was de Kievit uit, schilfers in het nest, Tureluur en Grutto waren nog bezig en de Scholeksters waren verdwenen. Ei gepredeerd. Bij een andere Kievit waren net drie jongen uitgekomen.Gedurende de broedtijd komen we zo weinig mogelijk bij het nest voor de rust. Na de broedduur controleren we altijd het nest op schilfers om te kijken of er jongen zijn geweest. Bij deze was ik iets te vroeg. Met de telelens op afstand bovenstaande foto genomen. Drie pas uitgekomen jongen en nog een ei.
Vanmorgen ook nog een Grutto op een nieuw stuk weiland gevonden, hoorde van Gijs dat daar binnenkort gemaaid wordt. Voor de zekerheid vanavond nog een stok gezet zodat hij er om heen kan maaien. Broedende Grutto bleef op het nest zitten. Een bekend verschijnsel, in de laatste broedweek is het broedinstinct sterker als het vluchtinstinct. Een aandoenlijk en ontroerend gezicht,